Wat is mulchen en waarom is het belangrijk?

Mulchen is goed voor je grond, het bodemleven en de planten in je tuin, maar … wat is mulchen eigenlijk? Wat heb je ervoor nodig? En hoe werkt het? Op al deze vragen en meer geven we antwoord in deze complete gids over mulchen.

Mulch is een laag materiaal die je over de grond en om planten aanbrengt om deze te beschermen of voeden. Mulchen is dus het aanbrengen van een laag mulch waarmee je de grond afdekt. Het materiaal kan van alles zijn: van grind of onkruiddoek tot paardenmest, schapenwol of champost.

Het aanbrengen van een laag mulch heeft allerlei voordelen. Dit zijn de belangrijkste vijf redenen om te mulchen:

Een mulchlaag zorgt ervoor dat vocht niet meteen verdampt, maar juist langer in de grond blijft. Het voorkomt ook dat de grond te snel uitdroogt door zon en wind.

Een ander voordeel is dat mulch de groei van onkruid kan onderdrukken, omdat de plantjes meer moeite moeten doen om door de extra laag heen te dringen.

Organische mulch-soorten bevatten voedingsstoffen, waarmee ze je planten langzaam van voeding voorzien.

De organische soorten mulch trekken tijdens het afbreken kevers, wormen en andere bodemdiertjes aan, die vervolgens weer gegeten worden door vogels.

Wormen trekken organische mulch uiteindelijk de grond in. Zo helpen ze de bodemstructuur te verbeteren, waardoor deze meer vocht vasthoudt, overtollig water goed doorlaat en vruchtbaarder wordt.

De beste momenten om te mulchen zijn in de lente en het najaar. Maar april is de allerbeste tijd om een organische mulch aan te brengen, omdat de grond dan vochtig is en planten beginnen te groeien.

Op deze plekken in de tuin doe je er goed aan om de aarde en de plant een handje te helpen met een laag mulch.

Over het algemeen geldt: hoe fijner het materiaal, hoe dunner de laag mulch. Een laag van 5 cm dik is meestal voldoende. Een laag mulch moet zeker niet dunner dan een halve cm zijn, want dan dekt het niet goed af. Maar de grond moet nog wel goed kunnen ademen, dus maak de laag ook weer niet te dik. Dan zouden bijvoorbeeld bloembollen of andere planten het moeilijk krijgen om door die laag heen te groeien.

De voordelen van mulchen spreken je wel aan, dus nu wil je ermee aan de slag. Volg dit handige stappenplan bij het mulchen in jouw tuin.

Koop de juiste soort mulch voor jouw situatie. Wil je bijvoorbeeld de grond verbeteren, koop dan liever een organische mulch, in plaats van mestproducten uit de bio-industrie. Er bestaat ook anorganische mulch, zoals grind of keien, plastic zeil en onkruiddoek. Over de verschillende soorten vertellen we je verderop in dit artikel meer, zodat je je goed kan inlezen.

Voordat je begint met mulchen is het goed om eerst de grond voor te bereiden. Dat bespaart je tijd en moeite op de lange termijn.

Gebruik na de voorbereiding je handen of een schep om om de mulch aan te brengen, afhankelijk van het materiaal dat je gebruikt. Hark dan de laag aan om het gelijkmatig te verdelen. Pas daarbij op dat je planten niet verstikt of beschadigt.

Grofweg kun je de soorten mulch onderverdelen in twee groepen: organische en anorganische mulch. Organische mulch wordt gemaakt van dood plantmateriaal, zoals bladaarde of houtsnippers. En anorganische mulch voegt geen voedingsstoffen toe aan de bodem, maar werkt vaak wel langdurig tegen onkruid, bijvoorbeeld grind of plastic. We zetten 8 belangrijke soorten mulch voor je op een rijtje.

Bladaarde bevat weinig voedingsstoffen maar is een uitstekende oppepper voor de grond. Doe gevallen blad in de herfst in een zak. Na ongeveer 12 maanden kun je het als mulch rond je planten gebruiken.

