Complete plantengids: Japanse esdoorn (Acer palmatum)

De Japanse esdoorn is een van de beste boomachtige struiken voor kleine tuinen en sommige zijn zeer geschikt voor potten. De bladeren van sommige soorten kleuren prachtig oranje, geel, rood en zelfs paars voordat ze vallen in de herfst, en geven daarmee een spectaculaire show weg. 

De Japanse esdoorn, ook bekend als Acer palmatum, is een bladverliezende, houtachtige struik die inheems is in delen van Azië en Rusland. Er zijn veel tuinwaardige cultivars beschikbaar, die zijn gekweekt op hun bladvormen en kleuren. 

Je kunt kiezen uit veel cultivars die geschikt zijn voor uiteenlopende situaties. Het bepalen van de uiteindelijke hoogte van een Japanse esdoorn kan lastig zijn. Ze groeien zeer langzaam en het duurt jaren om hun maximale hoogte te bereiken. Vraag bij je kweker naar de hoogte van de volwassen bomen, want dan krijg je een beter beeld van hoe de struik of boom er na een flink aantal jaar uitziet.

Laat je Japanse esdoorn groeien in vochtige, maar goed drainerende grond. Bij voorkeur licht zanderige, zure grond op een beschutte plek uit de strengste wind. De meeste Japanse esdoorns verdragen volle zon en schaduw, maar ze doen het ‘t beste in halfschaduw.

Iedere week interessante, handige en inspirerende plantenartikelen in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Japanse esdoorns groeien in bijna elke bodem, behalve in natte grond. Wel houden ze van vochte, waterdoorlatende grond. Voor de beste resultaten plaats je de struik in een zanderige, licht zure grond.

Volle zon tot gedeeltelijke schaduw is ideaal voor de meeste Japanse esdoorns, maar bonte soorten doen het het beste in lichte schaduw. 

Hoewel ze winterhard zijn, doen Japanse esdoorns het het beste op een beschutte plek. Op een winderige plek kunnen de tere, fijne bladeren van de Acer het hele jaar door beschadigd raken. In de herfst kunnen ze zelfs van de boom waaien voordat je optimaal hebt genoten van de prachtige herfstkleuren.

Als je een Japanse esdoorn in potten kweekt, kan het nodig zijn de pot in te pakken met vliesdoek of noppenfolie om de kluit tegen vorst te beschermen.

Net zoals bij andere planten en struiken is de herfst of het voorjaar de beste tijd om Japanse esdoorns te planten. Doe dit bij voorkeur in een vorstvrije periode.

Graaf een ruim plantgat en doe er wat goed verteerd organisch materiaal in, zoals compost. Plaats de plant op dezelfde diepte als in de pot, vul aan en zet vast. Geef je Acer flink wat water. Zet grotere exemplaren vast met een boompaal ter ondersteuning.

Wil je je Japanse esdoorn verpotten in een een andere pot, kies dan voor compost op basis van boomschors of leem. Zet je plant hierin goed vast. Kies een pot met drainagegaten en geef goed water. In het voorjaar kun je de plant voeden met een meststof die langzaam wordt vrijgegeven.

Japanse esdoorns zijn gemakkelijk te verzorgen. Ze vragen weinig onderhoud. Zo hoef je ze niet per se te snoeien en komen er vrij weinig problemen voor bij de bomen.

Je hoeft ze niet te snoeien, behalve om de vorm te verbeteren of dode of afstervende stengels te verwijderen. Snoei alleen in de rustperiode (vlak voor of vlak nadat de plant zijn bladeren heeft laten vallen), want op elk ander moment van het jaar kan de boom gaan bloeden. Lees ons stappenplan voor het snoeien van een Japanse esdoorn.

Japanse esdoorns hebben ondiepe wortels, dus vermijd planten rond de directe groeiplaats. Die kunnen met de Acer concurreren om water en voedingsstoffen.

Verpot Japanse esdoorns om de twee tot drie jaar. Dit doe je in het voorjaar, net wanneer er nieuwe scheuten verschijnen. Kies een pot die slecht een klein beetje groter is dan de vorige. Geef elk voorjaar een langzaam vrijkomende meststof. In koelere gebieden kan het in de herfst nodig zijn de pot in te pakken (bijvoorbeeld met noppenfolie) om hem tegen vorst te beschermen.

Staat jouw Acer op de verkeerde plek? Dan is het mogelijk hem te verplaatsen, mits de boom niet te groot en te oud is. Hoe groter en ouder de boom, hoe kleiner de kans dat een verplaatsing succesvol is. Het verplanten is een meerjarenplan.

Een boom verplant je het liefst in de herfst. Het is verstandig om een jaar eerder al rondom de wortelkluit te steken met een scherpe spade. Op die manier maak je de kluit compacter. De boom ontwikkelt veel kleine wortels op de plek waar je de ‘oude’ wortels hebt afgestoken. Zo is de boom na het verplanten beter in staat vocht op te nemen, en is de kans groter dat hij aanslaat.

Voor je de boom verplant, kun je het plantgat verbeteren met bijvoorbeeld compost. Vervolgens plant je de boom, voeg je aarde toe en spoel je de aarde in met een tuinslang. Dat zorgt ervoor dat je gaten rondom de wortels ook vol met aarde komen. Na het planten kan het verstandig zijn een boompaal te plaatsen en de boom te snoeien.

Voor zover bekend is de Japanse esdoorn niet giftig.

Acer palmatum heeft over het algemeen weinig last van problemen. Er komen niet veel ziektes voor bij Japanse esdoorns, al zijn er wel een paar dingen waar je rekening mee moet houden.

Japanse esdoorns in potten kunnen gevoelig zijn voor aantasting door taxuskever. Verpot met compost op basis van leem en zorg ervoor dat er bij het verplanten geen larven rond de kluit achterblijven. Leg een dikke laag kiezels op het oppervlak van de compost om te voorkomen dat de vrouwelijke taxuskevers hun eieren leggen.

Japanse esdoorns kunnen ook gevoelig zijn voor de schildluis, die weinig schade aanricht maar er lelijk uitziet. Je herkent het meestal aan de eitjes op de stam, die in wit, wasachtig materiaal zitten.

Een vaker voorkomend probleem is schade aan het de mooie rode bladeren door wind. Planten in potten lopen hier meer risico op. Om dit op te lossen kun je je Japanse esdoorns in potten naar een beter beschutte plek verplaatsen. Het ideale windscherm is een haag, omdat die de wind filtert – stevige muren en hekken kunnen ervoor zorgen dat windstoten sterker en schadelijker zijn.

Het is mogelijk een Japanse esdoorn te vermeerderen, al kan dit best lastig zijn. Succes niet verzekerd! Je kunt een Acer op deze manieren vermeerderen:

Lees ook: Japanse esdoorn vermeerderen: 3 manieren

Omdat er veel verschillende soorten Japanse esdoorns zijn, is het moeilijk kiezen. Onderstaande Acers zijn een goede keuze.