25 winterharde planten die houden van de kou

Hoewel de winters steeds milder worden, zijn perioden met vorst niet verdwenen. Het is daarom goed om te weten welke winterharde planten een stootje kunnen hebben en in het voorjaar gewoon weer opkomen (of groen blijven in de winter). We laten je onder andere vaste, winterharde planten met bloemen zien, maar ook andere planten die geschikt zijn voor vrieskou in de tuin!

Hieronder vind je een selectie van vele winterharde planten die je in de tuin kunt zetten en waar je elk jaar weer, of jaarrond, van kan genieten. Het is een mix van inheemse en exotische planten, met elk hun unieke eigenschappen.

Zoek je planten die goed tegen vorst kunnen én die uitbundig bloeien in de lente en zomer? Bekijk dan onderstaande soorten!

Deze prachtige plant bloeit met lange bloemtrossen en is dol op een vochtige bodem. Past bijvoorbeeld mooi aan de oever van een vijver. Het liefst in de zon of halfschaduw en kan zich gedragen als bodembedekker en vermeerdert zich met wortelstokken.

Hoogte x breedte: 70 x 40 cm
Standplaats: Zon, halfschaduw
Bloeitijd: Mei t/m juni
Inheems: Ja

Deze, van oorsprong mediterrane plant, is redelijk winterhard en komt elk jaar op met hoog opgaande stengels met bloemen. De donkerpaarse met witte bloemen worden veel bezocht door hommels wanneer deze in bloei staat.

Hxb: 150 x 70 cm
Standplaats: Zon, halfschaduw
Bloeitijd: Juni t/m augustus
Inheems: Nee

De grote kattenstaart gedijt vooral goed op vochtige, voedselrijke bodems. In tuinen kun je ze vrij probleemloos kweken, maar zorg wel voor een wat vochtige bodem. Tijdens de bloeitijd een heuse bestuivermagneet, bijvoorbeeld voor de kattenstaartdikpoot (Melitta nigricans). Deze bij leeft uitsluitend van kattenstaarten.

Hxb: 130 x 30 cm
Standplaats: Zon, halfschaduw
Bloeitijd: Juni t/m september
Inheems: Ja

De beemdooievaarsbek (geraniumsoort) leent zich goed als inheemse tuinplant. Herkenbare heldere violette bloemen. Gedijt goed in de zon en enigszins voedingsrijke bodem. Wordt druk bezocht door zweefvliegen en nachtvlinders. Het is een waardplant voor vlinders, bijvoorbeeld verschillende blauwtjes. Past ook mooi bij fraaie vrouwenmantel.

Hxb: 60 x 20 cm
Standplaats: Zon, halfschaduw
Bloeitijd: Juni t/m augustus
Inheems: Ja

Hoewel de fuchsia een ‘tropische’ plant is, zijn er ook soorten die tegen vorst kunnen. Zet winterharde fuchsia’s in de halfschaduw en geniet van hun lange bloei!

Hxb:  Soort afhankelijk
Standplaats: Halfschaduw
Bloeitijd: Juni t/m najaar
Inheems: Nee

Deze langbloeiende, vaste en winterharde planten zijn een goede selectie voor jouw tuin.

Deze Viburnum bloeit midden in de winter met sterk geurende, roze bloemen. Een opvallende verschijning in de wintertuin. Cultivars van deze soort zijn bijvoorbeeld de ‘Charles Lamont’ en ‘Dawn’. Plant deze sneeuwbal op een plek waar je vaak komt, om van de geur te kunnen genieten.

Hxb:  250 x 150 cm
Standplaats: Zon, halfschaduw
Bloeitijd: November t/m maart
Inheems: Nee

Kornoeljes zijn prachtige heesters en bomen voor in de tuin. Waar de rode kornoelje (Cornus sanguinea) prachtige rode takken heeft in de winter, bloeit de gele kornoelje met mooie gele bloemen aan het einde van de winter, waar vroege bestuivers dol op zijn. Beide planten zijn inheems in Nederland en België.

Hxb:  600 x 250 cm
Standplaats: Halfschaduw en schaduw
Bloeitijd: Februari t/m april
Inheems: Ja

Mahonie is een bekende winterbloeier, die ook groen blijft. Deze vaste plant kan goed tegen vorst. Vooral aangeplant voor zijn sierwaarde.

Je kunt meerdere varianten aanplanten, maar pas op: sommige varianten kunnen zich invasief gedragen en kunnen een gevaar vormen voor de natuur. Je hebt ook inheemse alternatieven.

