fuchsia

Bijna iedereen kent deze plant wel, op zijn minst bij naam: de fuchsia. Fuchsia’s zijn geliefde tuinplanten met sprookjesachtige, klokvormige bloemen in twee kleuren die wel iets weghebben van kleurrijke feeënkleding. De hele zomer geniet je van de bloemen en … hij is helemaal niet moeilijk om te onderhouden! Zolang je hem de juiste standplaats en verzorging geeft, geeft deze plant je er veel voor terug. Lees hoe je jouw fuchsia het beste kunt snoeien, planten, verzorgen, stekken en meer voor zomers vol betoverende bloemen.

Fuchsia’s zijn struiken die voornamelijk uit Midden- en Zuid-Amerika komen, waar ze worden bestoven door kolibries. De buitenste bloembladen (die soms wat omhoog krullen) zijn eigenlijk kelkbladen, die de bloemblaadjes daaronder beschermen. De bloembladen zelf hebben vaak een paarse kleur om de kolibries aan te trekken, maar nu de plant op grote schaal wordt gekweekt vind je deze plant in veel kleurcombinaties, van wit en zuurstokroze tot magenta, paars en rood. Sommige soorten hebben zelfs goudkleurig of bont blad, of bijvoorbeeld blad met paarse of rode kleuraccenten.

Leuk om te weten is dat de bloemen en kleine, paarse bessen die aan de struiken komen eetbaar zijn. Zorg er in dat geval wel voor dat je plant niet bespoten is, anders kun je er beter niet van eten. Je kunt de bloemen konfijten en inzetten als decoratie voor taarten en desserts, terwijl de vruchten met hun citrusachtige, peperachtige smaak goed passen in een jam.

Tip! Slakken vinden deze plant niet bepaald lekker, wat voor ons tuiniers juist weer fijn is. Dit zijn nog 19 andere planten waar slakken niet van houden.

De bijzondere naam ‘Fuchsia’ is afgeleid van de achternaam van een zestiende-eeuwse Duitse plantkundige, Leonard Fuchs. Het was echter een Franse plantkundige, Charles Plumier, die de struiken deze naam gaf toen hij ze tegenkwam op de Caribische eilanden in de achttiende eeuw.

Van origine komen fuchsia’s uit gebieden waar het een stukje warmer is dan bij ons in Nederland en België. Toch zijn er verschillende winterharde fuchsia-soorten die zonder problemen de kou trotseren. Verder zijn er ook half-winterharde fuchsia’s, die de koude maanden beter op een vorstvrije plek slijten. Kijk bij het kopen van je struik daarom altijd even wat voor verzorging jouw soort nodig heeft of vraag het na bij de kweker.

Een van de grootste voordelen van winterharde fuchsia’s is dat je er eigenlijk geen omkijken naar hebt tijdens de wintermaanden. Ze kunnen gerust op dezelfde plek blijven staan als struik of als klimmer, afhankelijk van de soort. Sommige soorten werken zelfs goed als een haag, bijvoorbeeld Fuchsia magellanica. Vaak beginnen winterharde fuchsia’s in mei te bloeien en gaan daarmee door tot de herfst. Bij zeer mild weer kunnen ze zelfs het hele jaar bloeien.

Sommige fuchsia-soorten kunnen beter tegen kou dan andere en helaas is het label ‘winterhard’ niet altijd een garantie dat je plant goed de winter doorkomt. Daarom kun je het beste een kweker vragen om hun ervaring met de plant als je het zeker wilt weten. Zorg er verder voor dat je plant de best mogelijke standplaats heeft.

Veel fuchsia-soorten zijn vorstgevoelig of half-winterhard soort. Dit zijn de soorten die je mooi in borders, potten en hangmanden kunt planten als kleurrijke zomer- en herfstbloemen. Struikachtige soorten zijn zeer geschikt voor je borders en potten, terwijl soorten met lange, woekerende stengels goed passen in hangmanden of als onderste laag van een beplantingsplan in een pot. Vorstgevoelige fuchsia’s kunnen niet tegen kou en kunnen daarom het beste binnen overwinteren.

