De 15 beste balkonplanten voor elk type balkon

Op zoek naar sterke balkonplanten die het goed doen in volle zon, schaduw of juist op een balkon met veel wind? Ontdek welke soorten écht presteren op kleine hoogtes en welke verrassend robuuste, windbestendige planten jouw balkon het hele jaar laten bloeien.

Voor je een balkontuin moet je met een paar praktische zaken rekening houden. Ten eerste: het gewicht. Potgrond en terracotta of stenen potten kunnen verrassend zwaar zijn, dus controleer altijd hoeveel je balkon kan dragen en kies bij voorkeur voor lichte materialen. Ten tweede speelt de wind vaak een hoofdrol, dus zorg dat er niets kan wegwaaien. En tot slot is de hoeveelheid zonlicht of schaduw – net als in een ‘gewone tuin’ – een belangrijke factor die bepalend is voor de plantenkeuze.

Op een zonnig balkon kan het erg heet worden en dat vraagt veel van je planten. Zeker als je balkon voorzien is van een glazen scherm, krijg je een broeikaseffect. Kies dus bij voorkeur planten die goed tegen zon en droogte kunnen. Geef bovendien steeds voldoende water.

Met perkplanten geef je een zonnig balkon ieder jaar een frisse, kleurrijke uitstraling, en het aanbod is enorm. De meeste soorten zijn eenjarig of semi-winterhard, waardoor je elk seizoen nieuwe combinaties kunt uitproberen. Voor echte zonaanbidders kun je denken aan zinnia’s, pelargoniums en siernetels (Coleus), maar ook aan eenjarige verbena, petunia’s en Calibrachoa, die langdurig bloeien en goed tegen warmte kunnen.

Bloembollen en knolgewassen nemen maar weinig ruimte in, dus je kunt ze uitstekend in potten planten. En als je het slim aanpakt, heb je het hele jaar door kleur. Denk bijvoorbeeld aan dwergirissen (Iris reticulata) voor winterkleur. In het voorjaar kun je onder andere kiezen voor narcissen, tulpen en hyacinten. De zomer fleur je op met alliums, canna’s, crocosmia’s en dahlia’s, en je eindigt het seizoen met nerines en herfstkrokussen.

Warme zomeravonden op je balkon worden nog heerlijker met geurende planten, zoals jasmijn. Deze klimplant biedt niet alleen geur, maar ook beschutting en privacy. Plant de jasmijn in een pot op een beschutte, zonnige plek (bijvoorbeeld naast een muur). De grond moet vochtig zijn, maar wel goed draineren. Bekijk voor alternatieven ook deze geurende planten.

Om tomaten te kweken heb je geen grote tuin nodig. Een stamtomaat kun je ook prima in een ruime pot laten groeien. Daarnaast kun je ook kiezen voor struiktomaten en dwergtomaten die je bijvoorbeeld in een hangmand of balkonbak kunt planten. Zorg voor zon, voldoende water en voeding en je oogst ‘s zomers tomaten op je eigen balkon. Kweek daarnaast nog wat kruiden zoals basilicum en oregano en je proeft al bijna de pastasaus …

Verander je balkon in een fascinerende woestijn- of rotstuin. Veel vetplanten en een aantal cactussoorten kunnen prima tegen de felle zomerzon en een beetje vorst, maar houden niet van nattigheid – vooral niet in de winter. Maar op een zonnig, beschut balkon zullen ze zich helemaal happy voelen. Bovendien vragen ze weinig verzorging, dus als jij in de zomer een paar weken op vakantie gaat, redden ze zichzelf wel.

Als jouw balkon op het westen of oosten ligt, krijgt het slechts een deel van de dag zon – en op het noorden komt zelfs (bijna) geen direct zonlicht. Voeg daaraan toe de schaduw die wordt gecreëerd door muren, schermen en de galerij boven je en je vraagt je al snel af of er nog iets is wat wél groeit op je balkon. Gelukkig is er ook voor een balkon in de schaduw of halfschaduw een grote keuze aan mooie planten.

Er zijn ontzettend veel soorten fuchsia’s – van eenjarige tot vaste, winterharde fuchsia’s, en van kleine hangende tot grote staande types. Waar ze allemaal van houden, is gefilterd licht en een beschutte plek, zoals op jouw balkon. Hij bloeit rijk en lang, en doet het (afhankelijk van de soort) goed in hangmanden of grotere potten.

