Deze invasieve exoten zijn gevaarlijk en wil je níét in je tuin

Sommige exotische planten zijn prachtig om te zien in de tuin en kunnen een mooie toevoeging zijn. Veel tuinplanten komen hier niet vandaan en kunnen als invasieve exoten te boek staan in Nederland! Deze vormen een bedreiging om meerdere redenen.

Van de vele invasieve planten laten we je de top 7 gevaarlijkste invasieve planten van Nederland zien, die ook in jouw tuin kunnen staan.

Invasieve exoten (ook wel invasieve planten) zijn planten uit het buitenland, die de Nederlandse natuur beschadigen en overlast veroorzaken. Sommige van deze planten kunnen ook gevaarlijk zijn voor de gezondheid van mens en dier. 

Invasieve planten zijn vaak in Nederland geïntroduceerd als tuinplant, maar later bleek dat deze planten kunnen ‘ontsnappen’ uit de tuin door middel van zaad of wortelstokken.

Het gebeurt ook dat mensen ze onbedoeld verspreiden of moedwillig in de natuur zetten. Dit kan bijvoorbeeld doordat zaden of delen van deze planten in de groene kliko worden gestopt. De compost die ervan gemaakt wordt, kan nog deze zaden en wortelstokken bevatten.

Deze 7 invasieve exoten wil je niet in je tuin hebben. Wij raden aan wanneer je de plant tóch hebt, deze te verwijderen en bij het restafval te gooien.

Deze werkelijk prachtige en statige plant is ooit als tuinplant naar Europa gehaald, vanuit de Kaukasus. Deze invasieve plant kan tot wel 3 meter hoog worden en de bladeren tot 1 meter groot. Mooie aanwinst zou je zeggen? De sierwaarde is hoog, maar kan zich met zaden razendsnel verspreiden. De zaden zijn tot 7 jaar kiemkrachtig.

In de natuur kan de plant dichte vegetatie vormen, waardoor inheemse planten worden verdrongen. Daarnaast bevat de plant stoffen (furocoumarinen) die bij mensen ernstige brandwonden kunnen veroorzaken. Bij contact met het oog, kun je blind worden. 

Let op: Soms wordt de plant verward met de inheemse gewone berenklauw (Heracleum sphondylium). Deze plant is een fantastisch alternatief voor de reuzenberenklauw en trekt veel bestuivers aan in je tuin. De haartjes op deze plant kunnen bij sommige mensen milde irritatie geven, dus gebruik handschoenen als je met de plant aan de slag gaat

De naam zegt het al: deze plant komt hier niet vandaan. Het is een zeer invasieve plant die hele stukken natuur (en tuin) kan overnemen. Deze plant is ooit in 1823 door Von Siebold meegenomen uit Japan. Vanuit deze planten werd in Leiden verder gekweekt. Eind 19e eeuw is de plant voor het eerst in de natuur gezien, maar breidt zich pas sterk uit sinds 1950. Op de Japanse duizendknoop is een verbod ingesteld binnen de EU en mag niet meer verkocht of vervoerd worden.

De kleinste stukjes wortel kunnen uitgroeien tot een plant en deze wortels zijn zo sterk dat ze door scheuren van asfalt en beton kunnen groeien. Bovendien reiken de wortels erg diep. Planten, insecten en andere dieren nemen af, wanneer deze plant gaat overwoekeren.

Alternatief: zoek je een alternatief voor de Japanse duizendknoop? Je kunt ook adderwortel (Persicaria bistorta) in je tuin zetten. Deze blijft wel kleiner, maar heeft prachtige lichtroze bloemen.

Iedere week dit soort tips en artikelen in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Deze exotische plant komt uit het westelijke deel van de Himalaya. Het is een zeer fraaie plant om te zien en ruikt ontzettend sterk. Het is een eenjarige plant die tot 2,5 meter kan groeien. De planten worden ook wel springkruid genoemd en er zijn meerdere soorten van. De reuzenbalsemien is echt een invasieve exoot in de tuin en de natuur.

Omdat reuzenbalsemien enorme hoeveelheden zaad kan aanmaken en dit ook nog eens ‘schiet’, kan de plant zich snel verspreiden. Inheemse planten kunnen vaak niet concurreren, omdat ze te weinig licht krijgen en de plant veel bestuivers weg lokt van de bloemen van andere planten.