Zowel vorstgevoelige als winterharde fuchsia’s kun je kopen of kweken in een boomachtige vorm of als fuchsia op stam (fuchsia geënt op een onderstam van een andere plant). In beide gevallen kun je de plant het beste in een pot planten en binnen laten overwinteren, bijvoorbeeld in een schuur, kelder, serre of kas. Kies voor een plek die het liefst niet kouder wordt dan -5°C. De kale stam is namelijk erg kwetsbaar voor vorstschade, ook als het verder om een winterharde soort gaat.

Welke vorm of variëteit fuchsia je ook hebt, een paar elementen blijven hetzelfde als het aankomt op de perfecte standplaats. Fuchsia houdt doorgaans van goed doorlatende grond en een beschutte standplaats in de zon of halfschaduw. Een verzengende standplaats op het zuiden kan wat te veel van het goede zijn voor deze plant. De klokvormige bloemen zijn vrij fragiel en waaien gemakkelijk van je plant, dus kies een plek waar je plant enigszins beschut staat tegen de elementen. Fuchsia’s zijn geschikt voor elke grondsoort, zolang de afwatering maar goed is. Meng bij vochtige grond die slecht water doorlaat bijvoorbeeld wat grit, zand of bladaarde door de grond om de drainage te verbeteren of kies voor een pot met drainagegaten.

Hou verder voor je gaat planten rekening met de winterhardheid van je fuchsia en daarmee of je jouw plant in de wintermaanden gaat verplaatsen naar een warmere plek of niet. Veel fuchsia’s doen het goed in potten en kunnen zo makkelijk verplaatst worden. Soorten met lange stengels zijn perfect voor hangmanden en potten, terwijl struikvormige soorten mooi in een border staan of opgekweekt kunnen worden in een staande vorm als een soort kleine boompjes.

Het planten van je fuchsia vergt een net iets andere techniek, afhankelijk van of je een winterharde of vorstgevoelige soort hebt.

Plant winterharde fuchsia’s in de lente of vroege zomer. Meng een flinke hoeveelheid  verteerd, organisch materiaal (zoals compost) door het plantgat voordat je de plant erin zet. Druk de plant aan, zodat hij stevig staat, en geef flink water. Voeg vervolgens een dikke laag mulch toe, zoals goed verteerde mest of bijvoorbeeld bladcompost, zodat de grond beter vocht vasthoudt en de plant genoeg voeding krijgt. Geef regelmatig water tot je plant zich goed heeft geworteld.

Tip! Winterharde fuchsia’s houden er niet van wanneer je ze verplaatst, dus zet plant hem direct op de perfecte, vaste plek.

Plant half-harde en vorstgevoelige fuchsia’s pas eind mei, wanneer het gevaar voor nachtvorst geweken is. Laat de planten van tevoren een tot twee weken afharden. Als je fuchsia in potten wilt planten, gebruik dan universele (turfvrije) potgrond en voeg wat meststoffen toe die langzaam vrijkomen en zo je plant voor een lange tijd blijven voeden. Geef je plant na het planten flink water.

Doorgaans vallen uitgebloeide fuchsia-bloemen vanzelf van de plant, maar mocht dat niet gebeuren, dan kun je de uitgebloeide bloemen koppen. Zo zorg je ervoor dat de plant nieuwe bloemen blijft produceren.

Snoei in de lente je winterharde fuchsia’s, wanneer de nieuwe groei verschijnt. Maak je geen zorgen als sommige stengels zijn afgestorven, dat is normaal. Snoei de oude stengels tot je een paar gezonde knoppen dichtbij de basis van de plant overhoudt. Nijp in de lente de toppen van nieuwe stengels van vorstgevoelige fuchsia’s. Zo stimuleer je de plant om meer te vertakken en zo ‘bossiger’ te groeien en rijker te bloeien.

Belangrijk! Fuchsia’s moet je nooit snoeien in de herfst. Als je dat doet, krijgen ziekten en plagen meer kans. Bovendien heeft de plant minder bescherming tegen vorst, waardoor hij sneller vorstschade oploopt.

