Zaaien in oktober: dit zijn 10 van onze favorieten

Bij zaaien denk je vaak aan het voorjaar, maar er zijn ook planten en bloemen die je juist beter kunt zaaien in oktober.

Koudekiemers zijn planten waarvan de zaden een periode van kou nodig hebben om te kunnen kiemen. Sommige zaden hebben meer en langer kou nodig dan andere, maar zaaien in oktober helpt al deze zaden om uiteindelijk uit te groeien tot planten. En een aantal planten zal bovendien weken eerder bloeien dan wanneer je ze in de lente zou zaaien.

Ook voor veel inheemse planten geldt dat deze zaden eerst een periode van koude moeten hebben gehad om goed te kunnen kiemen.

In oktober kun je niet alleen winterharde eenjarige bloemen zaaien, maar ook diverse vaste planten en zelfs struiken. Dit zijn enkele van onze favorieten om te zaaien in oktober:

De botanische naam Galium odoratum geeft al aan dat dit een geurig plantje is. Die geur van de inheemse lievevrouwebedstro is overigens geen bloemig parfum maar de geur van … vers hooi! Deze geur komt overigens pas vrij wanneer de plant verdort. Zaai deze goede bodembedekker in oktober rechtstreeks in de vollegrond en hij zal in mei en juni bloeien. Hij groeit zowel in de zon als in wat schaduw. Er zijn ook andere inheemse planten die je juist in het najaar het beste kunt inzaaien.

Deze schitterende eenjarige klaproos doet het goed in een meerjarige bloemenweide met wilde bloemen of in perken. De Papaver rhoeas verschijnt vaak spontaan op plekken waar de grond regelmatig verstoord wordt. Denk aan landbouwgrond, bermen en velden. Spit de grond om, zaai de klaprozen en hark dan de grond nog eens goed door. Daarmee stimuleer je het kiemproces.

Het is een oude wijsheid dat je bijenbrood (Phacelia tanacetifolia) na 20 augustus niet meer moet zaaien, maar begin oktober zaaien kán wel degelijk. De jonge plantjes kunnen namelijk best wat vorst overleven. Is de winter niet te streng, dan heb je dus al vroeg in het voorjaar veel bloeiende planten die heel veel bijen trekken. Bovendien is Phacelia een goede groenbemester. Gewoon proberen dus! Zaai bijenbrood in de volle zon.

Sier- of pronkerwten (Lathyrus) bloeien vanaf juni. Maar als je ze weken eerder wilt laten bloeien, kun je deze bloemen beter zaaien in het najaar. Zaai Lathyrus in oktober 3 cm diep en 3 cm uit elkaar in potjes. Laat ze buiten overwinteren in een koude bak om ze door het slechtste weer te loodsen. De zaden kun je eventueel eerst een nachtje laten weken of insnijden om ze uit hun rust te halen – al is dat niet noodzakelijk.

Deze zachtgele voorlopers van de lente bloeien al in maart op plekken onder heggen of in halfschaduw. Stengelloze sleutelbloemen (Primula vulgaris) hebben – net als hun neefjes gulden sleutelbloem (Primula veris) en slanke sleutelbloem (Primula elatior) – vorst nodig om te ontkiemen. Zaai ze eventueel voor in potjes in een koude bak en verspeen de zaailingen wanneer ze vier echte blaadjes hebben.

Je kunt al tuinbonen zaaien in oktober. Variëteiten zoals ‘Masterpiece’, ‘Stereo’ en ‘Aguadulce’ zijn goede keuzes voor het zaaien van bloemen in de herfst. Geef ze een goede afwatering en een beschutte plek, zodat je al drie à vier weken eerder kunt oogsten dan in de lente gezaaide tuinbonen. Mits de muizen je zaden niet hebben opgegeten … Bescherm ze dus (diervriendelijk en gifvrij) tegen deze knagers.

Goudsbloemen zijn eenvoudige eenjarige bloemen. Als je ze op een plekje in de zon zet, met goed afwaterende grond, kun je goudsbloemen prima zaaien in oktober. Zaai ze in ondiepe geultjes of hark de zaden door het oppervlak van de grond. In het voorjaar moet je slappe zaailingen die te dicht op elkaar staan uitdunnen. Zo krijgen de planten meer ruimte om te groeien. 10 cm ruimte tussen de zaailingen is voldoende.

Cactussen zijn geliefd bij kinderen (kijken, niet aanraken!) en leuk om op een vensterbank te zetten. Deze stekelige kamerplanten kun je binnenshuis zaaien in potjes. Strooi de zaden op het oppervlak van wat zaaigrond met een klein beetje vermiculiet. Bedek de potjes met plastic zakjes en geef water via de schoteltjes onder de potten als de grond er droog uitziet.

De zaden van helmbloemen zijn een uitdaging, want ze ontkiemen vaak lastig. Vul potjes met zaaigrond en leg de zaden op het oppervlak. Bedek ze met een fijn laagje zand en zet ze in de winter buiten. Je kunt de zaden ook tussen wat lagen vochtig keukenpapier in de koelkast leggen. Zo boots je de kou buiten na. Wanneer de zaadjes in de koelkast ontkiemen, zet je ze in kleine potjes om verder te groeien.

De korenbloem groeit graag op voedselarme, droge plekken en is vooral bekend als inheemse akkerbloem. Helaas erg achteruit gegaan in de natuur. Door nú korenbloem te zaaien kun je volgend jaar genieten van een prachtige blauwe bloemen.