Planten meenemen uit het buitenland: 5 redenen waarom je dit niet wilt doen

Natuurlijk wil je dat vakantiegevoel nog even vasthouden als je naar huis gaat. Een aandenken aan die prachtige lavendelvelden, een takje van die olijfboom waaronder jullie gingen picknicken, of een stekje van die speciale roos bij het vakantiehuisje.

Toch kun je beter geen planten meenemen uit het buitenland, hoe mooi ze ook zijn. Één ziek stekje kan namelijk desastreuze gevolgen hebben voor jouw tuin en die van anderen.

Deze 5 bedreigingen wil je niet mee naar huis nemen. We vertellen je ook tips over planten-souvenirs die je wél veilig kunt meenemen naar huis!

Een van de hardnekkigste plantenziektes wordt veroorzaakt door een bacterie, Xylella fastidiosa. Deze bacterie verspreidt zich via schuimcicades of ‘spuugbeestjes’ en felgekleurde cicaden met een rood-zwart, geel-zwart of bruin-zwart schild. Het gevaar zit hem in de bacterie die zich vermenigvuldigt en de sapstroom van de plant ontregelt. Delen van de plant sterven af en uiteindelijk legt de hele plant het loodje.

De infectie verspreidt zich snel. Als deze wordt gevonden, moet al het groen in een straal van 50 m worden geruimd en mag er 4 jaar lang niets nieuws groeien!

Besmette planten meenemen kan dus zeer ernstige gevolgen hebben. De ziekte kan ook enorme schade opleveren aan gewassen van kwekers en landbouwers. Je kunt dus beter geen stekjes of wilde planten meenemen uit het buitenland, zeker niet uit landen waar de bacterie al heeft toegeslagen.

Lees voor meer informatie het artikel over Xylella op de website van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

Iedere week tuin-inspiratie in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Je hebt het vast weleens meegemaakt: een leuke nieuwe plant neemt in een mum van tijd je hele tuin over! In een tuin kun je hier nog tegenop wieden, maar als zulke planten in het wild terechtkomen, kunnen ze het ecosysteem flink ontregelen. Het gaat in dat geval om invasieve exoten.

Exoten zijn plantensoorten die niet van oorsprong uit Nederland komen of vanzelf hierheen zijn gemigreerd, maar die door mensen zijn geïntroduceerd. Deze planten kunnen goed omgaan met het nieuwe klimaat en hebben vaak geen natuurlijke vijanden. Gevolg? De populatie breidt zich rap uit.

Ze verdringen zo inheemse planten, wat effect heeft op onder andere bestuivers en de dieren die deze insecten eten enzovoort. Om te zorgen dat je niet per ongeluk een invasieve exoot introduceert in je buurt, kun je beter geen plantjes of stekjes meenemen van vakantie.

Tip! Zie je een mooie plant, maar weet je niet of deze een invasieve exoot is? Voer de naam in op Tuin er niet in!. Je ziet dan gelijk of het een gevaar is voor de leefomgeving en ook welke alternatieven je kunt kiezen die erop lijken.

Het is al vervelend zat als je op vakantie wordt gebeten of geprikt door een insect. Vervelender is misschien wel om zo’n insect te introduceren in je eigen buurt!

Sommige alledaagse plagen, zoals trips of spint, kunnen zich goed verstoppen in bladoksels of bloemknoppen en zijn vaak moeilijk te zien. Met je bloemige souvenir kun je onbedoeld ook kevers, zoals niet-Europese schorskevers, of bepaalde soorten wortelknobbelnematoden (minuscule aaltjes) meenemen. Tenzij je een professioneel geïnspecteerde plant hebt, weet je niet welke plaag je wellicht meeneemt.

Het is logisch dat je een stukje van je vakantie mee wilt nemen. Toch is het verstandig om langer stil te staan bij het effect dat je daarmee kunt hebben op je vakantie-omgeving.

