Wat is mulchen en waarom is het belangrijk? Dit moet je weten

Helga Kluiter
|
17/03/2021
Wat is mulchen en waarom is het belangrijk

Mulchen is goed voor je grond, het bodemleven en de planten in je tuin, maar … wat is mulchen eigenlijk? Wat heb je ervoor nodig? En hoe werkt het? Op al deze vragen en meer geven we antwoord in deze uitgebreide mulchgids.

Wat is mulchen

Mulch is een laag materiaal die je over de grond en om planten aanbrengt. Mulchen is dus het aanbrengen van een laag mulch. En dat kan van alles zijn: van grind of onkruiddoek tot paardenmest, schapenwol of champost.

In deze gids over mulchen

Waarom mulchen

Mulch aanbrengen rondom fruitstruiken

Het aanbrengen van een laag mulch heeft heel voordelen:

  1. Mulch houdt vocht in de grond: Een mulchlaag zorgt ervoor dat vocht niet meteen verdampt, maar juist langer in de grond blijft. Het voorkomt ook dat de grond te snel uitdroogt door zon en wind.
  2. Het gaat onkruid tegen: Een ander voordeel is dat mulch de groei van onkruid kan onderdrukken, omdat de plantjes meer moeite moeten doen om door de extra laag heen te dringen.
  3. Bepaalde soorten mulch leveren voeding: Organische mulchsoorten bevatten voedingsstoffen, waarmee ze je planten langzaam van voeding voorzien.
  4. Het is goed voor de natuur: De organische soorten mulch trekken tijdens het afbreken kevers, wormen en andere bodemdiertjes aan, die vervolgens weer gegeten worden door vogels.
  5. Mulch verbetert de bodemstructuur: Wormen trekken organische mulch uiteindelijk de grond in. Zo helpen ze de bodemstructuur te verbeteren, waardoor deze meer vocht vasthoudt, overtollig water goed doorlaat en vruchtbaarder wordt.

Wekelijks duurzame tuintips in je mail

Iedere week dit soort duurzame tuintips in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Ontvang elke week de handigste tips, verse tuininspiratie en speciale aanbiedingen.

Mulchen, hoe doe je dat?

Mulchen is makkelijk! Leg gewoon een laag van 5 cm dik op de grond of om je planten. Een dikkere laag mulch is niet nodig. Het houdt wel meer onkruid tegen, maar bloembollen en andere planten zullen ook moeilijker door een laag van meer dan 5 cm heen groeien.

De voorbereiding

Geef eerst water voor je de mulch aanbrengt

Voordat je begint met mulchen is het goed om eerst de grond voor te bereiden. Dat bespaart je tijd en moeite op de lange termijn.

  • Schoffel vaste onkruiden en trek eenjarig onkruid met de hand uit de grond.
  • Hark het oppervlak aan om hobbels en gaten weg te werken.
  • Geef flink wat water om de grond vochtig te maken voor je de mulchlaag legt. Het water blijft dan langer in de grond zitten.

Zo breng je de mulch aan

Verdeel de mulch gelijkmatig met een hark

Gebruik na de voorbereiding je handen of een schep om om de mulch aan te brengen, afhankelijk van het materiaal dat je gebruikt. Hark dan de laag aan om het gelijkmatig te verdelen. Pas daarbij op dat je planten niet verstikt of beschadigt.

Wanneer mulchen

De beste momenten om te mulchen zijn in de lente en het najaar. Maar april is de beste tijd om een organische mulch aan te brengen, omdat de grond dan vochtig is en planten beginnen te groeien.

Waar mulch aanbrengen?

Mulchen met houtsnippers rondom helleborussen
  • Rondom lentebollen – Mulch rondom lentebloeiende bloembollen wanneer het loof afsterft. Een organische mulch voorziet de bollen van de voeding en vocht die ze op dat moment nodig hebben.
  • Onder heggen – Naast een regelmatige snoeibeurt hebben heggen weinig zorg nodig. Hun wortels hebben echter baat bij een jaarlijke mulchlaag om meer vocht en voeding voor de planten te leveren. Zorg dat de grond voor het mulchen goed vochtig is.
  • Rondom kruidachtige vaste planten – Donkere organische mulch vormt een mooie ondergrond voor vaste planten. Heb je net vaste planten gedeeld en water gegeven, dan geeft een mulchlaag ze een extra zetje voor het nieuwe groeiseizoen.
  • Rondom fruitbomen en -struiken – Vruchtdragende bomen en struiken hebben veel vocht nodig om hun wortels, zeker tijdens de vorming van de vruchten. Regelmatig mulchen helpt bij het gezond houden van de planten en bij het tegengaan van onkruid, ziekten en plagen.

Soorten mulch

Je kunt kiezen uit veel soorten mulch, maar er zijn feitelijk twee hoofdgroepen: organisch en anorganisch.

  • Organische mulch wordt gemaakt van dood plantmateriaal zoals compost, bladeren, schors of gemaaid gras.
  • Anorganische mulch is bijvoorbeeld grind of keien, maar ook plastic zeil, onkruiddoek en rubbersnippers horen hierbij.

Sommige soorten anorganische mulch, zoals plastic zeil, kunnen in de loop van de jaren uiteenvallen in kleine deeltjes en je tuin vervuilen. Anorganische soorten voegen bovendien geen voedingsstoffen toe aan de bodem. Wel werken ze vaak langdurig tegen onkruid.

Organische soorten mulch

Mulchen met bladeren

Bladaarde bevat weinig voedingsstoffen maar is een uitstekende oppepper voor de grond. Doe gevallen blad in de herfst in een zak. Na ongeveer 12 maanden kun je het als mulch rond je planten gebruiken.

