Deze vijverplanten zorgen voor een goede balans in je (natuur)vijver

Een vijver in je tuin is niet alleen maar mooi. Het is ook een kraamkamer, restaurant én drinkwatervoorziening voor allerlei diersoorten. Daarmee is het een van de beste manieren om dieren naar je tuin te lokken. Maar dan moet je wel weten welke vijverplanten van belang zijn voor deze dieren.

Zelfs met een kleine vijver weten veel uiteenlopende levende wezens je tuin te vinden. Water is essentieel voor vogels en kleine zoogdieren om in te baden en te drinken, terwijl veel insecten en amfibieën (zoals libellen, kikkers en salamanders) zich in het water voortplanten. Als je geluk hebt, komen zelfs vleermuizen op insecten jagen rond je vijver. Wanneer je je vijver ook nog voorziet van allerhande inheemse planten, zul je zien dat het er binnen de kortste keren krioelt van leven.

Iedere week tips voor biodiversiteit in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Met de juiste vorm en een uitgekiende combinatie van planten maak je de vijver aantrekkelijk voor uiteenlopende dieren en zorg je ervoor dat je vijver en tuin een geheel vormen. Er zijn vijf typen vijverplanten die je wil combineren in en om je vijver: drijfplanten, zuurstofplanten, planten voor diep water, planten voor de oever en moerasplanten.

Planten die op het oppervlak drijven, zoals kikkerbeet (Hydrochorus morsus-ranae) en krabbenscheer (Stratiotes aloides) hoef je niet in de grond te zetten. Ze hebben brede, gespreide bladeren die voor schaduw in de vijver zorgen. Drijvende vijverplanten houden de vijver koel en voorkomen algengroei. Zorg ervoor dat niet meer dan vijftig procent van het wateroppervlak wordt bedekt. Dun deze planten uit in de zomer en voorkom dat ze de zuurstofplanten overschaduwen. 

Ze zijn misschien niet de mooiste waterplanten, maar zuurstofplanten zoals hoornblad (Ceratophyllum demersum) en waterviolier (Hottonia palustris) behoren wel tot de belangrijkste. Het zijn snelgroeiende onderwaterplanten die het water reinigen en van zuurstof voorzien. Op de foto hierboven zie je hoornblad.

Diepwaterplanten zijn planten die groeien op een diepte tussen 30 cm en een meter, zoals waterlelies en Apongeton distachyos. De drijvende bladeren houden zonlicht tegen en helpen bij het voorkomen van algen. Zet nieuwe diepwaterplanten op keien, zodat de bladeren op het oppervlak kunnen drijven. Zodra de planten groeien, kun je de keien verwijderen en de planten op de bodem zetten. 

Deze planten groeien langs de waterkant. Veel hiervan, zoals Iris sibirica, watermunt en grote kattenstaart, bloeien volop. Sommige oeverplanten staan graag heel drassig, andere wat minder, dus laat je vooraf informeren. Ze verzachten de aanblik van de randen van je vijver en fungeren als schuil- en broedplaatsen.

Variëteiten van moerasplanten zoals Trollius europaeus en Caltha palustris doen het goed op natte gronden en zijn prima bestand tegen (sporadische) overstromingen van de wortels. Je kunt ze het beste langs de rand van de vijver of in een moerastuin plaatsen. Veel dieren in je tuin gebruiken ze als schuil- en broedplaats.

Ga met een grote boog om opdringerige types als grote waternavel en parelvederkruid heen. Deze exoten zijn invasief en mogen ook niet verkocht worden. Kom je het tegen, verwijder het dan meteen.