Vind je een enkele, zeldzame inheemse bloem op een bergtop? Laat hem vooral staan! Grote kans namelijk dat de bloem zich dan kan uitzaaien en vermeerderen. Ook zijn planten in bijvoorbeeld natuurreservaten essentieel voor de fauna aldaar. Met een vuile schaar kun je planten beschadigen als je een stek wilt nemen in een ruïne of andere erfgoedtuinen.

Daarbij zijn er allerlei beschermde plantensoorten waarvan het verboden is om ze te plukken, te stekken of mee te nemen in een andere vorm. Je kunt een flinke boete verwachten als ze worden gevonden tussen je spullen. Beter kun je dus het zekere voor het onzekere nemen en de planten te laten staan.

Neem liever de tijd om je omgeving in je op te nemen, teken of schilder die bloem of dat uitzicht dat je zo fascineert, of maak een mooie foto of video!

Ondanks dat planten meenemen van vakantie heel leuk kan zijn, is er nog één vraag die goed is om jezelf te stellen: is dit plantje het risico waard?

Het is goed om je af te vragen welke gevolgen jouw nieuwe aanwinst kan hebben op je omgeving. Als blijkt dat dit ene stekje besmet is met Xylella fastidiosa of dat het gaat om een invasieve exoot die belangrijke inheemse planten verdringt, kan dit hevige schade toebrengen aan je leefomgeving. Dat is ook geen fijn aandenken aan je vakantie. Wat dat betreft kun je op reis beter wilde planten waarderen in hun natuurlijke omgeving – en ze daar lekker laten staan.

Gelukkig zijn er veel groene souvenirs die je wél op een verantwoorde manier mee kunt nemen. We zetten hieronder een paar opties op een rij.

Wil je zeker weten dat je geen schadelijke ziekten of beestjes meeneemt in je planten? Kies dan voor planten, zaden of stekken met een plantenpaspoort. Er gelden erg strenge eisen voor het importeren van planten van buiten de Europese Unie, maar binnen de EU is het door dit paspoort gemakkelijker om planten uit het buitenland te kopen.

Als je plant een plantenpaspoort heeft, dan weet je dat hij is nagekeken op ziekten en plagen. Je vindt dit paspoort bij de omschrijving van de plant en je kunt deze herkennen aan het EU-logo.

Op reis kunnen planten en landschappen je enorm inspireren. Soms hangen herinneringen ook samen met het groen dat je onderweg tegenkwam. Ik denk bijvoorbeeld aan de distels die ik zag in Schotland of aan de prachtige Castilleja, de staatsbloem van Wyoming (Verenigde Staten).

Planten meenemen is niet de enige manier om je met deze herinneringen te omringen. Op een foto of film kun je een moment vangen zonder ook maar iets aan het landschap te veranderen. En dat prachtige uitzicht is vast ook door iemand vereeuwigd in een illustratie of op een kaart.

Je kunt je ook laten inspireren door de bloemen en planten die je onderweg tegenkwam. Als je dan thuiskomt, kun je in Nederland op pad gaan om een beetje van die herinnering te laten groeien in jouw tuin. Planten van kwekers en tuincentra mogen niet verkocht worden zonder een plantenpaspoort. Daarmee weet je ook meteen dat je jouw nieuwe aanwinst veilig in de tuin kunt zetten.

Tip! Je kunt ook een app gebruiken om planten makkelijker te herkennen op vakantie. Handige apps zijn bijvoorbeeld Plantnet, iNaturalist, Picture This en Google Lens. Zo weet je naar welke plant je op zoek kunt gaan wanneer je weer thuis bent.

Als je op een plek bent met uniek groen, dan is er een grote kans dat lokale ondernemers hier ook door zijn geïnspireerd! Steun plaatselijke kunstenaars en winkeltjes door in plaats van een plant bijvoorbeeld een presse-papier te kopen met gedroogde bloemen erin of een biologische zeep die daar wordt gemaakt.

Je kunt ook denken aan drankjes waarin de planten zijn verwerkt of bijvoorbeeld olie van een lokale olijfpers. Let er wel even op dat het niet om bedreigde soorten gaat. Verder zijn de mogelijkheden eindeloos. Laat je verrassen door hoe locals kijken naar jouw vakantiebestemming.