Goed verteerde paardenmest zit vol voedingsstoffen en houdt vocht goed vast. Paardenmest is goed om als mulch rond hongerige planten toe te passen, zoals rozen en vruchtgewassen zoals pompoenen. De mest moet wel minstens twee jaar verteren voor je het gebruikt, want het kan het blad van planten ‘verbranden’ en zelfs voedingsstoffen onttrekken aan de grond tijdens het afbreekproces.

Tuincompost is een fantastische allround mulch. Het houdt vocht vast, onderdrukt onkruid en verbetert de grond. Doe groenafval uit de keuken en (in stukjes gesneden) uit de tuin in een compostbak en keer je compost om de paar maanden. Na 6 tot 12 maanden is je compost bruikbaar.

Tip! Wij gebruiken graag de tuinaarde-compost en mestcompost van Bio-Kultura.

Gecomposteerde houtsnippers breken erg langzaam af. Het is ideaal voor het verbeteren van de grondstructuur, doordat het de afwatering verbetert en meer vocht vasthoudt. Groene planten steken bovendien mooi af tegen de donkere kleur.

Champost of champignonmest is een restproduct uit de champignonteelt. Het is licht en makkelijk te verwerken. Er zit onder andere paardenmest, stro en gips in. Het is een kalkrijke ofwel alkalische mulch. Vanwege zijn hoge pH-waarde is het erg geschikt voor kalkminnende groenten, zoals diverse kolen en broccoli. Gebruik dit niet voor zuurminnende planten als rododendrons, camellia’s en heide.

Keien of grind kom je vaak tegen in grindtuinen. De stenen helpen bij het onderdrukken van onkruid en het vasthouden van vocht in de grond. Bedenk wel dat stenen in de zon flink kunnen opwarmen, waardoor het voor veel planten te heet wordt. Gebruik het dus liever bij planten die goed tegen hitte kunnen.

Plastic zeil of landbouwplastic leg je over de grond om onkruid te onderdrukken. Sommige soorten werken beter dan andere. Bedenk ook dat sommige materialen na verloop van tijd uiteenvallen, waardoor er plastic stukjes in de grond terecht komen. Materialen die geen water doorlaten verhinderen bovendien dat regen, lucht of voeding in de grond kunnen komen, en dat is niet goed voor de beplanting.

Een goede methode voor mulchen in de moestuin is de grond af te dekken met bruin, niet glanzend karton. Dek deze laag toe met een laag onkruidvrije tuinaarde. Zo krijgt onkruid dat al aanwezig is in de grond onder het karton geen licht – en dus geen kans om te groeien. Wil je gaan planten, maak dan gaten in het karton en zet de plantjes in de grond.

Je kunt je eigen mulch maken door keuken- en tuinafval te composteren. En ook bladaarde maken kun je eenvoudig zelf doen. Woon je in de buurt van paardenstallen en heb je de ruimte ervoor, vraag dan of je de paardenmest kunt kopen (of krijgen als je geluk hebt). Laat dit vervolgens minstens twee jaar verteren voor je het gebruikt, om te voorkomen dat het je planten verbrandt.

Het meest voorkomende probleem is te dik mulchen. Daardoor komen bloembollen en kruidachtige planten moeilijker op, of het materiaal kan gaan rotten.

Als de paardenmest niet goed genoeg verteerd is, kan het de bladeren van je planten verbranden.

Sommige soorten anorganische mulch kunnen na verloop van tijd uiteenvallen, te heet worden, of mogelijk schadelijke stoffen in de grond doen belanden.

—
Dit artikel is geschreven door de onafhankelijke redactie van Gardeners’ World. Het bevat gesponsorde links en wij ontvangen hiervoor een vergoeding. Hierdoor kunnen we je ook in de toekomst blijven voorzien van de beste tuintips en stap-voor-stap uitleg zodat je tuin er het hele jaar prachtig bijligt.