Geniet optimaal van je fuchsia door hem op de juiste manier te verzorgen. Of je jouw plant in de vollegrond of in een pot hebt staan maakt nogal een verschil, daarom staat bij elk onderdeel uitgelegd hoe je fuchsia’s op deze standplaatsen verzorgt.

Fuchsia in vollegrond: Wanneer je fuchsia goed is aangeslagen in de vollegrond, hoef je ze niet tot nauwelijks extra water te geven. Alleen tijdens drogere perioden lusten ze wel een flinke slok water af en toe. 

Fuchsia in pot: Voor fuchsia’s in potten geldt dat je beter zo nu en dan wat water kunt geven dan in een keer heel veel. Fuchsia’s houden er niet van om in te veel water te staan namelijk. Zorg ervoor dat overtollig water goed kan weglopen om wortelrot te voorkomen.

Winterharde fuchsia in vollegrond: Breng elk voorjaar een dikke laag mulch aan, zoals goed verteerde mest of (blad)compost. Dit helpt om vocht vast te houden en de plant van voedingsstoffen te voorzien. Strooi eventueel nog wat extra meststof, zoals beendermeel, vis- of bloedmeel rond de basis van de plant voor extra voeding.

Vorstgevoelige fuchsia in pot: Geef tijdens de zomermaanden regelmatig vloeibare plantenvoeding met veel kalium, zoals tomatenvoeding, om de bloei te bevorderen.

Winterharde fuchsia in vollegrond of pot: Deze soorten kun je gerust buiten laten staan. In koudere gebieden waar het flink kan vriezen is het verstandig om in de herfst een dikke laag mulch aan te brengen om de wortels te beschermen. Bij exterme kou kun je de plant beschermen met vliesdoek.

Vorstgevoelige fuchsia in vollegrond of pot: Haal deze soort uit de vollegrond in de herfst en plant in een pot, zodat hij kan overwinteren op een vorstvrije doch koele plaats, zoals een kas, serre of overkapping. Als de plant al in een pot staat, kun je de plant met pot en al verplaatsen. Verpot de plant als zijn originele pot te zwaar is om te verplaatsen. Verwijder dode en zieke bladeren en snoei terug tot ongeveer de helft van de plant om hem compact te houden. Geef ook minder water. Als de plant al zijn bladeren heeft laten vallen en in rust is, kun je hem verplaatsen naar een vorstvrije garage of schuur.

Fuchsia met kale stam: Overwinter deze soort altijd op een vorstvrije plaats, ook als de variëteit winterhard is. De stam is namelijk wel degelijk vatbaar voor vorstschade en heeft geen bescherming.

Fuchsia’s die niet winterhard zijn kun je gemakkelijk vermeerderen door zomerstekken van jonge, zachte stengels te nemen. Dit is een handige manier om je collectie uit te breiden of als manier om je plant te laten overwinteren als je weinig ruimte hebt om volwassen planten binnen te zetten.

Je kunt ook in de herfst houtstekken (winterstekken) nemen van winterharde fuchsia’s.

Kijk je al uit naar een nieuwe fuchsia in je tuin? Doe hier wat inspiratie op met deze mooie soorten:

Een winterharde variëteit met rode kelkbladen en half-dubbele paarse bloemen die bloeien van juni tot september. Deze fuchsia is zeer geschikt voor gemengde borders met vaste planten én voor potten en bakken.

Een compacte, winterharde fuchsia met bronskleurige bladeren en half-dubbele bloemen met roze kelkbladen en wit-roze bloemblaadjes. Ideaal voor een gemengde border vol vaste planten in halfschaduw of in een pot op een beschut, half-schaduwrijk terras.

Deze mooie, rood-witte hangende fuchsia is perfect voor potten, bloembakken die je aan het raam hangt en hangmanden. Deze variëteit is half-winterhard en heeft bescherming nodig tegen vorst.

Speciaal gekweekt voor potten en vensterbakken. Deze half-winterharde fuchsia bloeit van juni tot oktober met roze bloemen en kelkbladen.

Een spectaculaire variëteit met een overvloed aan slanke, felroze bloemen. Deze niet-winterharde fuchsia is ideaal voor hangmanden en potten, waar hij voor een opvallende bloei zorgt.