Planten met vorstschade? Zo red je ze!

De winter kan genadeloos zijn voor je planten. Planten met vorstschade zien er misschien verloren uit, maar met de juiste zorg kun je ze vaak nog redden. Ontdek hoe vorstschade ontstaat, hoe je het herkent en – belangrijker nog – hoe je je planten weer nieuw leven inblaast!

Wanneer de temperatuur onder het vriespunt daalt, bevriest het water in de plantencellen. Het gevolg? Beschadigde celwanden en weefsels. Niet alle planten zijn even vatbaar voor vorstschade, maar er zijn een paar factoren die de schade kunnen verergeren. Denk aan herhaaldelijk bevriezen en ontdooien, of zeer snel ontdooien. Ook kan een sterke wind vorstschade bij planten verergeren.

Planten die bij ons inheems zijn hebben zich gedurende duizenden jaren zo ontwikkeld dat ze beter bestand zijn tegen vorst. Sommige planten hebben een jasje van schors, terwijl andere planten stoffen aanmaken (suikers en aminozuren) die werken als een soort antivries. Er zijn zelfs planten die water uit hun cellen kunnen verwijderen, waardoor de cellen uitdrogen. Het water tussen de cellen bevriest dan zonder schade aan te richten.

Soms herken je planten met vorstschade meteen, maar de schade is lang niet altijd meteen zichtbaar. Het kan soms zelfs maanden duren voor beschadigingen zichtbaar worden. Hier zijn enkele veel voorkomende symptomen van vorstschade:

De meeste planten herstellen snel, ondanks een beetje vorstschade. Ziet je plant er door de bruine bladeren dood uit? Geef niet meteen op! Vaak herstellen planten alsnog vanuit slapende knoppen, of via de wortels onder de grond. Volg deze stappen om je planten met vorstschade te herstellen:

Snoei je planten niet meteen zodra de vorst geweken is. Het duurt namelijk een tijdje voor je de volledige omvang van de schade kunt zien. En mocht er nog een vorstperiode komen, dan zorgen de beschadigde delen voor extra isolatie. Laat dood blad en stengels dus voorlopig zitten.

Controleer de hoeveelheid water in de grond. Kantel potten om overtollig water weg te laten stromen. Blijft het water in je borders te lang staan? Dat is een teken dat de drainage niet goed is. Mulchen kan helpen om de bodemstructuur te verbeteren en toekomstige vorstschade aan je planten voorkomen.

Wanneer de temperatuur stijgt, is het tijd om dood of beschadigd materiaal te snoeien. Dat is vaak bruin of zwart van kleur. Snoei niet meer dan nodig en knip (met een scherpe en schone schaar) terug tot een gezonde bladknop. Vaste planten kun je vaak tot de grond terugknippen. Voor grote houtige stengels of takken kun je een snoeizaag gebruiken.

Bemest planten niet in de winter, want in deze periode groeien ze niet actief. Wacht tot het voorjaar om je planten te voeden. Geef na het snoeien in het voorjaar wat universele mest om hergroei te bevorderen.

Het belangrijkste is dat je geduld hebt voordat je ingrijpt. Vertonen je planten halverwege de zomer nog geen tekenen van herstel? Vervang ze dan.