Dit moet je weten over koudekiemers (+ lijst met planten)

Je kent de frustratie vast wel: je hebt in het voorjaar van alles gezaaid, maar de zaden van sommige planten weigeren domweg te ontkiemen. Een oorzaak hiervan kan zijn dat jouw zaden behoren tot de zogeheten koudekiemers. Lees dus eerst even verder voordat je deze zaden opgeeft!

Er zijn veel planten waarvan de zaden een afwisseling van warme en koude perioden nodig hebben om te ontkiemen. Dit fenomeen wordt ook wel ‘stratificatie’ genoemd. In de natuur gebeurt stratificatie automatisch: zaden die in de zomer en herfst op de grond vallen maken een winter door. Daarna krijgen ze in de lente door de warmte het sein dat het veilig is om te ontkiemen.

Iedere week dit soort handige (moes)tuintips, checklists en inspiratie in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Veel zaden hebben een ingebouwde kiemrust. Die zorgt ervoor dat deze zaden niet zomaar ‘wakker’ worden, zelfs niet onder ideale omstandigheden. Als je deze zaden in het voorjaar gewoon zaait zonder dat ze kou hebben ervaren, zullen ze niet opkomen. Frustrerend! 

Zaai deze koudekiemers dus liever in het najaar of begin winter. Dat kan in de vollegrond, maar ook in een koude kas als je meer controle wilt hebben over de omstandigheden. Hoe dan ook zullen ze op deze manier genoeg kou doormaken om in het voorjaar te ontkiemen. Je kunt dit proces echter ook nabootsen – handig als je zaden toch niet genoeg kou hebben gekregen.

Meer lezen: Dit zijn de 10 grootste zaaifouten (en zo voorkom je ze)

Je kunt koudekiemers helpen bij het ontkiemen door het stratificatieproces na te bootsen. Je hebt er slechts een plekje in de koelkast (niet in de vriezer) voor nodig. Leg de zaden in een bakje tussen wat vochtig keukenpapier in de koelkast. Je kunt trouwens ook de zaden eerst voorzaaien en daarna in de koelkast zetten, maar dat kost wel meer ruimte.

Meestal is een periode van vier tot zes weken in de koelkast voldoende, maar soms is langer of juist korter nodig. Daarna zaai je de zaden voor in wat zaaigrond en wacht je vol spanning af tot het eerste groen boven de grond verschijnt.

Het is ondoenlijk om alle koudekiemers op een rijtje te zetten, maar hier is een lijst van enkele populaire koudekiemers voor in de tuin. 

Let op: sommige zaden hebben niet per se stratificatie nodig (zoals Scabiosa), maar er zullen meer zaden ontkiemen als je het wel doet.