Alternatief: Mooie opgaande bloemen in de tuin waar ook veel bijen en hommels op afkomen? Zet bijvoorbeeld grote kattenstaart (Lytrhum salicaria) of vingerhoedskruid (Digitalis purpurea) in je tuin.

Deze boom wordt ook wel ‘bospest’ genoemd, dat zegt eigenlijk al genoeg! Al tientallen jaren proberen beheerders deze bomen uit Nederland te krijgen, maar dat gaat niet meer lukken. Ze kunnen grote oppervlakten bedekken, met veel ondergrondse uitlopers. Zo krijgen andere planten en bomen minder kans. Zeker in kwetsbare gebieden als duinen en heide is deze boom niet gewild.

In Amerika, waar deze soort vandaan komt, wordt deze boom in uitbreiding beperkt door een bodemschimmel (Phytium), die in Europa niet voorkomt.

Alternatief: Het is een neefje van onze inheemse vogelkers (Prunus padus) en zoete kers (Prunus avium). Beiden zijn dit prachtige bomen en bovendien zijn de kersen van de zoete kers eetbaar!

De hemelboom komt oorspronglijk uit China en Korea en is in Nederland als sierboom aangeplant in parken en tuinen. De plant groeit tot 30 meter hoog en de takken groeien met een meter per jaar. Deze boom is ‘ontsnapt’ en ook in de natuur steeds vaker te vinden, bijvoorbeeld langs de Waal. 

De bast en bladeren bevatten gifstoffen. Dit gif bouwt op in de bodem en maakt het moeilijk voor andere planten om rond de boom te groeien. De boom neemt ook veel licht weg van andere planten. Staat de boom in jouw tuin? Zorg dat je zaailing op tijd verwijderd uit je tuin.

Alternatief: Vind je de bladeren van de hemelboom mooi? De inlandse es (Fraxinus excelsior) heeft soortgelijke bladeren en wordt ook een forse boom. De tamme kastanje (Castanea sativa) kun je ook aanplanten: in de herfst kun je de kastanjes rapen, deze zijn gepoft heerlijk!

Gevoelig voor hooikoorts? Dan is deze plant jouw nachtmerrie. Oorspronkelijk komt Alsemambrosia (ook wel ambrosia genoemd) uit Amerika. In tuinen komt deze plant meestal terecht wanneer je vogel- of kippenvoer strooit.

Ambrosia maakt ontzettend veel pollen aan, waarop hooikoortspatiënten sterk reageren. In de natuur komt de plant nog niet veel voor, maar de verwachting is wel dat dit toeneemt door het opwarmende klimaat. Zaden zijn wel 40 jaar kiemkrachtig!

Alternatief: Vind je de plant toch wel mooi staan? We raden hem aan toch te verwijderen en bijvoorbeeld Absintalsem (Artemisia absinthium) aan te planten. 

Deze vaste plant kan 1,5 meter hoog worden en heeft van juni tot augustus roze-witte bloemen. De zaden hebben zijdeachtige draden, vandaar de naam! De plant komt oorspronkelijk uit Amerika. Als er een plant ‘ontsnapt’ uit de tuin, kan het snel dichtgroeien. Andere planten hebben hierdoor minder ruimte om te groeien.

Heb je zoogdieren in de tuin, zoals schapen, geiten, paarden of runderen? Deze plant is voor hen zeer giftig! Ook voor de mens is deze plant niet veilig om te eten. Bovendien kan het melksap huidirritatie veroorzaken.

Alternatief: Bloemen met dezelfde kleur en hoogte kun je ook vinden in koninginnekruid (Eupatorium cannabinum). Bovendien is dit een makkelijke plant om te houden op vochtige grond!

In de meeste tuinen staan echte tuinplanten, waar helemaal niks mis mee is en soms zelfs voor meer biodiversiteit kan zorgen. Wil je weten welke planten mogelijk invasief zijn?

FLORON heeft de website tuinernietin.nl opgezet. Hier kun je 1500 tuinplanten opzoeken om te zien of ze een bedreiging vormen voor de natuur, of ze giftig zijn én wat alternatieven zijn die je kunt aanplanten.

Meer weten over invasieve, exotische planten? Je kunt kijken op de site van NVWA en het Kennisnetwerk Invasieve Exoten.