Welke bodemdieren leven er in je grond?

Een gezonde bodem is de belangrijkste basis die je je tuin en je planten kunt meegeven. En een gezonde bodem is vol leven. Als je een plantgat maakt, vallen de wormen je waarschijnlijk het meest op, maar er leeft veel meer onder de grond. Alle organismen in de grond hebben een functie.

Je kunt zelf ook bijdragen aan de kwaliteit van de grond in je (moes)tuin. Hiervoor verspreid je ieder jaar een laagje compost over de grond. Al het bodemleven verwerkt de compost verder de bodem in. Voor zandgrond gebruik je het beste de mestcompost van Bio-Kultura, voor kleigrond de tuinaarde-compost.

De compost verbetert de grond, en wat net zo belangrijk is: de compost voedt het bodemleven. Het bodemleven verwerkt de compost, waarna er voedingsstoffen beschikbaar komen voor planten. Om dit mogelijk te maken is het totale bodemvoedselweb nodig, waarin alle bodemorganismen hun rol hebben.  

Elk bodemdier heeft een eigen rol in het bodemvoedselweb. Deze dieren kun je tegenkomen in jouw bodem.

Het bodemvoedselweb begint bij bacteriën. Zij verteren organische resten in de bodem en werken samen met planten om voeding beschikbaar te maken.

Schimmels verteren moeilijk afbreekbare stoffen zoals houtig materiaal. Schimmels vormen een groot ondergronds netwerk waarmee ze voedingsstoffen kunnen vervoeren. Deze schimmeldraden, het myceliumnetwerk, zijn niet zichtbaar met het blote oog.

Sommige schimmels werken samen met planten, om voeding beter beschikbaar te maken. Andere beschermen planten tegen ziekteverwekkers. Als zichtbaar deel van het netwerk zijn er de paddenstoelen boven de grond, die een manier zijn om sporen te verspreiden voor de vermenigvuldiging.

Lees ook: Wat gebeurt er in de bodem? Zo stimuleer je het bodemleven (en dit werkt niet)

Deze bodemorganismen houden schimmels en bacteriën in toom en maken voedingsstoffen beschikbaar. Nematoden eten daarnaast ook nog de protozoa.

Spinnen, duizendpoten en andere geleedpotigen leven in de bodem als roofdieren en ze versnipperen organisch materiaal. Hierdoor worden deze plantenresten beschikbaar voor de rest van het bodemleven, en daardoor dus weer voor de planten. Ook dragen geleedpotigen bij aan het luchtiger maken van de bodem.

In de bovenste laag van de bodem kun je pissebedden tegenkomen. Zij leven van organisch materiaal zoals blad, rottend hout, boomschors, dode wortels en andere plantenresten.

Om te beginnen met wormen: zij houden de grond luchtig omdat ze ondergrondse tunnels graven. Daarnaast helpen ze bij het afbreken van organisch materiaal, en zorgen ze dat de voedingsstoffen beschikbaar worden voor de planten.Alle ondergrondse tunnels zorgen ervoor dat de grond luchtig wordt en een goede structuur krijgt. Zou jij je grond omploegen, dan doe je hun werk teniet en storten de tunnels ineen.

Bij bodemdieren denk je misschien niet aan larven van insecten, maar ook zij leven vaak in de bodem. Daar eten ze plantenwortels, afgevallen blad of mest. En zijn ze voedsel voor andere bodem organismen en dieren in de tuin.

De meeste wilde bijen die in Nederland voorkomen, leven voornamelijk boven de grond – en je ziet ze ook vooral boven de grond. Maar de meeste nestelen onder de grond. Daarvoor graven ze zelf een nest. Zie je een hoopje grond (vaak een beetje klonterig), dan kun je daar de ingang verwachten. Sommige gangen gaan verder dan een meter diep, en meestal graven de bijen ook nog zijgangen.Deze dieren hebben dus een gezonde bodem nodig om te kunnen overleven, waardoor ze deel uitmaken van het bodemleven.

Er zijn nog veel meer dieren die belangrijk zijn voor de bodem. Slakken, reptielen en amfibieën graven zich in onder de grond. Maar ook vogels en zoogdieren spelen een rol in het totale voedselweb.

Je tuin ‘klaarmaken voor de winter’ door al het blad op te ruimen en plantenresten te verwijderen, is niet goed voor het leven en het bodemleven in je tuin. In plaats daarvan kun je beter wat ‘rommeliger’ tuinieren. Verspreid blad door je border, laat verdorde bloemhoofden staan voor insecten en maak een rommelhoekje waar je takken en blad verzamelt. Hierdoor geef je ontelbaar veel dieren een veilig heenkomen voor een winterslaap in je tuin.

Ook een aanrader: leg een stuk hout neer. Daar gaat dan van alles in, op en rondom leven. Van insecten tot aan mos.

Bio-Kultura maakt biologische potgrond, tuinaarde-compost en mestcompost met hart voor plant, mens, dier en milieu. Bio-Kultura inspireert ons op Gardeners’ World met interessante informatie over onder andere het bodemleven. En daar zijn we trots op, want Bio-Kultura is een bedrijf waar we als tuiniers blij van worden. Wij kweken met liefde onze planten in en met de biologische, turfvrije tuinaarde-compost en mestcompost van Bio-Kultura. Bovendien test de kwekerij met vervangers van turf en veen in potgrond.