Hxb: Soort afhankelijk
Standplaats: Zon en halfschaduw
Bloeitijd: November t/m februari
Inheems: Nee

Heb je een plek met volle zon? Deze planten zijn er dol op én kunnen goed tegen vorst.

Lavendel is een populaire struik die heerlijk ruikt en past in allerlei tuinen, van natuurtuinen tot cottage-tuinen en van mediterrane grindtuinen tot borders met vaste planten. Het is een zeer droogtebestendige plant. Snoei hem na de bloei om zijn vorm te behouden en geniet keer op keer weer van zijn bloemen en blad. Let op dat sommige andere lavendelsoorten minder bestendig zijn tegen vorst.

Hxb: 50 x 50 cm
Standplaats: Zon tot halfschaduw
Bloeitijd: Juli t/m september
Inheems: Nee

Beemdkroon is een inheemse plant die je gelukkig op sommige plekken nog tegenkomt, hij is namelijk zeldzaam geworden. Dat is zonde, want het is een absolute favoriet van bestuivers (met name hommels en bijvoorbeeld de knautiabij) en bovendien erg mooi om te zien. Een prachtige toevoeging voor een wilde border.

Hxb: 60 x 25 cm
Standplaats: Zon tot halfschaduw
Bloeitijd: Juni t/m oktober
Inheems: Ja

De Indische sering, of Lagerstroemia indica, geeft een interessante twist aan de tuin. Van oorsprong komt deze plant uit China en is matig winterhard, dus kan wel een stootje hebben als de temperatuur onder nul zakt. In warme zomers bloeit hij op zijn best!

Hxb: 800 x 250 cm
Standplaats: Zon
Bloeitijd: Augustus t/m oktober
Inheems: Nee

Dit prachtige subtiele (sier)gras is familie van de trilgrassen; wat ze te danken hebben aan het ratelende geluid van de aren in de wind. Dit inheemse gras is subtiel en werkt samen met andere winterharde planten in bloembakken, maar past ook in borders. Als je goed kijkt zijn de bloemetjes paars van deze vaste plant. Zet ze op een zonnige plek met het liefst een voedselrijke grond.

Hxb: 50 x 20 cm
Standplaats: Zon
Bloeitijd: Mei t/m augustus
Inheems: Ja

Deze winterharde, laagblijvende planten zijn een aanwinst voor je tuin. Vaak zijn dit bodembedekkers, waarmee je ‘onkruid’ kunt onderdrukken.

Op zoek naar een winterharde, groene bodembedekker? Dan is de kleine maagdenpalm misschien iets voor jou! De plant bloeit met paarse bloemen en is bovendien inheems. Van origine is het een bosplant, dus groeit ook prima in schaduw en halfschaduw.

Hxb: 25 x 25 cm, bodembedekkend
Standplaats: Zon, halfschaduw, schaduw
Bloeitijd: Maart t/m oktober
Inheems: Ja

Kruiptijm, zoals Thymus serpyllum of Thymus praecox, zijn oersterke bodembedekkers. Je kunt er zelfs een gazon van kruiptijm mee aanleggen. De bloemen zijn populair bij de (wilde) bijen. De plant geeft ook een heerlijke, zomerse geur af én je kunt het gebruiken in de keuken. Zorg wel voor een goed waterdoorlatende bodem.

Hxb: 20 x 60 cm, bodembedekkend
Standplaats: Zon
Bloeitijd: Juni t/m juli
Inheems: Ja, sommige soorten

De Beesia calthifolia is een groenblijvende bodembedekker voor in lichte schaduw. Het blad is hartvormig met lichtgroene nerven. Eind voorjaar en begin zomer krijgt deze plant kleine, stervormige bloemetjes die daarna peultjes vormen. Beesia calthifolia staat prachtig met varens. Zet in vochtige, goed afwaterende grond.

Hxb: 40 x 40 cm, bodembedekkend
Standplaats: Halfschaduw, schaduw
Bloeitijd: Mei t/m augustus
Inheems: Nee

Wilde marjolein is een geweldige tuinplant voor mens en dier. Je kunt er heerlijk mee koken en ook vele bestuivers eten een hapje mee van deze zeer nectarrijke plant. Hoewel het geen échte bodembedekker is, kan hij zich wel gemakkelijk vermeerderen door zaden en wortelstokken. Als je hem de ruimte geeft, zal hij zich gestaag uitbreiden.

Hxb: 30 x 60 cm
Standplaats: Zon
Bloeitijd: Juli t/m september
Inheems: Ja

Ziet je wintertuin er wat kaal uit? Probeer dan een van deze groenblijvende, winterharde planten en bomen.

