Gardeners World 02/2025
Geef je tuin kleur!
Cover van

Lees verder onder de advertentie

Kornoelje

Cornus
Cornus alba Sibirica
Type: Bladverliezend, Boom
Kenmerken: Bessen, Bloem
Jan
Feb
Maa
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Zaaien
Planten
Bloei
Oogsten
Vermeerderen
Snoeien
Positie in border
Achter
Standplaats
Zon
Winterhard?
Winterhard
Grondsoort
Zandgrond Kleigrond Veengrond Zure grond Kalkrijke grond

Lees verder onder de advertentie

De bomen en struiken uit de familie van de kornoelje (Cornaceae) zijn een prachtige aanwinst voor de (kleine) tuin. Wij vertellen je meer over het kweken, verzorgen, problemen verhelpen én welke soorten je kunt aanplanten. Voor elke tuin is wel een Cornus te vinden!

Over kornoelje: een veelzijdige struik of boom

Cornus kousa china girl
Cornus kousa ‘China girl’

De kornoelje is een plantenfamilie met verschillende struiken en bomen. Doorgaans bloeien ze vroeg in het voorjaar of in de zomer. Andere opvallende kenmerken verschillen per soort, zo hebben sommige soorten kleurrijke wintertakken en weer andere opvallende herfstbladeren en bessen. Voor elke tuingrond is wel een geschikte kornoelje te vinden, van inheemse soorten tot veilig aan te planten, exotische soorten uit bijvoorbeeld Japan en China.

Waar plant je een kornoelje (Cornus)?

Cornus kousa Autumn Rose
Cornus kousa ‘Autumn Rose’

Je hebt veel keuze in kornoeljesoorten en het soort bepaald welke standplaats geschikt is. 

Kornoelje voor een vochtige, zonnige standplaats

De soorten met kleurrijke takken in de winter, zoals de rode kornoelje (Cornus sanguinea) en de witte kornoelje (Cornus alba) staan graag op vochtige grond in de volle zon, bijvoorbeeld langs een natuurlijke vijver. Hoe meer zon, hoe feller de takken zullen kleuren in de winter. Boomvormen zoals de Japanse kornoelje (Cornus kousa) en de reuzenkornoelje (Cornus controversa) houden van kleigrond, maar bijvoorbeeld minder van kalkrijke, ondiepe bodems. 

Kornoelje voor een neutrale en zure bodem

Alle kornoeljes houden van een vochtige bodem, maar sommige houden wel van een goede drainage. Heb je dergelijke bodem én is deze ook neutraal of zuur? Dan past de gele kornoelje (Cornus mas) goed bij je tuin; deze is vooral aantrekkelijk door zijn prachtige gele bloemen in het vroege voorjaar, ideaal voor hommels. Zet de struik het liefst op een beschutte plek.

Hoe plant je kornoelje?

Kornoelje planten

Net zoals bij andere struiken, heesters en bomen is het najaar de beste tijd om deze aan te planten. Het liefst doe je dit met kaal wortelgoed, maar als de plant in de pot aangekocht of gekweekt is, is dat geen probleem. Je leest hier hoe je kornoelje struiken kunt planten.

Bloeitijd is afhankelijk per soort, zo bloeit gele kornoelje al in de winter. Rode kornoelje en Cornus kousa bloeien bijvoorbeeld in de lente en zomer.

Een kornoelje snoeien

Kornoelje snoeien

Of je een kornoelje moet snoeien, hangt af van welke soort kornoelje je hebt. Boomvormen van kornoelje, zoals de Cornus kousa hoeven niet gesnoeid te worden. Je kunt eventueel de onderste takken verwijderen om de stam er meer uit te laten springen.

Heb je struikvormige kornoeljes? Deze moet je eind februari, begin maart rigoureus snoeien, om de aanmaak van kleurrijke takken te stimuleren. Het snoeien doe je het beste bij de rode kornoelje (Cornus sanguinea), witte kornoelje (Cornus alba en Cornus alba sibirica) en Cornus stolonifera. Lees alles over kornoelje snoeien in dit artikel.

Gebruik voor het snoeien, altijd een scherpe, schone snoeischaar en voorkom veel gemaakte snoeifouten.

Wekelijks tuintips in je mail

Iedere week dit soort tips in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!
Ontvang elke week de handigste tips, verse tuininspiratie en speciale aanbiedingen.

Kornoelje vermeerderen

Van de houtige stengels van de struikvormige kornoeljes (Cornus sanguinea, Cornus alba, Cornus alba sibirica en Cornus stolonifera) kun je gemakkelijk winterstekken nemen.

Stap 1: de juiste takken kiezen

Kornoelje stekken vermeerderen snoeien

Wacht tot alle bladeren zijn gevallen en verwijder vervolgens met een scherpe en schone snoeischaar een tak van potlooddikte. 

Stap 2: De takken opdelen

Kornoelje stekken vermeerderen opdelen

Snijd de tak in lengtes van ongeveer 15 cm lang. Zorg ervoor dat je weet welke kant de onderkant van elke stek is. Snijd net boven een knop aan de bovenkant van de stek schuin af.

