Zorg voor meer biodiversiteit in de tuin door te denken in lagen

Helga Kluiter
|
28/03/2024
Hommel op appelbloesem

Wil je de biodiversiteit in de tuin vergroten, dan is het belangrijk om te denken in lagen. Hoe dat werkt? Wij vertellen je er alles over – inclusief veel voorbeelden van geschikte planten.

Biodiversiteit voorbeelden

Biodiversiteit gaat over de grote verscheidenheid aan levensvormen op onze planeet. Denk aan de Amazone, een gigantisch bos vol met duizenden soorten bomen en dieren. Al die levensvormen bij elkaar zorgen voor balans in een ecosysteem. Hoe groter de biodiversiteit, hoe weerbaarder het hele systeem. Ook in je eigen tuin kun je daarvoor zorgen, zodat je tuin minder kwetsbaar is bij ziekten, plagen of extreem weer.

Plantenlagen

Biodiversiteit in de tuin

Wil je meer soorten dieren naar je tuin lokken, dan moet je ook zorgen voor meer soorten planten. De beste manier om dat voor elkaar te krijgen, is door te denken in plantlagen. Van beneden naar boven zijn dat bodembedekkers, kruidachtige planten, struiken, lage bomen en hoge bomen. Een verbindende schakel tussen de lagen zijn klimplanten. Heb je een kleine tuin, laat dan bijvoorbeeld de hoge bomen weg.

Wekelijks tuininspiratie in je mail

Iedere week dit soort inspiratie in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Ontvang elke week de handigste tips, verse tuininspiratie en speciale aanbiedingen.

Biodiversiteit in de tuin vergroten

Nu je weet welke lagen er zijn, kun je ze gaan toepassen voor meer biodiversiteit in de tuin. Met de volgende planten help je de natuur enorm:

1. Bodembedekkers

wintergroene geranium bodembedekker

Een onderlaag van bodembedekkers ziet er niet alleen mooi uit. Het biedt ook een goede schuilplaats voor dieren als pissebedden, kevers en spinnen, grondnestende soorten zoals hommels en amfibieën die slakken eten.

  • Maarts viooltje: De blauwe bloemetjes trekken in het voorjaar veel hommels en in de winter speuren vogels onder het groenblijvende blad naar insecten.
  • Brunnera macrophylla ‘Jack Frost’: Dit Kaukasisch vergeet-mij-nietje pronkt met fraai getekend blad. De blauwe bloemetjes zijn in trek bij bijen.
  • Geranium macrorrhizum: De halfgroenblijvende en winterharde ooievaarsbek (foto) is een goede bijen- en vlinderplant.
  • Vrouwenmantel (Alchemilla mollis): De bloemen zijn eetbaar voor alles wat vliegt en de dichte bladeren beschutten kleine beestjes.
  • Zonneroosje (Helianthemum): De bloemen van deze groenblijvende plant zijn populair bij bijen en bloeien in de tinten geel, oranje, wit en roze.

2. Bloeiende tuinplanten

biodiversiteit in de tuin

De middenlaag bestaat uit kruidachtige (vaste) planten, vetplanten, eenjarigen en bollen. Die zijn onmisbaar voor het leveren van nectar en pollen. De keuze is eindeloos, maar kies wel liefst biologisch gekweekte planten (terugkijktip: Keuringsdienst van Waarde). Daarmee help je bijensterfte te voorkomen.

  • Asters: In het najaar zijn asters echt superfood voor insecten. De bergaster is zeer populair bij vlinders.
  • Erysimum: De muurbloem is favoriet bij bijen en zweefvliegen en heeft bloemen die maandenlang blijven geuren.
  • Gewone dotterbloem (Caltha palustris): De gewone dotterbloem fleurt vochtige gebieden op in de lente en zit boordevol voedingsstoffen.
  • Helleborus: Nieskruid is al vroeg in het jaar rijk aan nectar en stuifmeel. De soorten Helleborus iridis en Helleborus foetidus zijn inheems
  • Narcissen: Kies voor de enkelbloemige variëteit. Stuifmeel en nectar zijn dan makkelijker bereikbaar voor vroege bijen.
  • Sleutelbloem (Primula vulgaris): Vroege bijen en zweefvliegen zijn dol op deze sleutelbloem met zijn geurige bloemen
  • Tulipa clusiana: Tulpensoorten met enkele bloemen (foto) zijn het best voor bestuiving.
  • Virginische ereprijs (Veronicastrum virginicum): Nadat de eerste top prachtig heeft gebloeid, ontstaan er nieuwe exemplaren aan weerszijden van de stengel.
  • Zomerklokje (Leucojum aestivum): De elegante bloemen met groene puntjes hangen naar beneden en beschermen het stuifmeel tijdens buien.

3. Bomen en struiken

Appelbloesem boom

Nog een stapje hoger kom je uit bij bomen, struiken en hagen. Het zijn ideale plekken voor vogels om te schuilen en te broeden, maar ook andere dieren doen hun voordeel met de bloesem van fruitbomen, struiken met bessen en de vele schuilplekken.

  • Exochorda x macrantha ‘The Bride’: Parelstruik is een van de best bloeiende struiken in de periode april/mei en favoriet bij zowel insecten als tuiniers.
  • Katsuraboom (Cercidiphyllum japonicum): Deze boom is een geliefde schuilplaats voor veel vlinders, zoals het bonte zandoogje.
  • Malus ‘Golden Hornet’: Vooral bijen zijn dol op de rijke bloesem van deze sierappel die zijn gele appeltjes tot diep in de winter laat hangen.
  • Lampenpoetsersstruik (Fothergilla major): De lampenpoetsersstruik heeft weelderige herfstkleuren. Gevallen bladeren vormen een schuilplaats voor foeragerende dieren.

4. Klimplanten

makkelijke klimroos

De verbindende schakel tussen de verschillende lagen bestaat uit klimplanten. Het grote voordeel hiervan is dat ze in elke tuin passen – een muur is al genoeg.

  • Bramen: Bind de stengels van braamstruiken aan een trellis. De vruchten worden gegeten door zoogdieren, vogels en admiraalvlinders.
  • Kamperfoelie (Lonicera): De bloemen geven ’s avonds geuren vrij waar nachtdieren zoals motten op af komen.
  • Klimop (Hedera helix): Vogels vinden beschutting en nestplaatsen in klimop en de bessen zijn erg voedzaam.
  • Enkelbloemige klimrozen: Klimrozen of ramblerrozen met enkelvoudige bloemen zijn goede bijenplanten. De rozenbottels zijn in trek bij vogels.

Meer lezen over klimplanten:

Nog meer biodiversiteit in de tuin

Helga KluiterHelga kon vroeger nog geen vetplantje in leven houden, maar als laatbloeier heeft ze toch nog groene vingers ontwikkeld – waarmee ze ook stukjes typt voor Gardeners' World.
Magazine van Gardeners’ World 04/2024

Gardeners’ World 04/2024

Bestel nu