Complete plantengids: tijm

Echte tijm staat bekend om zijn veelzijdigheid in de keuken: het kruid geeft smaak aan visgerechten, soepen en als ingrediënt van vullingen. Het is gemakkelijk te kweken en ziet er het hele jaar door aantrekkelijk uit. Je kunt ook nog eens kiezen uit bijna 200 verschillende soorten tijm! Bladkleuren variëren van donkergroen tot goudgeel en bont, en groeiwijze verschilt van bodem-bedekkend tot rechtopstaand. Veel tijmsoorten maken in de zomer ook een massa witte, roze of lila bloemen aan.

Plant tijm in goed drainerende grond en in de volle zon. Sommige soorten groeien goed in grindtuinen, tussen tegels of als alternatief voor een gazon. Andere variëteiten doen het beter in potten, die je in de herfst naar binnen kunt halen. Knip tijm na de bloei terug en bescherm tere soorten in de winter. Je kunt de planten bijvoorbeeld afdekken of de potten naar binnen halen.

Thymus vulgaris of echte tijm komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied en gedijt goed in waterdoorlatende, voedingsarme grond. Het beste plant je tijm in de volle zon – hoe zonniger, hoe beter! Het zonlicht brengt etherische oliën naar de oppervlakte van de bladeren. Dit geeft een geweldige smaak!

Bescherm tijm, die vooral van droogt houdt, tegen koude wind en natte winters. De meeste soorten kunnen buiten blijven staan bij zachte winters. Om zeker te weten dat je plant het volhoudt, kun je hem afdekken. Dit is aan te raden in gevallen van strenge vorst, koude wind en veel regenval.

Plant het kruid in de lente of in de herfst in goed afwaterende grond of grind. Hij is bijzonder geschikt voor grindtuinen, tussen tegels door of aan de rand van paden. Gebruik bij het kweken in een pot (turfvrije) grond met veel grit. Door de pot op een voetjes te zetten en hem zo van de grond te houden, bevorder je de waterafvoer.

Je kunt tijm uit zaad kweken, maar sterke planten kweken uit zaad is moeilijk. Voor meer zekerheid kun je een plant kopen. Jonge tijmplantjes vind je bij veel kwekerijen en tuincentra.

Lees ook: Hier moet je op letten bij het planten van tijm

Plant tijm in goed drainerende grond geef de plant water. Zorg ervoor dat als je een pot of bak gebruikt, deze gaten aan de onderkant heeft, zodat het teveel aan water kan weglopen na een regenbui. Leg eventueel potscherven onderin de bak. Dit helpt de drainage.

Leg een laag grit in de pot, zodat er geen water blijft staan. Voeg dan potgrond goed drainerende, (turfvrije) potgrond toe. Meng de grond met meer grit, tot je een mengsel hebt dat voor de helft bestaat uit grond en de helft uit grit. Als je de tijm hebt geplant, kun je ook nog wat grit als bovenlaag in de pot of bak leggen. Dit zorgt ervoor dat de grond minder snel uitdroogt en dat onkruid moeilijker kan groeien. Geef de plant nog wat water en je bent klaar.

Tijm gedijt goed in bijna droge omstandigheden met minimale voedingsstoffen in de grond. Dit kruid zal daarom niet gemakkelijk samengaan in een pot met kruiden die meer water of een rijkere bodem nodig hebben. Als je een gemengde bak of pot wilt maken met tijm, kies dan voor kruiden die houden van vergelijkbare omstandigheden. Goede pot-genoten zijn bijvoorbeeld rozemarijn, salie, oregano, Franse dragon, winterbonenkruid en zomerbonenkruid.

Iedere week dit soort praktische tips in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Snoei tijm na de bloei terug om nieuwe groei te stimuleren. Zo kun je op den duur meer oogsten! Als je de uitgebloeide takjes laat staan, verhout de plant en zul je hem helaas na een paar jaar al moeten vervangen.

Tijm heeft weinig tot geen extra water nodig als hij in de vollegrond staat. Als je plant in een pot staat en het erg droog en warm weer is, kan hij wel wat extra water gebruiken. Van maart tot mei kun je voeding toevoegen aan het gietwater voor je tijm in een pot.