Mulchen met paardenmest

Goed verteerde paardenmest zit vol voedingsstoffen en houdt vocht goed vast. Paardenmest is goed om als mulch rond hongerige planten toe te passen, zoals rozen en vruchtgewassen zoals pompoenen. De mest moet wel minstens twee jaar verteren voor je het gebruikt, want het kan het blad van planten ‘verbranden’ en zelfs voedingsstoffen onttrekken aan de grond tijdens het afbreekproces.

Mulchen met compost

Tuincompost is een fantastische allround mulch. Het houdt vocht vast, onderdrukt onkruid en verbetert de grond. Doe groenafval uit de keuken en (in stukjes gesneden) uit de tuin in een compostbak en keer je compost om de paar maanden. Na 6 tot 12 maanden is je compost bruikbaar.

Mulchen met houtsnippers

Gecomposteerde houtsnippers breken erg langzaam af. Het is ideaal voor het verbeteren van de grondstructuur, doordat het de afwatering verbetert en meer vocht vasthoudt. Groene planten steken bovendien mooi af tegen de donkere kleur.

Mulchen met champost

Champost of champignonmest is een restproduct uit de champignonteelt. Het is licht en makkelijk te verwerken. Er zit onder andere paardenmest, stro en gips in. Het is een kalkrijke ofwel alkalische mulch. Vanwege zijn hoge pH-waarde is het erg geschikt voor kalkminnende groenten, zoals diverse kolen en broccoli. Gebruik dit niet voor zuurminnende planten als rododendrons, camellia’s en heide.

Anorganische soorten mulch

Mulchen met grind

Mulchen met siergrind

Keien of grind kom je vaak tegen in grindtuinen. De stenen helpen bij het onderdrukken van onkruid en het vasthouden van vocht in de grond. Bedenk wel dat stenen in de zon flink kunnen opwarmen, waardoor het voor veel planten te heet wordt. Gebruik het dus liever bij planten die goed tegen hitte kunnen.

Mulchen met laag plastic

Plastic zeil of landbouwplastic leg je over de grond om onkruid te onderdrukken. Sommige soorten werken beter dan andere. Bedenk ook dat sommige materialen na verloop van tijd uiteenvallen, waardoor er plastic stukjes in de grond terecht komen. Materialen die geen water doorlaten verhinderen bovendien dat regen, lucht of voeding in de grond kunnen komen, en dat is niet goed voor de beplanting.

Mulchen met karton

Een goede methode voor mulchen in de moestuin is de grond af te dekken met bruin, niet glanzend karton. Dek deze laag toe met een laag onkruidvrije tuinaarde. Zo krijgt onkruid dat al aanwezig is in de grond onder het karton geen licht – en dus geen kans om te groeien. Wil je gaan planten, maak dan gaten in het karton en zet de plantjes in de grond.

Mulchen met rubber

Rubbersnippers worden gemaakt van gerecyclede banden en het kan onkruid goed onderdrukken. Rubbersnippers breken op natuurlijke wijze af, maar wel heel langzaam. Het is helaas onduidelijk hoe milieuvriendelijk de mulch van rubber uiteindelijk is. Het is mogelijk dat materiaal van oude banden schadelijke stoffen van wegen bevat die langzaam in de bodem worden opgenomen.

Zelf mulch maken

Bladaarde maken

Je kunt je eigen mulch maken door keuken- en tuinafval te composteren. En ook bladaarde is eenvoudig zelf te maken. Woon je in de buurt van paardenstallen en heb je de ruimte ervoor, vraag dan of je de paardenmest kunt kopen (of krijgen als je geluk hebt). Laat dit vervolgens minstens twee jaar verteren voor je het gebruikt, om te voorkomen dat het je planten verbrandt.

Nadelen mulchen

Hosta mulchen met keien

Te dik mulchen

Het meest voorkomende probleem is te dik mulchen. Daardoor komen bloembollen en kruidachtige planten moeilijker op. Pak er in dat geval een hark bij of een cultivator met een lange steel om de mulchlaag dunner te verspreiden.

Mulchen met paardenmest

Een ander probleem ontstaat bij het mulchen met paardenmest. Als de mest niet goed genoeg verteerd is, kan het de bladeren van je planten verbranden.

Uiteenvallen van mulchmateriaal

Sommige soorten anorganische mulch kunnen na verloop van tijd uiteenvallen, te heet worden, of mogelijk schadelijke stoffen in de grond doen belanden.

Mulch kopen

  • Kies de juiste soort mulch voor de taak. Wil je bijvoorbeeld de grond verbeteren, koop dan liever een organische mulch.
  • Organische soorten mulch moeten elke paar jaar ververst worden, omdat ze in de grond worden opgenomen.
  • Maak je je zorgen om het welzijn van dieren, pas dan extra op wanneer je mestproducten koopt. Het kan namelijk afkomstig zijn uit de bio-industrie.

Meer lezen over mulch:

Dit artikel is geschreven door de onafhankelijke redactie van Gardeners’ World. Het bevat gesponsorde links en wij ontvangen hiervoor een vergoeding. Hierdoor kunnen we je ook in de toekomst blijven voorzien van de beste tuintips en stap-voor-stap uitleg zodat je tuin er het hele jaar prachtig bijligt.

Helga KluiterHelga kon vroeger nog geen vetplantje in leven houden, maar als laatbloeier heeft ze toch nog groene vingers ontwikkeld – waarmee ze ook stukjes typt voor Gardeners' World.
Magazine van Gardeners’ World 03/2024

Gardeners’ World 03/2024

Bestel nu