10 manieren om dieren in je tuin in de herfst te helpen

Ontdek 10 eenvoudige dingen die je kunt doen om in de herfst dieren in je tuin een handje te helpen, zodat zij de koude maanden makkelijker doorkomen.

Veel soorten zoogdieren, ongewervelden en amfibieën trekken zich in de koudste maanden terug. Sommige soorten, zoals egels, houden een echte winterslaap. Andere, zoals kikkers, gaan in winterrust. Zij worden af en toe even wakker om voedsel te zoeken.

Je kunt in de herfst dieren in de tuin dus het beste helpen door ze een goede rustplek te geven waar ze ongestoord tot de lente kunnen blijven, en waar ze tussendoor ook voedsel kunnen vinden. Dit kun je allemaal doen:

Doe in de herfst dieren in je tuin een plezier door de bladblazer niet te gebruiken. Dergelijke apparaten zorgen niet alleen voor veel herrie, maar blazen heel veel beestjes weg die tussen het blad schuilen. Gevolg: minder voedsel voor vogels en een verschraling van de grond, want de herfstbladeren voeden de bodem. Pak dus de bladhark erbij en hark het blad van paden onder een heg of in je border. Je kunt er ook bladaarde van maken.

Mannelijke kikkers brengen de winter vaak door op de modderige bodem van vijvers, waarbij ze ademen door de huid. Maar als de vijver dichtvriest, kunnen de gassen van planten die verteren niet weg. Laat een tennisbal in de vijver drijven, zodat hij niet helemaal kan dichtvriezen.

Zorg ervoor dat bladeren van bomen niet in de vijver terecht komen, door bijvoorbeeld een vogelvriendelijk net erover heen te spannen. Rottende bladeren voegen veel voeding toe aan de vijver en dat zal zorgen voor meer algen in het voorjaar. Verwijder dus zoveel mogelijk algen en ander (rottend) plantaardig materiaal uit je vijver.

Lees ook: Dit zijn de 5 beste tips voor het aanleggen van een natuurlijke vijver

Laat stapels plantenpotten met daartussen takjes op een beschutte plek staan. Bijen en andere insecten die een koele, droge plek zoeken kunnen hier uitstekend beschutting vinden.

Leg takken en twijgen achterin je borders, of in een bloempot die je op z’n kant legt. Een mooi hergebruik van pas gesnoeide struiken en bomen. Ongewervelde diertjes en kleine zoogdieren zoals egels kunnen hiertussen schuilen.

Meer lezen: Maak het ultieme insectenhotel van takken en stronken

Knip kruidachtige vaste planten in je borders niet terug. De afstervende planten werken als een soort dekbedje voor kleine zoogdieren en insecten. Pollen siergrassen zijn een uitstekende plek voor egels en insecten om tussen te overwinteren. En holle plantenstengels en zaadhoofden zijn perfecte schuilplekjes voor ongewervelden. Bovendien zijn de zaden van de zaadhoofden een goede bron van vetten voor tuinvogels.

Sommige soorten vlinders overwinteren als volwassen dieren en proberen in de herfst een koele en droge plek te vinden, bijvoorbeeld in je huis. Maar zodra de verwarming aan gaat, worden ze wakker. Vind je een vlinder in je huis, breng hem dan voorzichtig naar een schuur of garage waar de temperatuur vrij constant is. Zorg wel dat het diertje er in het voorjaar ook weer veilig uit kan via een raam of deur. Dit kunnen ook nachtvlinders zijn!

Allerlei dieren, waaronder egels, hommelkoninginnen en hazelwormen (foto), zijn dol op composthopen. Het zijn namelijk behaaglijke plekken om in te overwinteren. Heb je een compostvat met een deksel, zorg dan dat de onderkant open is en bereikbaar voor dieren. Een open compostbak kun je beschutten tegen de elementen door hem te bedekken met een oud stuk kleed. Verstoor je composthoop tussen de herfst en april niet. Zo kunnen de dieren hun winterslaap in alle rust voltooien.

Meer lezen: Composteren voor beginners: zo kun je zelf compost maken

Net als vlinders kiezen lieveheersbeestjes soms je huis uit om in te overwinteren en worden ze verstoord door de verwarming. Lieveheersbeestjes overwinteren in grote groepen, dus laat ze – als dat mogelijk is – met rust en verwarm de ruimte waarin ze rusten niet. Kan dat niet, veeg ze dan voorzichtig in een lege doos en verplaats ze naar de schuur of garage.

Wees extra voorzichtig wanneer je een koele zolder hebt en die in herfst of winter bezoekt, want dit is een plek waar mogelijk vleermuizen, lieveheersbeestjes en vlinders overwinteren. Hetzelfde geldt trouwens voor koele schuurtjes. Laat de dieren vooral met rust als je ze tegenkomt: ze vertrekken vanzelf weer zodra de winter voorbij is.

Vogels houden geen winterslaap en dus kost het ze veel energie om zichzelf ’s nachts warm te houden. Maak nestkasten daarom in het najaar schoon en hang ze weer op, zodat vogels er tijdens koude nachten in kunnen schuilen.

Meer lezen: Maak van een nestkast een winterverblijf voor vogels