Zorg ervoor dat je stekken maakt van een gezonde plant. Als je de plant hebt gevonden, kies dan een opstaande scheut die niet bloeit. Let er bij het kiezen op dat het takje een groeiende top heeft (waar je nieuwe groei ziet, zoals kleine blaadjes in de bladoksels). Knip een takje af. Ga zo door tot je het gewenste aantal stekken hebt. Vergeet hierbij niet om meer te stekken dan je uiteindelijk over wilt houden, want waarschijnlijk zullen niet alle stekken aanslaan. Belangrijk: doe de stekken meteen in een zakje, zodat ze niet uitdrogen! Als je op een warme dag aan het stekken bent, houd er dan ook rekening mee dat je stekken sneller kunnen uitdrogen.

Lees ook: Tijm stekken, scheuren en afleggen: zo maak je snel meer planten

Leg je stek op een platte ondergrond en snijd met een scherp mes een stuk van de stengel af, net onder een plek waar bladeren groeien. Haal dan met beleid wat blaadjes van je stek af. Uiteindelijk zal zo’n 3/4 van je stek onder de grond staan, dus zorg ervoor dat dit gedeelte blad-loos is.

Zet je stek in een bakje met goed drainerende grond, bijvoorbeeld een mix van potgrond en grit of gebruik zaai- en stekgrond. Het heeft zo zijn voordelen om je stek aan de rand van het pot te planten, bijvoorbeeld dat je meer stekjes kwijt kan per pot. Lees ons artikel hierover voor een vollediger overzicht van de voordelen. Zet de stek tot ongeveer 3/4 in de grond. Label je stek eventueel. Zet vervolgens de pot(ten) in een bak met een laag water, zodat de grond van onderaf het water op kan nemen.

Meer informatie over stekken en de verzorging van je nieuwe plantjes vind je in ons artikel over stekken.

Het is belangrijk om de stek vochtig te houden, bijvoorbeeld met een plantenspuit. Doe dit zo’n twee tot drie keer per dag. Je kunt ook een kap van een zaaibak, plastic zakje of glazen stolp gebruiken om ervoor te zorgen dat het water minder snel verdampt. Laat de bak, stolp of zak wel elke dag even luchten om schimmel en rot te voorkomen. In het geval van een plastic zak, kun je deze elke dag binnenstebuiten draaien en na een tijdje weer neerzetten, zodat er geen condens opbouwt in een specifiek gedeelte.

Tijm is een groenblijvende vaste plant. Je kunt dus het hele jaar verse takjes plukken. De beste tijd om tijm te oogsten is echter in de vroege zomer vóór de bloei, wanneer de plant op zijn productiefst is.

Tijm droogt goed en kun je gemakkelijk bewaren om in je keuken te gebruiken. Een andere leuke manier om tijm te bewaren, is door deze toe te voegen aan boter, azijn of olie.

Takjes tijm zijn samen met laurier en rozemarijn een belangrijk ingrediënt van het bouquet garni, dat vaak wordt gebruikt om hartige gerechten op smaak te brengen. De fijngehakte blaadjes worden ook gebruikt in vullingen voor varkensvlees en gevogelte. Naar citroen geurende tijm past goed bij vis. Ten slotte kun je met het kruid ook heerlijke thee maken of je kunt het toevoegen aan een bestaande theemelange die je in huis hebt.

Tijm heeft zelden last van plagen en ziekten, hoewel hij gevoelig kan zijn voor de rozemarijnkever. Aangezien tijm een mediterrane plant is die zich heeft aangepast aan zeer droge omstandigheden, kun je tijmplanten verliezen in de winter als de omstandigheden te nat zijn. Het is daarom een goed idee om je tijmplanten (indien mogelijk) voor de winter naar binnen te halen. Geef ze geen water en plant ze in het voorjaar weer buiten.

Tip! Kun je jouw tijm niet naar binnen halen, maar ben je wel bang dat hij een winter met veel regen niet overleeft? Overweeg dan om je plant te stekken. Zo vergroot je de kans dat je volgend jaar weer kunt genieten van verse tijm zonder dat je een nieuwe plant hoeft te kopen. Als je plant wel goed de winter doorkomt, heb je volgend jaar nog meer tijm om van te genieten.

Tijm is niet giftig voor mensen of dieren. Verder zijn bestuivers dol op de bloemen! Vogels gebruiken de geurige takjes ook wel voor hun nesten.

Er zijn verschillende soorten tijm die de moeite waard zijn.