Complete plantengids: narcis

De narcis (Narcissus) is een voorjaarsbol die je tuin opfleurt en de komst van langere, heldere dagen aankondigt. Er zijn veel verschillende soorten narcissen, sommige bloeien al in januari en andere pas begin mei. Plant je je bollen slim, dan heb je narcissen met een bloeitijd gedurende de winter en het voorjaar.

Narcissen variëren in hoogte van ongeveer 5 cm tot 45 cm, en zijn er in allerlei kleuren en vormen, los van de gebruikelijke gele trompetten.

Plant narcissenbollen in de herfst in vochtige maar goed gedraineerde grond in de volle zon. Ze doen het goed met andere voorjaarsbloemen, waaronder muurbloemen en primula’s, en zijn perfect voor een voorjaarspot. Plant je ze in de vollegrond, plant dan eerst de planten en daarna pas de bollen. Anders is de kans groot dat je de bollen per ongeluk beschadigt.

Na de bloei verwijder je de uitgebloeide bloemen, maar laat je het loof op natuurlijke wijze laten afsterven. Op die manier kan de bol zich optimaal voorbereiden op de bloei van volgend jaar. 

Iedere week interessante, handige en inspirerende plantenartikelen in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Narcissen doen het het beste in de volle zon, maar verdragen lichte schaduw. Plant ze in vochtige, maar goed doorlatende grond. Je kunt narcissen kweken in potten, borders of gazons. 

De beste tijd om narcissenbollen te planten is de herfst, van september tot november. Dit geeft de bollen de tijd om wortels te ontwikkelen voordat de temperaturen dalen, zodat ze kunnen groeien en bloeien zodra de temperaturen in het voorjaar weer stijgen. Hoe eerder je ze plant, hoe langer ze de tijd hebben om te groeien, en hoe groter de kans is dat ze bloemen produceren.

Dit betekent niet dat je ze niet in andere periodes kunt planten. Een afgeprijsde zak narcissenbollen kopen en ze in december planten is prima – zorg er alleen voor dat de bollen stevig zijn en geen tekenen van schimmel vertonen. Je kunt narcissenbollen ook pas in januari planten. Na het planten kan het langer duren voordat de bollen zich vestigen en gaan bloeien, maar dat zal de komende jaren wel worden ingehaald.

Kies altijd grote en stevige bollen en vermijd zachte of zichtbaar rottende exemplaren. Spit verdichte en compacte grond om, en verbeter die met organisch materiaal zoals zelfgemaakte compost of goed verteerde mest. Het is bij zware grond of kleigrond aan te raden om een laagje grit aan het plantgat toe te voegen, zodat water goed weg kan lopen. Dan is de kans kleiner dat de bol gaat rotten.

De meeste narcissenbollen moeten ongeveer 10 cm diep worden geplant, ongeveer twee keer de diepte van de bol zelf. Plant de bollen met de bolle kant naar onderen en de punt omhoog. Houd altijd de instructies aan die je op de verpakking vindt. Plant in de volle grond maximaal zes narcissenbollen bij elkaar – anders wordt het al snel overvol.

Lees ook: Narcissen planten: zo pak je dat aan

In potten kun je zoveel bollen bij elkaar planten als je wil, omdat dit minder permanent is en je de bollen over één tot twee jaar weer in de grond kunt planten. Als je narcissenbollen in een pot plant, gebruik dan turfvrije potgrond en zet de pot op een zonnige plek. Geef de potten water zodat de grond vochtig blijft, maar niet nat. Je kunt narcissenbollen jarenlang in een pot laten staan, maar vervang de potgrond boven de bollen elk jaar.

Narcissen zijn ook geschikt voor lasagnebeplanting in potten. Daarbij maak je verschillende lagen met bloembollen in één pot. De grootste bollen vormen doorgaans de onderste laag, de kans is groot dat dat de narcissen zijn. Vul de onderste 10 tot 15 centimeter van de pot met potgrond, en leg dan de bollen erop – met de punt omhoog. Vervolgens vul je de pot aan met een laag compost of potgrond, de volgende laag bloembollen, en dit kun je herhalen (afhankelijk van hoe groot je pot is). 

Bij het planten van narcissenbollen in gras wil je het liefst een natuurlijke uitstraling creëren. Tip: gooi een handvol bollen op het gazon en plant ze waar ze terechtkomen. Gebruik een bollenplanter om stukken grond uit te steken en zet de bollen in de gaten, met de punt naar boven. Bedek ze met de grond en de graszoden die je zojuist hebt verwijderd.

Een mooie narcis voor in je gazon is de wilde narcis, Narcissus peudonarcissus. Deze plant je wel voor de lange termijn. Elk jaar zul je meer bloemen krijgen. Ga je veel bloembollen in je gazon planten? Zet de sproeier er dan even op, zodat de grond makkelijker te bewerken is. Geef de bollen na het planten water.

Laat tussen twee bollen ongeveer twee keer de breedte van de bol aan ruimte zitten. 

Gebruik elk voorjaar een langzaam vrijkomende bollenmeststof in de potten. Verwijder de uitgebloeide bloemen en laat het gebladerte op natuurlijke wijze afsterven, zodat de voedingsstoffen in de bladeren naar de bol terugkeren (hierdoor bloeit de bol volgend jaar beter dan wanneer je dat niet doet). Kweek je narcissen in een grasveld kweekt, kun je het gras misschien pas in juni maaien. Gelukkig is dat ook goed voor de biodiversiteit. [linkje maai mei niet]

Gevestigde groepen narcissen kun je in de herfst splitsen of delen. Zo vermeerder je de narcissen. Til de kluiten voorzichtig op met een tuinvork en haal de bollen uit elkaar. De losse bollen plant je onmiddellijk opnieuw. 

Als je tijd en geduld hebt, kun je narcissen uit zaad kweken. Verwijder in dat geval niet de de uitgebloeide bloemen. Laat een paar zaadhoofden ontwikkelen en zaai de zaden wanneer ze rijp zijn. Houd er rekening mee dat het enkele jaren duurt voordat de narcissen bloeien.

Lees ook: Narcissen vermeerderen: zo doe je dat

Narcissen kunnen lijden aan iets wat Britten ‘blindness’ noemen. Dan produceren ze gezonde bladeren, maar komen ze niet tot bloei. Er zijn verschillende redenen waarom dit kan gebeuren, waaronder slechte grond, schaduw en te veel bollen te dicht op elkaar. Meestal kun je het probleem verhelpen, maar het kan een paar jaar duren voordat de bollen weer gaan bloeien. 

Het is belangrijk om te weten dat de bloemen van dit jaar al gevormd worden in de bol op het moment dat de narcissen in bloei staan. Dat is dus het moment om de bollen te bemesten, als dat nodig is. Is het erg droog tijdens de bloeitijd? Geef de bollen dat water.

Staan de narcissen al een tijdje op dezelfde plek? Graaf ze dan in de herfst op om ze opnieuw te planten. Kregen de bollen te veel schaduw, zet ze dan op een zonnige plek. Merk je dat er heel veel bollen erg dicht op elkaar staan, deel de bollen dan en plant ze in kleinere groepen uit. Bij arme grond kun je de grond verrijken met goed verteerde mest of zelfgemaakte compost. Geef de bollen goed water en bedek ze met organisch materiaal. Binnen een paar jaar zie je weer bloemen. 

Er zijn veel narcis-soorten om te kweken. Dit zijn onze aanraders.