Trips bestrijden: zo pak je dat aan

Trips zijn een nachtmerrie voor elke plantenliefhebber of hobbytuinder.

Besmette planten in quarantaine zetten, je planten blijven controleren: je kunt er heel druk mee zijn. Wat zijn trips? Waarom leveren ze een gevaar op voor je planten en het belangrijkste: hoe kom je ervan af?

Trips vormen de meest hardnekkige plantenplaag. Trips zijn insecten die je planten beschadigen door de cellen leeg te zuigen.

In de volksmond noemt men tripsen ook donderbeestjes of onweersbeestjes. Tripsen kunnen zich net voor onweer massaal tonen. Na het onweer verdwijnen ze weer.

Trips komen voor in zes stadia:

Eén tripsvrouwtje kan meer dan 100 eitjes afleggen. Bij paprikabladeren zijn de legplaatsen van de eitjes te herkennen als wratachtige vergroeiingen. Bij andere planten zijn die legplaatsen niet zo gemakkelijk te herkennen. 

Tripsen vliegen niet ver. Ze verplaatsen zich zwevend met de wind en via luchtstromen.

Tripsen worden actief als de temperatuur boven de 12 °C komt. Ze planten zich snel voort: ze kennen zo’n 7 tot 12 generaties per jaar. Er zijn veel verschillende soorten trips die op verschillende planten een probleem vormen. Sommige trips hebben het gemunt op specifieke planten.

Een greep uit de grote hoeveelheid trips:

Tripsen zijn niet schadelijk voor mensen. Ze kunnen je wel eens prikken in je arm, maar daar houdt het dan ook op. Tripsen kunnen virussen overbrengen op planten, maar ze dragen geen virussen over op mensen. Mensen kunnen dus niet ziek worden van tripsen.

Om trips goed te kunnen bestrijden, is het belangrijk dat je de plaag bij je planten juist herkent.

Volwassen trips zijn kleine, langwerpige insecten met zogenoemde ‘franjevleugels’. Ze zijn tussen de 1 en 2 mm groot, wat betekent dat je ze makkelijk over het hoofd ziet. De kleur van de volwassen tripsen variëren naargelang de soort. Er zijn zwarte tripsen, beige, bruine of meerkleurige tripsen. Op de plant zijn ze te herkennen als kleine streepjes die voortbewegen.

Waar volwassen trips al superklein zijn, zijn de larven nog veel kleiner. Er zijn twee larvestadia, waarin hun kleur kan variëren van wit, lichtgeel, donkergeel tot oranje. De larven hebben geen poten en bewegen zich langzaam over de bladeren. Ze kunnen zowel verspreid als in groepjes op de bladeren zitten.

De vrouwelijke tripsen leggen hun eitjes in het plantweefsel: bladeren, bloemblaadjes of zachte stengeldelen. Hiervoor maken ze eerst een opening in dit deel van de plant. De eitjes van trips niet met het blote oog te zien.

Trips beschadigen je planten. Ze zuigen de cellen leeg, waarna die cellen zich vullen met lucht. Zo krijgen de bladeren een zilverachtige glans aan de bovenkant. Ook zijn daar zwarte puntjes te zien, dat zijn uitwerpselen van de trips.

Door trips worden je planten zwakker. Er is een grote kans dat ze het niet overleven. Schade van trips kan ook misvormde vruchten en bloemen geven, en verkurking op groenten. Met andere woorden: genoeg redenen om trips te willen bestrijden.

Tripsschade kun je zien op kamerplanten, groenten en kleinfruit. Veel symptomen zien er hetzelfde uit:

In de opkweek van bloemen vormen trips ook een groot probleem. Vooral rozen, chrysanten, gerbera’s en anthuriums zijn hier de gevoeligste bloemen.

Het beste is om bij de eerste bladschade op zoek te gaan naar het schadelijke insect. Zo kun je tijdig ingrijpen. Trips is een langwerpig insect met vleugels met variërende kleuren. Dat is zichtbaar als kleine streepjes.

Je brengt tripsen zelf in huis via je kleding, huisdieren en dergelijke. Omdat tripsen steeds meer voorkomen op sierplanten buiten, is het niet zo moeilijk om ze ook in huis te halen. Dit geldt natuurlijk ook voor trips in bermen of op wilde planten. Ook is het mogelijk om een plaag in huis (of je tuin) te brengen via gekochte planten of snijbloemen. Een plaag begint meestal bij enkele planten, en verspreidt zich zo verder over je volledige kas of kamerplantencollectie.

Tripsen gedijen goed in hete en droge omstandigheden. Het verhogen van de luchtvochtigheid kan dus helpen in het ontmoedigen van de plaag. Ook helpt een goede hygiëne plagen voorkomen. Verwijder regelmatig dode of afgevallen bladeren of bloemen. Maak een kas of serre zeker eens per jaar grondig schoon door het glas, oppervlakten en stellages te wassen. 

Vrees je een trips-plaag, dan kan het verstandig zijn om vangplaten op te hangen in je kas of in de aarde te steken van je plant. Hiermee vang je volwassen tripsen. Zij worden aangetrokken door de gele kleur, maar blijven vervolgens op de plaat plakken. Hiermee kun je al in een vroeg stadium een plaag herkennen. 