Photinia is een onderhoudsarme, groenblijvende struik met glanzende bladeren. Zijn naam komt van het Griekse woord photeinos, wat “glanzend” betekent. Photinia  fraseri ‘Red Robin’ heeft in het voorjaar felrode, nieuwe bladeren, gecombineerd met trossen roomwitte bloemen. De struik kan vrij groot worden, dus het is aan te raden de Photinia regelmatig te snoeien.

Hxb: 600 x 400 cm
Standplaats: Zon, halfschaduw
Bloeitijd: Mei t/m juni
Inheems: Nee

Hulst is een oersterke, groenblijvende plant. In het najaar en de winter is de plant versierd met felrode bessen. Ook goed te gebruiken in kerstkransen en ook tuinvogels (met name lijsters) zijn dol op de bessen!

Hxb: 1000 x 300 cm
Standplaats: Zon, halfschaduw, schaduw
Bloeitijd: Mei en juni, bessen in najaar
Inheems: Ja

Als je ergens van op aan kan, is dat klimop altijd wintergroen is én veel bijdraagt aan de natuurwaarde van je tuin. In het najaar zijn de bloemen van onschatbare waarde voor late bestuivers en in de winter worden de bessen graag gegeten. Ook wordt de plant veel gebruikt als schuil en broedplaats voor vogels, maar ook verschillende (nacht)vlinders maken gebruik van de plant.

Het is een zeer sterke klimmer, dus zal in de tuin soms wel gesnoeid moeten worden. Maar kies wel het juiste moment om te snoeien!

Hxb: klimplant
Standplaats: Zon, halfschaduw, schaduw
Bloeitijd: September t/m december
Inheems: Ja

De venijnboom, of taxus, is familie van de naaldbomen en blijft dus wintergroen. Zeker als je ze als echte boom laat uitgroeien, zijn ze werkelijk prachtig! De stam heeft een roodbruine bast. Als je een boom voor generaties zoekt, dan ben je aan het goede adres. De boom kan wel 700 jaar oud worden! Liever in struik- of hegvorm? Lees dan hoe je taxus snoeit.

Hxb: 1800 x 1000 cm
Standplaats: Zon, halfschaduw, schaduw
Bloeitijd: Februari t/m mei, bessen in najaar
Inheems: Ja

Schaduwhoekje in de tuin? Deze winterharde schaduwplanten voelen zich daar op hun gemak.

Als je zoekt naar spectaculaire, wintergroene schaduwplanten die in de winter bloeien, dan is Helleborus zeker een goede kandidaat! De vroege bloemen bieden bestuivers hun broodnodige nectar. Ook zijn er verschillende kleuren, tekeningen en vormen te vinden van nieskruid.

Hxb: 50 x 50 cm
Standplaats: Zon, halfschaduw, schaduw
Bloeitijd: Januari t/m april
Inheems: Nee

Epimedium is dol op schaduw en kan flink uitdijen. In het voorjaar geniet je van de knikkende, gele, witte of roze bloemen. In de herfst en winter geniet je, afhankelijk van de soort, van mooie groene of rode bladeren met groene nerven. Elfenbloem is een mooie bodembedekker.

Hxb: 30 x 40 cm, bodembedekkend
Standplaats: Halfschaduw, schaduw
Bloeitijd: April t/m mei
Inheems: Nee

Een van de sterkste varens die je kunt hebben in de tuin en groeit in veel omstandigheden. Deze varen is ook inheems in Nederland en België, waar je hem soms in grote getallen kunt aantreffen. De plant kan vrij fors worden. Op muren blijft hij kleiner.

Hxb: 150 x 120 cm
Standplaats: Halfschaduw, schaduw
Bloeitijd: –
Inheems: Ja

De tongvaren is een van de vele inheemse varens die het ook goed kan doen in de tuin. Plaats hem bij of in een (oude) muur, dat zal hem zeker goed doen omdat deze ook kalk bevat. Verder heeft hij weinig onderhoud nodig en is groenblijvende varen.

Hxb: 60 x 40 cm
Standplaats: Schaduw
Bloeitijd: –
Inheems: Ja

Het purperklokje of Heuchera moet het vooral hebben van zijn aantrekkelijke groenblijvende blad. Dit hoeft overigens niet altijd groen te zijn, ze zijn te verkrijgen in allerlei kleuren; van groen tot licht oranje tot rood, paars en zelfs bijna zwart. In de zomer krijgt hij steeltjes met kleine bloemetjes.

Hxb: 30 x 30 cm
Standplaats: Schaduw
Bloeitijd: Mei t/m juli
Inheems: Nee