Hosta’s, die worden toch altijd opgegeten door slakken? Nou, dat is precies de reden dat deze plant met zijn sierlijke blad een uitstekende balkonplant voor de schaduw is. Zeker als je wat hoger woont, zul je minder snel last van slakken hebben. Voor weelderig groen op je schaduwrijke balkon is de hosta een van de beste keuzes.

Ook voor een balkon met (half)schaduw zijn er geweldige perkplanten te krijgen waarmee je je balkontuintje van kleur voorziet. Als je balkon een deel van de dag zon krijgt (op het oosten of westen) zijn begonia’s en heerlijk geurende siertabak (Nicotiana alata) uitstekend. Deze is nauw verwant aan N. sylvestris, maar verdraagt schaduw veel beter en blijft compacter.

Denk ook eens aan groenblijvende struiken voor op je balkon, want ook die kun je vaak goed in een grote pot op je balkon zetten. Met de skimmia geef je je balkontuintje in de (half)schaduw het hele jaar door structuur en groen. Houd hem uit de volle zon, want daarvan gaat de skimmia er ziekjes uitzien. Hij geeft geurende bloemen in het voorjaar en bessen in de herfst (alleen vrouwelijke en hermafrodiete planten). Skimmia japonica subsp. reevesiana is een tweeslachtige soort die in het najaar mooie rode bessen krijgt.

Ja, je kunt zelfs een kleine boom op je balkon zetten! De Japanse esdoorn (Acer palmatum) is voor een schaduwrijk, beschut balkon de perfecte keuze. Een traag groeiende soort zoals Crippsii’ of ‘Baldsmith’ zal niet te groot of te zwaar worden. Bonus: in de herfst word je getrakteerd op spectaculaire herfstkleuren.

Een uitdaging bij het beplanten van veel balkontuinen is de wind. Tere bloemblaadjes waaien van je bloemen en de bladeren verdampen in de wind meer vocht, waardoor je veel water moet geven. Creëer dus een windbreker als dat mogelijk is, zorg dat je potten en meubels niet kunnen wegwaaien en kies de juiste planten, zoals deze:

Niet alleen doen compacte soorten naaldbomen in een grote pot het goed op een winderig balkon, ze zorgen er ook voor dat je andere planten meer beschutting tegen de wind kunt bieden. Daarnaast zijn ze wintergroen en leveren ze met hun dichte groen bescherming tegen inkijk. Denk bijvoorbeeld aan een dwergden (Pinus mugo) of kleinblijvende cipres.

Winterharde geraniums (dus niet de eenjarige pelargoniums) zijn erg robuuste planten die in allerlei kleuren verkrijgbaar zijn. Hun blaadjes blijven ook bij een stevige bries goed aan de bloemen zitten en de planten bloeien erg lang. Niet voor niets is dit een echte balkonfavoriet. Plant ze in (stevig bevestigde) hangbakken en ga lekker achter de geraniums zitten!

Er zijn veel soorten siergras die er niet alleen mooi uitzien, maar ook heerlijk klinken wanneer de wind erdoor blaast. En hoe hard het ook waait, ze raken niet snel beschadigd. Er zijn soorten verkrijgbaar voor zowel volle zon als schaduw, dus er is altijd wel eentje die op jouw balkon past.

Dit stevige struikje laat zich door de wind niet van de wijs brengen. Bovendien zorgt lavendel voor volop geur op je balkon (en als je niet te hoog zit: bestuivende insecten). Voor iedereen die geen fan is van lavendelgeur: kattenkruid (Nepeta) lijkt er een beetje op en is ook niet vies van wat wind.

Met een hortensia in een pot voorzie je je balkon snel van veel groen én kleur. Dankzij de stevige, grote bloemhoofden ziet je balkon er al snel goedgevuld uit. Bovendien kunnen deze struikjes veel wind tegenhouden en het microklimaat op je balkon aangenamer maken.

Combinaties werken het best wanneer je balkonplanten met vergelijkbare licht- en waterbehoeften bij elkaar zet. Het is daarbij beter om meerdere soorten in één grote pot te planten dan in veel kleine – water in kleine potten verdampt sneller en dus moet je vaker water geven.