Ook kun je kweekzakjes met roofmijten preventief inzetten tegen trips. Deze roofmijten eten eitjes en jonge larven van trips. De roofmijten lopen gedurende 5 tot 6 weken uit. In deze periode zullen ze dus een beginnende tripsplaag de kop indrukken.

Er zijn verschillende nuttige insecten beschikbaar om je tripsprobleem aan te pakken. Elk insect heeft zijn eigen functie en helpt trips op een andere manier te bestrijden. Welke manier het beste bij jouw situatie past, hangt af van de grootte van de plaag en de type trips. Belangrijk is dat je een lange adem hebt. Trips planten zich binnen een aantal weken voort, waardoor het verstandig is om ze een langere periode te bestrijden.

Is er sprake van een kleine aantasting van je planten? Verwijder dan de aangetaste delen en verwijder de tripsen met de hand. Vervolgens kun je een vangplaat gebruiken kweekzakjes ophangen. Meestal voldoet dit. Merk je dat dit niet voldoende is, herhaal dan de behandeling met kweekzakjes na 5 tot 6 weken. 

Eventueel kun je bij kamerplanten hangkaartjes met Chrysopa-eitjes ophangen. Uit deze eitjes komen larven van een inheemse gaasvlieg, die de twee larvestadia van trips eten.

Zie je enkele aangetaste planten, dan loont het om even verder te zoeken naar de trips. Als je weinig volwassen trips ziet en veel larven, dan kun je de volwassen trips met de hand verwijderen. Voor de larven zet je de kweekzakjes in, plus roofmijten (Neioseiulus cucumeris). Deze roofmijten voeden zich met eitjes en larven van trips.

Van een grote trips-plaag is sprake als je veel aangetaste planten hebt. Daarnaast zie je veel volwassen trips en veel larven. Om een grote plaag te bestrijden, kun je het beste inzetten op een combinatie van drie bestrijdingsmiddelen. Allereerst gebruik je roofwantsen (Orius), inheemse insecten die volwassen tripsen en larven eten. Dit vul je aan met de roofmijten die larven en eitjes eten. Tegelijkertijd hang je kweekzakjes met roofmijten op, die de jonge larven en eitjes eten. Zo bestrijd je de tripsen in elk stadia.

Bij een grote plaag kan het ook verstandig zijn om kweekzakjes in te zetten als nabehandeling, om helemaal zeker te zijn dat je alle trips hebt bestreden.

Sommige remedies tegen trips kun je zowel in een koker als in een kweekzakje kopen. Het verschil is dat bij een koker alle insecten tegelijk vrijkomen, wat nuttig is bij een duidelijke aantasting of grote plaag. In het geval van de kweekzakjes verloopt de bestrijding wat gelijkmatiger over meerdere weken. Dit is bruikbaar als nabehandeling of als preventieve behandeling.

Wij zouden je altijd aanraden om trips biologisch te bestrijden. Niet-biologische middelen zijn slecht voor de natuur en voor je gezondheid. Bovendien eet je toch liever geen fruit en groenten van planten die je chemisch hebt bestreden. 

Dat gezegd hebbende, zijn er ook biologische spuitmiddelen verkrijgbaar, of kun je ze zelf maken. Bijvoorbeeld van zeep of knoflook. Een groot nadeel hiervan is dat trips resistent raken of gewend raken aan het middel. Bovendien doodt het de insecten niet, waardoor je het trips-probleem niet definitief oplost.

Tripsen zorgen voor onherstelbare schade aan de bladeren. Ook al heb je de trips bestreden, de bladschade die de trips veroorzaakt heeft, blijft aanwezig. De schadelijke insecten worden gegeten door nuttige insecten, maar deze herstellen de bladschade niet. Is de plaag bestreden? Snoei de plant of was de aangetaste bladeren met een sopje van water en groene zeep. Dit laatste herstelt de schade ook niet, maar laat de plant er iets florissanter uitzien.

Trips is vooral bekend van kamerplanten, maar kan ook voorkomen op groenten.

Sommige planten zijn gevoeliger voor trips dan andere, maar in principe kan elke plant er last van krijgen. 

Monstera is supergevoelig voor trips. Je herkent het aan het blad van de plant: dat verkleurt naar vaalbruin. Dieffenbachia en ficus krijgen misvormingen van de groeipunten. Tradescantia en Calathea zijn ook erg gevoelig voor trips. En dan zijn er ook nog tripssoorten die specifieke planten belagen, zoals Anthuriumtrips voor Anthuriums en Vanda-trips voor Phalaenopsis.

Groenten die snel last krijgen van trips zijn paprika’s, komkommers, aubergines en pepers in kassen. Alleen tomaten hebben er geen last van. In de buitenteelt worden ui en prei gemakkelijk door trips getroffen.

Biogroei of Biogrowi is een familiebedrijf dat, sinds hun oprichting in 1994, gespecialiseerd is in het biologisch bestrijden van plagen door middel van roofmijten en aaltjes. Hun slogan ‘Beestjes tegen beestjes’ maakt duidelijk dat er wel degelijk een alternatief bestaat voor schadelijke pesticides. Maak jij ook een positieve keuze om geen gif meer te gebruiken in je tuin en in je leefomgeving? Creëer een gezond groen paradijs, waar je kunt thuiskomen, met prachtige kamer-of balkonplanten en een biodiverse tuin, krioelend van de activiteit.

Lees meer: