Complete plantengids: salvia

Salvia, ook wel bekend als salie, zijn ware tuinsterren. In allerlei vormen en kleuren vormen hun nectarrijke bloemen een magneet voor bijen, vlinders en andere bestuivende insecten. Salvia bloeit maandenlang, vaak van midzomer tot de eerste vorst. Veel salvia’s hebben ook nog blad met een heerlijke, kruidige geur.

De naam ‘salvia’ is afgeleid van het Latijnse salveo, wat ‘ik genees’ of ‘ik red’ betekent. Het culinaire kruid Salvia officinalis (echte salie) is maar één soort uit de grote Salvia-familie en werd door de Grieken en Romeinen gebruikt als geneeskrachtige plant.

Je vindt deze buisvormige lipbloemen in bijna elke kleur die je kunt bedenken, zoals wit, pastelroze, dieppaars, magenta, scharlakenrood en helderblauw. De grootte en het verdere uiterlijk van een salvia verschillen per soort. Je kunt de soorten verdelen in vier hoofdtypen:

Iedere week groene tips in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Salvia’s zijn veelzijdig en staan goed in verschillende soorten tuinen. Zet ze bijvoorbeeld in een gemengde border met kruiden. Als je ze onder rozen plant, zouden ze de planten beschermen tegen echte meeldauw en sterroetdauw op je uitgebloeide rozen. Deze planten passen ook goed in een tropisch tuinplan naast dahlia’s, bananenplanten en canna’s. Ook zijn salvia’s geschikt voor droge tuinen. Ze groeien goed in potten en staan mooi als langbloeiende planten op een terras, bijvoorbeeld in combinatie met Euphorbia en pelargonium. Kortom: in elke tuin past wel een salvia!

Lees ook: Probeer zelf deze prachtige combinaties met salvia’s

Alle soorten salvia gedijen goed op een zonnige plek. Ze hebben goed waterdoorlatende grond nodig en hun voorkeur gaat uit naar steenachtige of voedingsarme bodems. Als je tuiniert op zware klei, dan kun je het beste eerst de grond verbeteren voordat je plant – of ervoor kiezen om je plant in een pot of bak te zetten. Salvia’s kunnen niet goed tegen water en zullen een winter op drassige grond waarschijnlijk niet overleven.

Lees ook: Kleigrond verbeteren: werk samen met de natuur

Van eind mei tot begin juni is de beste tijd om salvia te planten, namelijk wanneer de kans op late vorst voorbij is. Koop je een plant in de herfst? Dan kun je hem het beste in zijn pot op een vorstvrije plek zetten en hem uitplanten wanneer het voorjaar komt. Zo voorkom je dat je jouw nieuwe plant verliest aan een koude, natte winter.

Als je deze plant kweekt in een pot of bak, meng je turfvrije potgrond dan ook met wat (horticultural) grit of zand, zodat de grond beter water doorlaat. Zorg ervoor dat je pot drainagegaten heeft in de bodem.

Lees voor een uitgebreider stappenplan: Salvia’s planten: zo pak je dat perfect aan

Als je salvia’s in de vollegrond staan, hebben ze meestal aan regenwater genoeg. Wanneer ze eenmaal aanslaan, kunnen ze droogte goed verdragen. Salvia in potten of bakken moet je wel water geven, aangezien de grond daar sneller uitdroogt.

Je hoeft salvia’s in vollegrond geen extra voeding te geven. Als je dat doet, maken ze namelijk vooral meer blad aan en juist minder bloemen. Geef salvia’s in potten vanaf de lente tot in de vroege herfst voeding met veel kalium, zoals tomatenvoeding, voor een rijke bloei.

Om bloeiende stengels genoeg ruimte te geven en je plant er goed uit te laten zien, is het van belang om je salvia twee keer per jaar bij te knippen. In de lente kun je dode stengels wegknippen. Let er wel op dat er nieuwe stengels opkomen onder de plek waar je knipt, zodat er geen gaten vallen in je plant.

In vroeg tot midden juli is het weer tijd om je plant bij te knippen, dit keer om de dode bloemen weg te knippen. Knip net onder de bloemen, het zogenoemde koppen of ‘deadheading’. Knip net boven gezonde knoppen op de stengel. Vijf weken later kun je nieuwe bloei verwachten.

Wil je zeker weten dat je volgend jaar weer kunt genieten van je plant? Neem dan stekken van je salvia richting het einde van de zomer. In gebieden met milde winters bereid je je salvia’s voor door ze te mulchen met een laag van 10 cm aan mest of tuincompost. Daarmee bescherm je ze genoeg. In gebieden met koudere winters kun je ze beter binnen laten overwinteren, zoals je ook bij dahlia’s doet.

