Eten beestjes je planten op? Dit kun ertegen doen

Pesticiden tegen plagen inzetten, dat is écht niet meer van deze tijd. Maar dat betekent niet dat je lijdzaam hoeft toe te kijken wanneer je planten worden aangevreten of misvormd door allerlei beestjes. Ongedierte in de tuin bestrijden kan namelijk ook milieu- en diervriendelijk.

Pesticiden zijn slecht voor je tuin. Ze verstoren namelijk het natuurlijke evenwicht, waardoor je op den duur alleen maar meer last zult krijgen van plagen. Veel beter is het om te zorgen voor een gezonde tuin, eentje die zowel de natuur respecteert als een mooie tuin oplevert.

Iedere week dit duurzame tips voor je tuin in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Hoe kom je dan op een verantwoorde manier van plaagdieren af? Dit kun je allemaal doen:

Het probleem: Planten met sappige bladeren (zoals hosta’s), zaailingen en jonge planten met mals blad worden aangevreten. Vaak blijft alleen de hoofdnerf van het blad intact – zo kunnen hosta’s in kantwerk veranderen.

De boosdoeners: Een hele reeks slakken, van de grotere bruine naaktslakken, die bovengronds eten, tot kleine zwarte kielnaaktslakken, die het op aardappels en plantenwortels hebben gemunt. Op kalkhoudende grond zijn de boosdoeners meestal huisjesslakken, die in een nacht een hele plant kunnen wegwerken. In een zomerborder zijn het vooral tabaksplanten waar ze van smullen.

De oplossingen: Met de hand slakken wegplukken is de makkelijkste manier. Slakken hebben een hekel aan felle zon en warm, droog weer, dus de beste tijd om ze te zoeken is ‘s avonds, met een zaklantaarn. Ondergrondse slakken kun je bestrijden met aaltjes. Dat zijn wormpjes die de slakken doden.

Tip: aaltjes tegen slakken koop je bij Biogroei. Ook vind je er anti-slakkenringen.

Voor de lange termijn kun je het beste de natuurlijke fauna stimuleren. Kikkers, padden en egels eten naaktslakken, en zanglijsters voeden zich met huisjesslakken. Plaats in ernstige gevallen planten waar slakken niet van houden, met bijvoorbeeld harige of harde, leerachtige bladeren.

Meer lezen: Slakken in de tuin: zo bestrijd je ze (zonder gif)

Het probleem: Planten zijn verzwakt en bladeren zijn misvormd, verbleekt en bedekt met kleverige honingdauw, waarop een dikke, roetzwarte schimmel groeit. Virusziekten worden verspreid via de monddelen van sapzuigende insecten, die vaak rond de groeipunten van de plant zitten.

De boosdoeners: Bladluis (groene en zwarte), wolluis, schildluis, witte vlieg (kleine, witte beestjes aan de onderkant van bladeren) en spintmijt (gele, groene of rode mijten ter grootte van een speldenprik) dragen allemaal schuld.

De oplossingen: Ontmoedig spintmijt door de lucht in de kas (of woonkamer) vochtig te houden. Al het ongedierte in de kas kun je ook bestrijden met roofzuchtige insecten. Gebruik per plaag de juiste soort, bijvoorbeeld bronswespen voor witte vlieg of roofmijten voor rode spintmijt.

Witte vlieg vang je met plakstrips en schildluis en wolluis spoel je af met een sopje met groene zeep. Bladluis kun je eenvoudig wegspuiten met een krachtige waterstraal. En vergeet niet vogels, lieveheersbeestjes en wespen naar je tuin te lokken. Zij eten deze kleine beestjes graag.

Tip: bij Biogroei koop je larven van lieveheersbeestjes, roofmijten tegen spint, sluipwespen tegen witte vlieg, vangplaten tegen witte vlieg en larven tegen wolluis.

Lees ook: bladluis bestrijden zonder gif, zo doe je dat

Het probleem: Planten die er gezond uitzien verzwakken geleidelijk of verwelken plotseling en gaan dood. Bij nadere inspectie ontdek je dat de wortels zijn weggevreten.

De boosdoeners: Wortelvlieg boort zich in peen en koolvlieg vreet de wortels van koolplanten aan. De wortels van diverse potplanten, zoals cyclamen, en sommige tuinplanten zijn het slachtoffer van de larven van de taxuskever (foto).

