Begonia

Begonia’s zijn uitbundige, voornamelijk niet-winterharde vaste planten die niet weg te denken zijn uit bloembedden, potten en hangmanden. De ene begonia heeft massa’s opvallende bloemen in knalkleuren, de andere wordt gekweekt om zijn spectaculaire blad. Ondanks hun reputatie een beetje ouderwets te zijn, heeft de begonia voor iedereen iets te bieden!

Begonia’s zijn grofweg in drie groepen op te delen:

Knolbegonia’s groeien vanuit ronde, vlezige knollen. Ze pronken met grote, opvallende bloemen in heldere tinten roze, geel, oranje, rood en wit. Ze bloeien de hele zomer tot in de herfst. Het zijn uitstekende planten voor potten en hangmanden. Ze overleven geen koud weer, dus de knollen kun je het beste voor de winter opgegraven en binnen bewaren.

Struikbegonia’s hebben een wortelkluit met dunne, vezelige wortels. In deze categorie vind je scheefblad (Begonia semperflorens), dat klein blijft en vaak kleinere bladeren en bloemen heeft. Er zijn ook klimmende soorten die tot wel twee meter hoog kunnen worden. Struikbegonia’s worden vaak behandeld als eenjarige plant, omdat ze niet winterhard zijn. Je kunt ze echter in potten vorstvrij overwinteren.

Bladbegonia’s hebben de laatste jaren enorm aan populariteit gewonnen. Niet vreemd, want ze hebben interessante en bladeren met allerlei vormen, kleuren en patronen. Denk aan de stoere stippenbegonia (Begonia maculata). Het zijn populaire kamerplanten, maar steeds vaker zetten mensen ze in de zomer ook buiten om hun terras een exotische look te geven. De Begonia rex heeft de meest uitbundige bladeren, terwijl palmbladbegonia (Begonia luxurians) eruit ziet als een palmboompje en tot wel drie meter hoog kan worden

Er is maar één begonia die in onze regionen winterhard is, en dat is de Begonia grandis. Deze begonia komt oorspronkelijk uit China, terwijl de meeste andere soorten afkomstig zijn uit warme, vochtige gebieden. De winterharde begonia sterft in de winter bovengronds af, maar keert in het voorjaar zodra het warmer wordt weer snel terug.

Zet begonia’s in (turfvrije) universele potgrond in gevlekte schaduw tot halfschaduw. Vermijd plekken op het zuiden, want in te fel zonlicht kan het blad verbranden. Als je begonia’s in de kas kweekt, zorg dan voor voldoende schaduw.

Knolbegonia’s staan geweldig in potten en hanging baskets, maar ze hebben vaak wel wat kwetsbare stengels en zware bloemen. Een beschutte plek met niet te veel wind is dus het beste. Als het te heet is, verwelken de bloemen snel.

Struikbegonia’s kun je prima tussen andere perkplanten zetten. Zet bladbegonia’s in huis op een plek met voldoende (gevlekte) schaduw.

Plant de knollen van begonia’s in maart of april in losse potten of in een zaaibak met de holle kant naar boven. Plant ze circa 3 cm diep en zet ze op een warme plek waar het minimaal 18 °C is. Zodra de bladeren zich laten zien, verpot je ze naar grotere potten met (liefst turfvrije) universele potgrond.

Hoe je begonia’s verzorgt, is deels afhankelijk van het type begonia. Voor alle begonia’s geldt dat ze genoeg water moeten krijgen. Wacht echter met opnieuw water geven tot de grond is opgedroogd. Dat is vooral voor knolbegonia’s erg belangrijk, want die kunnen gaan rotten als ze te nat staan.

Geef knolbegonia’s in potten in de zomer wekelijks een vloeibare tomatenvoeding. Stop vanaf september met het bemesten van de planten, zodat ze langzaam tot rust kunnen komen. Verminder vanaf oktober de hoeveelheid water en verwijder de bloemen, zodat de planten hun energie in de knollen kunnen stoppen.

Zodra het blad door vorst zwart is geworden, haal je de planten uit hun potten. Verwijder de potgrond van alle knollen, knip de stengels terug tot ongeveer 6 cm en sla ze op een koele, vorstvrije plek op tot maart. Dan kun je ze weer in potten planten om te gaan groeien.

Geef struikbegonia’s in de zomer wekelijks een dosis tomatenvoeding. Graaf ze na de bloei en voor de winter op om ze in potten binnen te laten overwinteren, of om ze te composteren.

Haal de kleine, onbeduidende bloemen weg, zodat ze niet afleiden van de prachtige patronen op het blad. Je kunt bladbegonia’s in de zomer buiten zetten (niet in de volle zon), maar haal ze naar binnen zodra het aan het einde van het seizoen weer kouder wordt.

Als je de zaden van knolbegonia’s zou zaaien, krijg je een plant die niet lijkt op de ouderplant. De beste methoden om knolbegonia’s te vermeerderen, is daarom via stekken. In maart of april kun je de nieuwe scheuten die aan de knollen ontstaan met je vingers eraf halen. Zet ze in losse potjes in een verwarmde kweekbak. Zet de kweekbak op een schaduwrijke plek. Binnen vier weken kun je dan de eerste tekenen van groei verwachten.

Struikbegonia’s kun je in het vroege voorjaar opkweken uit zaad. Zaai de zaden op vochtige zaaigrond. Ze hebben licht nodig om te ontkiemen, dus bedek ze niet. Zet ze in een kweekbak met deksel om het vocht vast te houden.

Bladbegonia’s kun je eenvoudig vermeerderen via bladstekken. Je kunt de bladplanten ook delen.

Meer lezen: Begonia rex stekken in 3 eenvoudige stappen

Vanaf mei kunnen je begonia’s last krijgen van echte meeldauw, en de geel bloeiende soorten lijken er extra vatbaar voor te zijn. Meeldauw is een schimmelziekte die zich via sporen verspreidt, dus een goede hygiëne kan problemen voorkomen. Het helpt ook om planten ver genoeg uit elkaar te zetten en kassen goed te ventileren.

De larven van taxuskevers kunnen een probleem vormen bij begonia’s in potten.

Er zijn meer dan 1800 soorten begonia’s, maar probeer om te beginnen eens deze soorten:

Een oude knolbegoniasoort met enkelvoudige, open bloemen (foto) in een mooie kleur oranje-rood. Contrasteert mooi met het donkergroene blad. Hoogte x Breedte: 45 cm x 30 cm

Dit ‘ouderwetse’ maar toch mooie struiktype blijft klein en bloeit met roze en witte bloemen boven wasachtig, glanzend groen blad. Ideaal voor bloemperken. Hoogte x Breedte: 15 cm x 15 cm

Deze bladbegonia schittert met zijn grote zilveren en groenkleurige blad met een roestbruine onderkant. Zet hem binnen als stijlvolle kamerplant. Hoogte x Breedte: 50 cm x 50 cm

Hangende bloemen in felle kleuren. De bloemen kunnen een stootje hebben. Ideale knolbegonia voor een hanging basket. Hoogte x Breedte: 60 cm x 60 cm.

Deze bladbegonia kan dienst doen als indrukwekkende kamerplant, bijvoorbeeld in een schaduwrijke serre. In de zomer kan hij buiten staan. Hoogte x Breedte: 3 m x 1 m