Laat het blad zitten in de herfst en wacht in plaats daarvan tot het voorjaar om je salvia te snoeien. De bladeren bieden namelijk bescherming tegen vorst. Knip de plant in het late voorjaar ver terug, tot net boven de nieuwe scheuten die aan de basis van de plant verschijnen.

Je kunt salvia het beste stekken in april, augustus of september. Op die manier kweek je gemakkelijk nieuwe planten die je in de tuin kunt zetten of weg kunt geven. Wat je nodig hebt is een gezonde plant, een scherp en schoon mes, een plastic zakje, pot(ten) voor de stekken en goed waterdoorlatende grond. Zorg ervoor dat je van tevoren je potgrond al vochtig maakt.

Je vindt een uitgebreider stappenplan in ons artikel over het stekken van salvia.

Salvia’s hebben weinig verzorging nodig en hebben ook weinig last van ziektes en plagen. De grootste uitdaging is om de plant de winter door te helpen. Als deze plant in te zware, natte grond staat (bijvoorbeeld zware kleigrond), dan bestaat de mogelijkheid dat je plant de winter niet goed doorkomt. Verbeter daarom de (klei)grond voordat je plant of kweek salvia in potten of bakken. Sommige planten die last hebben gehad van vorst komen opnieuw op in de lente. Als je geen teken van nieuwe groei ziet bij de basis van je plant tegen midden-juni, dan heeft je plant het waarschijnlijk niet gered.

Een paar dingen waar je op moet letten bij het kopen van salvia’s:

Met zoveel mooie soorten is het moeilijk om te kiezen! Deze tien varianten stelen de show in je tuin.

Lees ook: Deze soorten Salvia zijn een lust voor het oog

De bekende ‘Amistad’ is een halfharde vaste plant. Deze plant bloeit lang en rijk met dieppaarse bloemen. Vaak bloeit hij zelfs nog als de eerste vorst zich aandient en het is dan ook een goede bron van voedsel voor late bestuivers.

‘Caradonna’ is een winterharde vaste plant met hoge stelen vol felblauwe bloemen die van juli tot vroeg september bloeien. Kop de uitgebloeide bloemen voor een lang bloeiseizoen.

‘Hot Lips’ is een opvallende, struikachtige soort met tweekleurige bloemen, namelijk wit en rood. Deze soort is winterhard, maar kan wel wat bescherming gebruiken in de winter. Je vindt deze variant ook in andere kleuren, zoals ‘Amethyst Lips’ en ‘Cherry Lips’.

‘Ostfriesland’ is zeer populair bij bestuivers, dus verwacht veel bezoek als je deze soort in de tuin zet. Deze variant is winterhard. De hoge stengels dragen van juni tot september helder paarse bloemen.

Mexicaanse salie of Salvia patens maakt prachtige, blauwe bloemen aan die een mooi contrast vormen met het diepgroene blad. Bij milde winterse omstandigheden is deze soort winterhard, maar bij strenge winters is het verstandig om te mulchen of de knollen uit de grond te halen, zoals je bij dahlia’s doet. Pas op voor slakken, die eten graag van de jonge stengels.

‘Cerro Potosi’ is een winterharde, groenblijvende struiksalvia met geurige bladeren en bijzondere, felroze bloemen die bloeien van midzomer tot de late herfst.

‘Viola Klose’ is een prachtige, winterharde soort met donkerpaarse bloemenstelen. Dit is een goed alternatief voor lavendel, bijvoorbeeld als je planten wilt waar je katten veilig op kunnen knabbelen, en deze salvia bloeit voor een lange tijd.

‘Love and Wishes’ bloeit een lange tijd, normaal gesproken van juni tot november. De dieppaarse bloemen, bordeauxrode stengels en compacte groei maken deze plant een ideale kandidaat voor als je salvia’s in potten wilt zetten.

Moerassalie houdt van vochtige grond, al staat hij liever niet compleet onder water. Deze hoge plant heeft felblauwe bloemen en staat door zijn hoogte mooi aan de achterkant van een border.

De naam zegt het al: de onderste blaadjes van ‘Nachtvlinder’ hebben wel iets weg van vlindervleugels. Met hun fluwelen, paarse bloemen geniet je van diepe kleur in je tuin tijdens de zomer en herfst. Deze soort is winterhard, maar kan wel wat bescherming gebruiken in de winter. Extra leuk: dit is een ontdekking van een van onze favoriete biologische kwekerijen, De Hessenhof. Lees meer over de ontdekking van deze soort op hun pagina over Salvia ‘Nachtvlinder’.