Grote tijm (Thymus pulegioides)

Veel mensen kennen tijm als mediterraan keukenkruid. Maar ook in Nederland en België groeien in het wild verschillende tijmsoorten, waaronder kleine, en grote tijm. 

Iedere week tips over biodiversiteit in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Grote tijm, oftewel Thymus pulegioides, staat op de Nederlandse Rode Lijst van planten als zeldzaam, net als kleine tijm. De planten zijn aantrekkelijk en sterk aromatisch – niet voor niets waren ze al in de klassieke oudheid een geliefd keukenkruid. Tijm is ook al duizenden jaren een belangrijk medicinaal kruid. Het werd al in de oudheid toegepast als desinfecterend, antibacterieel en slijmoplossend middel, tegen hoest, als zenuwversterkend middel, bij hoofdpijn, depressies, reumatische pijnen en kiespijn.

De voornaamste toepassingen zijn tegenwoordig hoestdrank en kruidenthee. Bestanddelen van tijm worden ook gebruikt bij de bereiding van allerlei producten, zoals zeep, deodorant, parfum, drop, tandpasta, massageolie en badolie. 

De naam, tijm, is de letterlijke vertaling van ‘thymus’. Thymus stamt waarschijnlijk af van het Griekse woord voor ontsmetten. Maar er wordt ook wel beweerd dat het afkomstig is van het Griekse woord thumos, dat kracht of moed betekent. Veel tradities grijpen terug op deze eigenschap. Romeinse soldaten baadden bijvoorbeeld in tijm om er krachtiger van te worden. 

Grote tijm is een overblijvende plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae) en is een laagblijvende, altijd groene soort met een hoogte tussen 5 tot 30 cm. De bloeistengels zijn opgaand en de fijne blaadjes zijn langwerpig en ruiken sterk aromatisch door de aanwezige etherische olie (thymol). 

Tijmbloemetjes groeien in bolvormige hoofdjes en zijn purperroze gekleurd. Bloeien doet tijm van juni tot in de herfst.

De bloemen bevatten nectar en stuifmeel en worden graag bezocht door allerlei soorten wilde bijen, waaronder behangersbijen en wespbijen en diverse soorten hommels, (zweef)vliegen, kevers, en ook dagvlinders, waaronder de keizersmantel, zilveren maan, dagpauwoog, vuurvlinder, kleine vos en tijmblauwtje. 

Het is een echt zonminnende plant die groeit op droge, open, neutrale en vaak kalkrijke grond die stikstof- en ook voedselarm is. Thymus pulegioides is zodenvormend en vermeerdert zich vooral vegetatief door op stengelknopen te wortelen. De plant is dan ook geschikt als bodembedekker en goed toe te passen in geveltuinen. De verspreiding van de fijne zaden gebeurt vooral door de wind, maar ook door mieren. 

In tuinen is grote tijm bijvoorbeeld goed te combineren met steenanjer, geel walstro, grasklokje, veldsalie, Engels gras, prachtanjer, ruige weegbree, wilde marjolein en bevertjes.