Dit zijn de 10 grootste zaaifouten (en zo voorkom je ze)

Helga Kluiter
|
20/02/2023
zaaifouten

Dunne zaailingen die omvallen? Zaden die op magische wijze verdwenen lijken te zijn? Zaden niet niet ontkiemen? Het overkomt elke tuinier. En de kans is groot een van onderstaande zaaifouten daarvan de oorzaak is.

De 10 meest gemaakte zaaifouten

Als je op de verkeerde manier zaait, heb je kans dat je uiteindelijk geen (goede) oogst krijgt. Of dat je dit jaar zonder de bloemen zit waarop je je zo had verheugd. Er kan bij het zaaien heel veel misgaan, maar als je in ieder geval deze 10 meest gemaakte zaaifouten voorkomt, is de kans op succes een heel stuk groter.

Wekelijks tuintips in je mail

Iedere week dit soort zaai- en tuintips in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Ontvang elke week de handigste tips, verse tuininspiratie en speciale aanbiedingen.

1. Te vroeg zaaien

zaaifouten

Als je binnen voorzaait, zullen de zaailingen van de meeste planten wel opkomen. Maar zodra de zaailingen boven de grond uitkomen, hebben ze licht en de juiste temperatuur nodig. In huis kun je ze meestal wel warm genoeg houden, maar het gebrek aan licht is meestal funest. Het resultaat: slungelige, futloze plantjes die vaak niet overleven. Wacht liever nog even met zaaien tot de omstandigheden beter zijn.

2. Verkeerde zaaigrond

Vaak wordt aanbevolen om zaden in zaaigrond voor te zaaien. Dat hoeft echter geen zak uit de winkel te zijn, want je kunt het ook zelf maken. Het gaat erom dat de mix licht, fijn en luchtig is en niet teveel voedingsstoffen bevat. Een mix van 2 delen kokosvezels, 1 deel perliet en 1 deel potgrond werkt bijvoorbeeld prima, maar uiteindelijk heeft elke tuinier zijn eigen voorkeuren.

Zorg er ook voor dat je zaaigrond vrij is van onkruidzaden, slakkeneitjes en andere plagen. Gebruik dus vooral geen grond uit de tuin!

3. Grond te nat of juist te droog

zaaifouten: natte grond

Zaden hebben vocht nodig om te kunnen ontkiemen. En ook de zaailingen hebben daarna water nodig voor hun  groei. Als je zaden nat maakt, doorbreek je de kiemrust. Drogen ze daarna uit voordat ze ontkiemd zijn, dan zullen ze waarschijnlijk niet meer uitkomen. En ook erg jonge zaailingen zullen droogte niet overleven.

Maar andersom is teveel water ook niet goed. De zaden of jonge wortels kunnen dan gaan rotten. En ook schimmels en andere ziekten kunnen hierdoor makkelijker vat krijgen en je zaaisels doen mislukken. Controleer dagelijks of je zaden en zaailingen niet te veel of te weinig water krijgen.

4. Niet de juiste zaaidiepte

april zaaien bieten

Er bestaat een verschil tussen zogeheten lichtkiemers en donkerkiemers. Je raadt het al: deze zaden hebben licht of juist duisternis nodig om te kunnen ontkiemen. De meeste zaden stop je onder de grond, maar sommige zaden moet je op het oppervlak zaaien. Om te voorkomen dat ze wegwaaien, kun je ze buiten desnoods toedekken met een heel dun laagje zand. Binnen voorzaaien is vaak ook een goede optie.

De donkerkiemers bedek je wel, maar zaai je te diep, dan heb je kans dat ze alsnog niet boven de grond komen. Check dus de verpakking voor de juiste diepte. Staat hierop niets? Houd dan als algemene regel aan dat je zaden twee tot drie keer zo diep zaait als dat ze breed zijn.

5. Koudekiemers krijgen geen kou

zaaifouten
Foto: Sarah Cuttle, Met dank aan RHS Wisley Surrey

De zaden van zogeheten koudekiemers moeten eerst een periode van kou doormaken om goed te kunnen ontkiemen. Deze planten kun je vaak beter in het najaar zaaien. Kun je pas in het voorjaar zaaien, dan kan het helpen om de zaden in een bakje voor te zaaien en dat een tijdje in de koelkast te zetten.

6. Potten zijn niet schoon

checklist potten schoonmaken
Maak potten en zaaibakken goed schoon.

Wij zijn een groot voorstander van het hergebruiken van zaaibakken en potten. Maar maak ze wel eerst goed schoon voor je erin zaait! Zo weet je zeker dat ziekten en plagen geen kans krijgen om je verse zaden en planten aan te tasten.

7. Verkeerde zaaimethode

Om zaden te zaaien zijn er verschillende methoden. Maar niet elke methode is voor elke plant even geschikt. Planten met een diepe penwortel (zoals worteltjes) houden bijvoorbeeld niet van verplanten en kun je beter rechtstreeks in de vollegrond zaaien. Andere zaden hebben bijvoorbeeld veel warmte nodig om te kunnen ontkiemen en kun je beter binnen voorzaaien. Controleer, om zaaifouten te voorkomen, altijd op de verpakking wat de juiste zaaimethode is en volg die instructies – zeker als je nog weinig zaai-ervaring hebt.

8. Je zaden wegspoelen bij het water geven

Zaaien en dan een sloot water over de grond gieten? Niet doen! De kans is dan groot dat je pas gezaaide zaadjes – zeker de kleinere – wegspoelen. Als je in zaaitrays of potjes voorzaait, zet die dan in een bak water tot de grond bovenop vochtig wordt en laat uitlekken. In de vollegrond kun je beter eerst de zaaigeul bewateren en dan pas zaaien, of water geven met een fijne broeskop.

9. Niet beschermen tegen muizen en vogels

ongedierte in de tuin bestrijden

Er zijn genoeg beestjes die loeren op jouw zaden en jonge plantjes. Denk niet alleen aan de beruchte slakken en rupsen die het jonge groen aanvallen, maar ook aan muizen en vogels die je gezaaide zaden al oppeuzelen voordat ze zelfs maar ontkiemd zijn. Bedek je jonge plantjes indien nodig met (vogelvriendelijke) netten en zorg ervoor dat je zaden niet opgegraven kunnen worden.

10. Niet correct labelen

plantenlabels

Kun jij van elke zaailing herkennen welke plant het is? Of welke variëteit van een specifieke plant? Wij niet! Daarom is het zo belangrijk om je zaaibakken en potten van duidelijke labels te voorzien. Tip: schrijf op het label ook de zaaidatum. Dan weet je meteen of je zaden er ongebruikelijk lang over doen om te ontkiemen.

Meer zaaifouten voorkomen

Helga KluiterHelga kon vroeger nog geen vetplantje in leven houden, maar als laatbloeier heeft ze toch nog groene vingers ontwikkeld – waarmee ze ook stukjes typt voor Gardeners' World.
Magazine van Gardeners’ World 03/2024

Gardeners’ World 03/2024

Bestel nu