Complete plantengids: rozemarijn

Rozemarijn is een veelzijdig kruid, dat het hele jaar door groen blijft, met geurige naalden voor gebruik in de keuken en nectarrijke bloemen voor bijen in het voorjaar. Rozemarijn kweken is niet moeilijk. In deze uitgebreide gids vertellen we je alles wat je moet weten.

Rozemarijn komt uit het Middellandse Zeegebied en gedijt goed op een zonnige, beschutte plek in goed waterdoorlatende grond. 

In zware kleigrond kan de plant het moeilijk hebben, vooral in de winter, wanneer de grond natter is. Rozemarijn houdt er namelijk niet van als zijn wortels nat blijven. Zeker jonge planten kunnen daar aardig onder lijden. Het kan dus een goed idee zijn om rozemarijn eerst een paar jaar in een pot te laten groeien, voordat je hem uitplant in je tuin. 

Snoei de plant jaarlijks terug om te voorkomen dat de plant te sterk verhout. De nieuwe scheuten groeien alleen aan de uiteinden van de plant, dus op den duur zou je dan een kale plant met weinig groen overhouden. 

In de herfst kan de plant een portie mulch gebruiken. Kies voor bladaarde, goed verteerde mest of compost.

Je kunt rozemarijn in potten kweken, maar houd er rekening mee dat dit kruid vrij groot kan worden en om de paar jaar met verse potgrond moet worden opgepot.Voeg bij voorkeur ook extra drainage toe in de pot, bijvoorbeeld in de vorm van hydro-korrels.

Plant rozemarijn in de lente of de herfst. Hoewel rozemarijn vorstbestendig is, kan de combinatie van kou en te veel water funest zijn. Kies daarom een zonnige, beschutte plek met goed waterdoorlatende grond. Als je een koude kleigrond hebt, graaf dan veel brekerzand, grit of bladaarde in om de drainage te verbeteren en de grond wat te verarmen.

Als de grond te rijk aan voeding is, groeit je rozemarijn te hard, en levert dat minder smaak op. Ook zal de plant dan minder winterhard zijn.

Iedere week dit soort praktische tips in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Rozemarijn vergt weinig onderhoud gedurende het jaar, behalve het terugsnoeien na de bloei. Daarmee voorkom je dat de planten slap en houterig worden. Bewaar het snoeisel als stekmateriaal of om te gebruiken (of drogen) in de keuken.

Houd rozemarijnplanten tijdens droge perioden goed bewaterd en geef tijdens het groeiseizoen algemene meststoffen. Zet rozemarijn in potten tijdens koude winters ter bescherming onder een afdak.

Oogst rozemarijn door kleine takjes voorzichtig van de hoofdstengel af te trekken. Je kunt ook een snoeischaar gebruiken om grote takken rozemarijn te verwijderen. Deze kun je goed gebruiken in ovenschotels. 

Omdat rozemarijn een groenblijvende plant is, kun je het hele jaar door verse rozemarijn oogsten. Daarnaast kun je het kruid goed drogen – aan de lucht, in een voedseldroger of oven op lage temperatuur.

Lees ook: Deze winterharde kruiden blijven het hele jaar groen

Je kunt rozemarijn eten, maar ook gebruiken om smaak toe te voegen aan een gerecht en het later eruit vissen. Leg een paar takjes rozemarijn in een ovenschaal bij geroosterde aardappelen en vlees, vooral bij lamsvlees, of in stoofschotels, tomatensauzen, gebakken vis of eiergerechten. 

Je kunt de takjes in z’n geheel gebruiken. Wil je de rozemarijn niet uit het gerecht halen voordat je het opeet, moet je de naalden van de stengels rissen. De houtachtige stengels kun je namelijk niet eten. Op deze manier kun je ook takjes toevoegen aan azijn of olie voor extra smaak.

Kijk bij onze collega’s van Foodies voor heerlijke recepten met rozemarijn.

Het rozemarijngoudhaantje, afkomstig uit Zuid-Europa, werd ooit beschouwd als een ernstige bedreiging voor rozemarijn, maar veroorzaakt meestal niet al te veel schade. Deze kleine metaalgroene en paarsgestreepte kevers zijn te vinden aan de onderkant van de bladeren in de vroege herfst tot het voorjaar. De kevers en de larven eten van de plant. Ze laten gaatjes in de blaadjes achter. Soms kun je ook de eitjes of kevers zien zitten. De beestjes vind je ook bij lavendel, salie en tijm. Je kunt de kevers, larven en eitjes met de hand verwijderen. 

Een ander probleem dat je regelmatig ziet bij rozemarijn, is dat ze houtiger, lelijker en onproductiever worden als ze ouder worden. Goed snoeien kan dit deels voorkomen. Ook kun je rozemarijn stekken, zodat je op tijd jonge planten hebt om de oude mee te vervangen.

Rozemarijn stek je het best aan het eind van de lente of in de zomer, als er mooie verse scheuten aan de plant zitten. In de ochtend zit de plant nog vol vocht, wat een goed stekmoment is. In dit artikel over rozemarijn stekken vind je een eenvoudig stappenplan waarmee je zo aan de slag kunt.

Er zijn verschillende soorten rozemarijn die de moeite waard zijn.

Rozemarijn is een uitstekende plant om een laagblijvende, geurende en wintergroene heg van te maken. Een van de beste soorten hiervoor is ‘Miss Jessopp’s Upright’. Zet de planten ongeveer 45 cm uit elkaar. Snoei na de bloei in het begin van de zomer om een bossige groei te bevorderen. Probeer de haag ongeveer 60 cm hoog te houden.

Als alternatief kun je een rozemarijnplant langs een pad laten groeien, zodat de plant zijn aromatische geur vrijgeeft telkens als je erlangs loopt.