Houd je moestuin gezond met Monty’s wisselteeltschema

Om de grond en je gewassen in de moestuin gezond te houden, kun je het beste elk jaar op hetzelfde stukje grond andere soorten groenten kweken. Vaak wordt gewerkt met groenten in zes of zeven groepen, maar het wisselteeltschema van Monty Don werkt met slechts vier groepen – en dat levert elk jaar weer een gezonde oogst op in de moestuin..

“Ik weet nog dat ik een oudere man moest filmen die dertig jaar lang bekroonde uien had geteeld op hetzelfde stuk grond”, vertelt Monty Don. “En ook uit eigen ervaring weet ik dat je redelijk flexibel kunt zijn met wisselteelt. Maar het is toch een goede gewoonte om gewassen min of meer te laten roteren, omdat je daarmee de ontwikkeling van grondgerelateerde problemen vermijdt. Denk aan knolvoet bij koolsoorten of echte meeldauw (witziekte) bij ui-achtigen. Het is ook een manier om de grond op verschillende manieren voor te bereiden en te bemesten op basis van de behoeften van de verschillende gewassen.”

Meer lezen: Wisselteelt, wat is het en hoe werkt het? (met schema’s)

Iedere week handige tuintips in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Monty vind het ’t handigst om groenten te verdelen in vier hoofdgroepen die dezelfde behoeften hebben. In het wisselteeltschema van Monty Don roteren de gewassen in deze volgorde:

Aardappelen reageren meteen op verse stalmest of compost. Ze zijn het perfecte gewas om een nieuw stuk grond in gebruik te nemen, omdat ze onkruid grotendeels onderdrukken. Maar verbouw ze niet twee jaar achter elkaar in dezelfde grond. 

Halfvroege tot middellate aardappelen bezetten de grond van voor- tot najaar en kunnen worden opgevolgd door pompoenen, die veel ruimte nodig hebben. 

Vroege aardappelen kun je begin zomer al rooien en in die grond plant je dan pompoenen, venkel, sperziebonen of een ander laat gewas dat warmte nodig heeft om goed te gedijen. Tomaten mogen niet te dicht bij aardappelen staan, omdat ze deel uitmaken van dezelfde familie en aardappelziekte kunnen oplopen.

Tot de peulvruchten behoren alle erwten en bonen. Deze reageren goed op verse compost of stalmest. Ze halen stikstof uit de lucht en laten een residu in de grond achter dat de gewassen die je daarna plant kunnen gebruiken om vol, groen loof te ontwikkelen.

Tomaten, sla, mais, selderij en komkommers maken voor Monty meestal ook deel uit van deze wisselteeltgroep.

Hieronder vallen alle kolen, bloemkolen, broccoli, spruiten en boeren- en palmkool. Deze doen het allemaal goed op grond waar recent peulvruchten hebben gestaan. Voor het planten werkt Monty een dunne laag compost door de bovenste laag aarde heen om extra groei te stimuleren. 

Net als koolsoorten zijn koolrabi, winterkers, mizuna, radijsjes, koolraap en raapstelen kruisbloemigen. Zij vallen dus in dezelfde wisselteeltgroep.

Stikstof stimuleert bladgroei ten koste van de wortels, dus wortelgroenten komen meestal na koolsoorten. Die hebben namelijk alle stikstof die door de peulvruchten was achtergelaten opgenomen. De grond heeft voor wortelgroenten geen extra compost nodig. 

Tot deze groep behoren wortelen, pastinaken, rode bieten, uien, prei, knoflook en (Spaanse) schorseneren. Maar knolrapen en koolraap horen hier NIET bij, want die behoren tot de familie van de kruisbloemigen, dus de koolsoorten.