Complete plantengids: goudsbloem (Calendula officinalis)

Goudsbloem (Calendula officinalis) is een gouwe ouwe. Deze vrolijke bloemen ze zijn niet alleen favoriet in Engelse tuinen en pluktuinen, maar ook als goede buur in de moestuin om bestuivende insecten de lokken.

Calendula is een geslacht van ongeveer twintig eenjarige en vaste planten. De bekendste planten uit dit geslacht zijn de akkergoudsbloem (Calendula arvensis) en natuurlijk onze geliefde goudsbloem, Calendula officinalis, waar we het in deze plantengids over hebben. De goudsbloem is een winterharde, eenjarige plant. Hij kan dus best wat kou hebben en is daardoor makkelijk te kweken.

De aanduiding ‘officinalis’ in de naam geeft aan dat de goudsbloem van oudsher ook medicinaal gebruikt wordt, bijvoorbeeld om de huid te behandelen bij uitslag, wondjes en littekens, en ook om pijn en ontstekingen te verlichten.

Iedere week interessante, handige en inspirerende plantenartikelen in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Calendula officinalis staat het liefst in de volle zon, al is een klein beetje schaduw geen probleem. Verder is het belangrijk dat de grond goed draineert, want goudsbloem houdt niet van natte voeten. Zet goudsbloemen tussen de zomerperkplanten vooraan een border of in potten. Of plant ze in de moestuin tussen je tomaten, bonen of andere gewassen om meer bestuivende insecten te lokken.

Je kunt goudsbloemen op twee manieren zaaien: rechtstreeks buiten in de vollegrond of voorzaaien

Je kunt Calendula officinalis rechtstreeks zaaien waar je wilt dat de planten bloeien. Strooi gewoon wat zaden op voorbereide, losse grond in het voorjaar. Dek ze heel lichtjes toe met wat aarde en geef water. Ze hebben vervolgens weinig aandacht nodig. Zorg ervoor dat de grond vochtig blijft tot de plantjes goed aangeslagen zijn. Staan de zaailingen te dicht op elkaar, dun ze dan uit tot ze op ongeveer 25 cm afstand van elkaar staan.

Je kunt goudsbloemen ook voorzaaien in een koude bak en daarna uitplanten. Zo voorkom je dat slakken bij je tere zaailingen kunnen. Zaai de zaden in een zaaibak of zaaitray met goede zaaigrond en verspeen ze zodra ze hun eerste echte blaadjes krijgen. Daarna kun de plantjes uitplanten zodra ze 10 à 15 cm hoog zijn. Zorg dat je de planten voldoende ruimte geeft om te groeien door ze ongeveer 25 cm tussenruimte te geven.

Er zijn twee goede momenten om goudsbloemen te zaaien: in het voorjaar en in het najaar. Goudsbloemen die je in maart en april zaait, zullen bloeien tussen juni en september. De Calendula die je zaait in het najaar zaait, in september of oktober, bloeien al vanaf mei. Zaai je op beide momenten wat bloemen, dan kun je dus extra lang van hun bloei genieten.

Lees ook: Goudsbloem zaaien doe je zo

Goudsbloemen hebben weinig verzorging nodig. Geef ze water als het erg droog is en voed ze om de twee weken met een kaliumrijke voeding, zoals tomatenmest, zodat ze goed blijven bloeien. Verwijder regelmatig de uitgebloeide bloemen. Dan blijft goudsbloem nieuwe bloemen produceren. Laat aan het einde van het seizoen de verwelkte bloemen zitten, zodat je later de zaden kunt oogsten.

Je kunt goudsbloemen niet vermeerderen via stekken of delen. Om goudsbloemen te vermeerderen, zul je ze moeten zaaien. Je kunt uiteraard de natuur haar gang laten gaan en de bloemen zichzelf laten uitzaaien. Maar wil je meer controle en zelf kiezen wanneer en waar je goudsbloemen zaait, oogst dan de zaden.

Laat de zaadhoofden van de goudsbloemen eerst volledig rijpen aan de plant voor je ze oogst. De zaadhoofden zijn klaar wanneer ze bruin en papierachtig zijn. Knip ze van de plant en leg ze een paar dagen binnen op een vel papier om te drogen. Zodra ze goed droog zijn, haal je de zaden uit de zaadhoofden. Bewaar ze op een koele, droge plek en zaai ze in de herfst of lente.

Lees ook: Zaden van goudsbloemen oogsten: zo doe je dat

De bloemen van goudsbloemen zijn eetbaar en de bloemblaadjes zijn een kleurrijke garnering voor salades en andere gerechten. Je kunt van zowel verse als gedroogde bloemblaadjes thee trekken. Je kunt ze ook gebruiken om een verzorgende zalf te maken.

Goudsbloemen zijn prima planten om bestuivers zoals bijen en hommels te lokken. Ook vlinders en andere insecten houden van Calendula. Hij wordt vaak in de moestuin geplant om meer bestuivers te lokken.

Je kunt van goudsbloemen zalf maken. Calendula officinalis heeft diverse geneeskrachtige eigenschappen en een zalf van deze bloem werkt antibacterieel, antiviraal en schimmelwerend. Je kunt er lichte zonnebrand mee verzachten, milde huiduitslag en jeukende huid verlichten, en het helpt kleine snijwonden en schaafwonden sneller genezen.

Meer lezen: Zo maak je zelf een verzorgende Calendula-zalf

Er zijn goudsbloemvariëteiten met enkele en dubbele bloemen, voornamelijk in oranje en gele tinten. Dit zijn enkele aanraders: