Wat is een fruitboomgilde en hoe werkt het?

Misschien ben je de term ‘plantengilde’ of ‘fruitboomgilde’ wel eens tegengekomen. Maar wat is dat eigenlijk? En is het iets voor jouw (moes)tuin?

In de natuur zul je geen fruitboomgilde vinden, maar wel plantengemeenschappen. Fruitboomgildes zijn dan ook door mensen bedacht en is een idee uit de permacultuur. Het is te vergelijken met combinatieteelt, zoals je dat in de moestuin bij groenten al gewend bent. 

Het komt erop neer dat je om een fruitboom andere planten zet. Deze planten hebben allemaal bepaalde eigenschappen die nuttig zijn voor je fruitboom. Denk aan het lokken van bestuivers of het weghouden van plagen. Maar er zijn nog meer specifieke functies die planten in zo’n gilde kunnen uitvoeren.

Iedere week dit soort tips in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

De volgende groepen planten helpen je om een soort mini-ecosysteem vormen als je ze rond je fruitboom aanplant. Samen met je boom vormen ze een goed team. Sommige planten hebben zelfs meer dan één functie.

Planten hebben stikstof in de grond nodig voor hun groei. Maar stikstof is vooral beschikbaar via de lucht. Van sommige planten (zoals peulvruchten) weten we dat ze stikstof uit de lucht kunnen halen en in de grond stoppen, zodat ze deze bouwstof kunnen gebruiken voor hun groei. Maar pas wanneer de planten afsterven, komen deze bouwstoffen ook beschikbaar voor andere planten.

Dat proces kun je gelukkig versnellen door stikstofbinders steeds opnieuw af te knippen. De afstervende wortels laten hun stikstof vrij. De plantenresten boven de grond laat je als een stikstofrijke mulchlaag liggen. Dit is een heel natuurlijke manier van bemesten.

Voorbeelden van stikstofbinders: allerlei soorten bonen (foto), erwten en andere peulvruchten, alfalfa, klaver, Lathyrus, lupine, fenegriek.

Deze planten hebben diepe wortels die voedingsstoffen uit de grond omhoog halen en ze in de bovengrondse delen van de planten opslaan. Smeerwortel is zo’n plant. Je kunt het terugknippen en laten liggen om tot compost te vergaan.

Voorbeelden van bodemverzorgende planten:smeerwortel, paardenbloem, venkel, knoflook, brave hendrik, brandnetel, mosterd, bieslook, citroenmelisse (foto), aardbeien, valeriaan.

Meer lezen: Stap voor stap: maak zelf smeerwortelmest

Planten om te composteren zijn niet zozeer bedoeld om de grond te voeden, zoals de eerdere plantengroepen, maar om de structuur van de grond te verbeteren. De beste methode hiervoor is om het loof van de planten gewoon af te knippen en op de grond in je fruitboomgilde te laten liggen. Wil je het proces versnellen, dan kun je het blad kleiner knippen. Extra voordeel: deze mulchlaag onderdrukt onkruid en houdt meer vocht vast in de grond. Ook hoef je niet te sjouwen met plantenmateriaal naar de composthoop.

Voorbeelden van compostplanten: smeerwortel (foto), aardperen, aardappelen, rabarber, brandnetel, Oost-Indische kers, artisjokken.

Natuurlijk wil je bestuivende insecten naar je fruitboom lokken! Zij zorgen immers voor de bestuiving en dus meer vruchten. Planten voor bestuivers zijn er in overvloed en voor elk seizoen. Spreid de bloei door soorten te kiezen die in verschillende seizoenen bloeien. 

Voorbeelden van planten voor bestuivers: kamille, klaver, smeerwortel, tijm, munt, bieslook, zonnehoed, paardenbloemen, citroenmelisse, lupine en nog veel meer.