De oplossingen: Plaats tijdens het planten koolkragen rond jonge koolsoorten. Dat voorkomt dat de koolvlieg eitjes kan leggen op de grond bij de planten.

Zaai wortels dun om te voorkomen dat je de zaailingen moet uitdunnen, want de geur die daarbij vrijkomt, trekt wortelvliegen aan. Zaai bosuitjes naast wortels, want de uiengeur verwart de wortelvlieg. Dek tot slot wortelrijen af met gewasbeschermingsnetten.

Controleer de plantenwortels tijdens het verpotten op larven van taxuskevers en verwijder ze met de hand. Er zijn ook aaltjes te koop die dit ongedierte in de tuin bestrijden.

Tip: netten om je gewassen te beschermen tegen wortelvlieg koop je bij Biogroei.

Het probleem: Bladeren zijn weggegeten, versnipperd of opgerold. 

De boosdoeners: Larven van allerlei vlinders, vliegen en motten: van de rupsen van grote en kleine koolwitjes op koolsoorten en Oost-Indische kers tot de larven van bladrollers en bladwespen op rozen en fruitbomen.

De oplossingen: Met de hand verwijderen is het makkelijkst, maar je kunt ook vogelvoederhuisjes en nestkasjes plaatsen om het aantal vogels en andere natuurlijke vijanden te vergroten. Netten houden je koolsoorten vrij van koolwitjes. Motten die appels en peren beschadigen, kun je vangen met feromoonvallen die je in de bomen hangt. Of nog beter: laat de wespen de rupsen opeten!

Het probleem: Bladeren en bloemen worden opgegeten door insecten met monddelen die bijten in plaats van zuigen.

De boosdoeners: Leliehaantjes vallen leliebladeren en bloemen aan, oorwurmen eten dahliabloemen en diverse andere kevers verslinden een scala aan planten, waaronder rozemarijn, munt en sneeuwbal.

De oplossingen: Deze beestjes hebben stevige pantsers en zijn razendsnel. Vang oorwormen in met stro gevulde bloempotten die je omgekeerd aan stokken rond dahlia’s ophangt. Leliehaantjes kun je tussen duim en wijsvinger pakken (als je snel genoeg bent) en hun larven kun je wegspuiten met een krachtige waterstraal.

Andere kevers zijn moeilijker te bestrijden, maar goed gevoede, groeiende planten die geen gebrek hebben aan licht of water zijn vaak sterk genoeg om zelf aanvallen af te slaan.

Het probleem: Planten worden boven- of ondergronds opgegeten en de schade is vaak acuut en ernstig. Soms verdwijnen complete planten.

De boosdoeners: Muizen, konijnen, mollen en vogels.

De oplossingen: Muizen kunnen in een nacht een hele oogst wegvagen. Je kunt ze vangen, maar muizenvallen moeten steeds opnieuw gezet worden. En roofvogels zijn geweldige bestrijders, maar de meeste van ons zullen geen geschikte plek hebben voor een uilenkast of torenvalken … Wat je wel kunt doen, is (sier)uien of knoflook planten. Muizen houden niet van hun geur, dus daarmee houd je ze op een afstandje.

Konijnen houd je buiten je (moes)tuin met een omheining van kippengaas die je 45 cm ingraaft.

Ontmoedig mollen door hun molshopen meteen weer dicht te gooien. Verder houden mollen niet van de geur van bepaalde planten, zoals Helleborus en keizerskroon (Fritillaria imperialis). En ook knoflook vinden ze maar niks.

Vogels hoef je alleen maar weg te houden bij specifieke planten. Met netten voorkom je bijvoorbeeld dat ze je aardbeien of aalbessen opeten voordat jij ze kunt oogsten. Let er wel op dat vogels niet verstrikt raken in je netten, door bijvoorbeeld voor blauwe netten te kiezen (die ontwijken ze) en het net strak te spannen. Of kweek eens witte aardbeien: voor vogels geeft de rode kleur aan dat ze rijp zijn, dus witte aardbeien laten ze met rust.

Dit artikel is geschreven door de onafhankelijke redactie van Gardeners’ World. Het bevat gesponsorde links en wij ontvangen hiervoor een vergoeding. Hierdoor kunnen we je ook in de toekomst blijven voorzien van de beste tuintips en stap-voor-stap uitleg zodat je tuin er het hele jaar prachtig bijligt.