Stap 3: De stekken planten

kornoelje stekken vermeerderen

Steek de stekken in voorbewerkte tuingrond en zorg dat de helft van de stek boven de grond uitsteekt. Druk de grond stevig aan. Hopelijk hebben de stekken in de lente wortel geschoten en kun je ze oppotten.

Problemen bij kornoelje oplossen

Kornoeljes zijn over het algemeen probleemloos. Als een kornoelje met felle takken in de winter een teleurstellende kleur heeft, komt dat waarschijnlijk door een van deze twee redenen: 

  • Kornoelje heeft veel winterzon nodig om felle takken te krijgen. Als je planten worden omringd door te veel groenblijvende struiken of bomen, kan de kleur tegenvallen als de kornoeljes daardoor te weinig zon zien. 
  • Het is erg belangrijk om de takken in maart stevig terug te snoeien om nieuwe groei te stimuleren, aangezien de nieuwe takken de beste kleur hebben.

Inheemse kornoeljes

In Nederland en België zijn ook inheemse kornoeljes te vinden. Namelijk de veelvoorkomende rode kornoelje (Cornus sanguinea) met zijn prachtige rood aangelopen takken in de winter en de zeldzame gele kornoelje (Cornus mas). Deze laatste groeit graag op kalkgronden en is daarom vaker te vinden in bijvoorbeeld Zuid-Limburg in Nederland en in Wallonië. Daarbuiten kun je ze ook tegenkomen, maar deze planten zijn vaak verwilderd of aangeplant. Als je écht geluk hebt, kun je in Nederland ook de zeer zeldzame Zweedse kornoelje (Cornus suecica) treffen.

Rode kornoelje in bloei
Rode kornoelje in bloei
Gele kornoelje in blad
Foto: Klaus Bärwinkel / Wikimedia Commons

De rode en gele kornoelje zijn een mooie aanwinst voor de tuin, zowel qua sierlijkheid als waarde voor de natuur. De gele kornoelje bloeit bijvoorbeeld al vanaf februari tot ongeveer april en is dus fantastisch voor vroege bestuivers. De rode kornoelje bloeit van mei t/m juni én van september t/m oktober. Van beiden bomen worden de bessen graag gegeten door tuinvogels.

Rode kornoelje (Cornus sanquinea) in de winter
Rode kornoelje (Cornus sanquinea)
Gele kornoelje (Cornus mas) met bloemen
Gele kornoelje (Cornus mas) met bloemen
afbeelding voor Bijen
Bijen
afbeelding voor Vogels
Vogels
afbeelding voor Vlinders
Vlinders

Meer soorten kornoelje

Er zijn naast de inheemse en andere kornoeljesoorten, vele variaties te vinden. Bekijk onze suggesties hieronder. 

  • Cornus kousa ‘China Girl’. Deze kornoelje bloeit met witte schutbladeren in juni, en na hete zomers gevolgd door aardbeienachtige vruchten. Een kleine winterharde boom of struik die 6 meter hoog wordt.
  • Gele kornoelje (Cornus mas). Deze inheemse kornoelje is een waardevolle, winterbloeiende en winterharde struik. Biedt kleine, geurige gele bloemen op kale takken in januari en februari. Hoogte maximaal 6 meter.
  • Rode kornoelje (Cornus sanguinea). De takken en twijgen van deze inheemse struik kleuren rood in de herfst en winter. Daarnaast zijn de bloemen en bessen belangrijk voor wilde bijen en tuinvogels. Hoogte maximaal 3 meter.
  • Cornus sanguinea ‘Midwinter Fire’. Een cultivar van rode kornoelje. Het is een winterharde struik die vooral wordt gekweekt voor zijn feloranje/rode wintertakken. Heeft kleine witte bloemen in mei. Ideaal voor vochtige grond. Wordt 1 meter hoog.
  • Cornus controversa ‘Variegata’. Wordt ook wel de reuzenkornoelje of pagodekornoelje genoemd. Bonte bladeren met kleine witte bloemen in de vroege zomer. Groeit langzaam maar kan, eenmaal volgroeid, maximaal 10 meter hoog worden. Een fantastische blikvanger.
  • Witte kornoelje (Cornus alba ‘Sibirica’) heeft diepe rode takken in de winter. Wordt 3 meter hoog.

Zoek je nog meer soorten met gekleurde takken in de winter? We hebben hier nog 5x kornoelje met prachtige gekleurde wintertakken op een rij gezet.

Invasieve soorten kornoelje

Let op: we raden sterk af om de Canadese kornoelje (Cornus sericea) aan te planten: deze wordt in Nederland en België als invasieve exoot actief bestreden. Twijfel je of een plant invasief is? Bekijk dan deze site. Zet nooit tuinplanten in de natuur.

Lees verder onder de advertentie

Magazine

Magazine van Gardeners World 02/2025

Gardeners World 02/2025

Geef je tuin kleur!

€ 7,99

Lees artikelen