Lupine

Lupine (Lupinus polyphyllus), of vaste lupine, is een geliefde vaste plant in (cottage)tuinen, omdat ze hoogte en kleur geven aan de borders in mei en juni. Je hebt allerlei prachtige variëteiten voor in de tuin. Lees verder over de verzorging, standplaats, vermeerdering, giftigheid, planten en meer!

De bloemen van lupine (Lupinus polyphyllus) hebben een haast erwtachtige bloeiwijze en worden goed bezocht door hommels. Van origine komt deze plant uit koelere delen van Noord-Amerika, maar is al sinds de 19e eeuw verwilderd in Nederland en België. Bij ons groeit deze verwilderde plant graag op drogere, ietwat voedselrijke bodems.

De vaste lupine komt tot bloei in mei en de bloeiperiode kan doorlopen tot in juli. Andere variëteiten en soorten kunnen een afwijkende bloeitijd hebben, zie daarvoor ‘Soorten lupine’. Zorg dat je uitgebloeide bloemen weghaalt, om de aanmaak van nieuwe bloemen te bevorderen en een tweede bloei te krijgen. Wil je het jaar erop lupine zaaien? Laat dan een tros bloemen zitten, hier kun je zaden van oogsten.

Plant lupines in de volle zon tot halfschaduw, op drogere tot enigszins vochtige plekken. Zorg altijd voor een goed waterdoorlatende bodem. Het is aan te raden om de planten een enigszins beschutte standplaats te geven, om de hoge bloemen te beschermen tegen sterke wind. Je kunt lupine naast de cottage garden ook goed combineren met siergrassen; een grote groep lupines staat hier prachtig bij. 

Bescherm jonge planten gifvrij tegen slakken, want deze plant is wel een favoriete snack van onze slijmerige tuinbewoners.

Het is niet aan te raden om lupines in potten te kweken. De groei in potten is doorgaans zwak en ze zijn extra gevoelig voor bladluis. De vollegrond zorgt voor sterkere planten.

Graaf een gat in goed doorlatende grond. Heb je zware klei; deze kun je eerst verbeteren. Plaats de plant in het plantgat en druk deze stevig aan. Geef water en zorg indien nodig voor ondersteuning, vooral bij aanplant van lupine in de zomer. Jonge planten vestigen zich beter in de tuin dan grotere, volwassen planten.

De verzorging van lupine is redelijk makkelijk. Ze houden niet van langdurig natte voeten, maar kunnen wel redelijk goed (tijdelijke) droogte verdragen. Verwijder uitgebloeide bloemen om een tweede bloei te stimuleren.

In de herfst knip je lupine helemaal terug tot aan de grond. Hoewel lupines vaste planten zijn, hebben ze geen lang leven beschoren. Ongeveer om de zes jaar zal je lupine moeten vervangen met nieuwe planten.

Oogst je zelf zaden? Dan kan het zijn dat je andere kleuren terugkrijgt, lupine is niet altijd zaadvast. Lees hier hoe je lupine zaait. Lupine zaait zichzelf gemakkelijk uit, dus je kunt ook jonge zaailingen uit de tuin in potten zetten. Is de plant groot genoeg? Zet hem dan in de vollegrond.

Lupines kunnen in het voorjaar (niet in de herfst) worden gedeeld, maar dit kan soms lastig zijn door hun sterke penwortel. De makkelijkste manier om lupines te vermeerderen is door stekken te nemen in het voorjaar.

Hoewel lupine wordt geteeld en gebruikt in vleesvervangers, brood- en bakproducten, is de plant wel degelijk giftig voor dier en mens, met name de zaden. Eet dus nooit zelf lupine(zaden). Sommige mensen hebben ook een allergie voor lupine, vaak als er ook allergie is voor pinda en soja. Raadpleeg altijd de huisarts als er inname is van lupine en/of er een allergische reactie optreedt. 

Het kweken van de lupine gaat meestal zonder al te veel moeite, maar de plant kan wel gevoelig zijn voor plaagdiertjes.

Jonge scheuten van lupines zijn gevoelig voor slakkenvraat. Bescherm de planten met kopertape of andere gifvrije bestrijdingsmethoden (gebruik liever geen (ecologische) slakkenkorrels). Een effectieve methode is ook om elke avond de slakken handmatig te verzamelen.

De grote lupinebladluis (Macrosiphum albifrons) kan een probleem vormen. Deze grijze bladluizen vormen grote kolonies en verzwakken de plant geleidelijk. Vogels en andere natuurlijke vijanden, zoals wespen, helpen de plaag te beheersen, maar als dit niet effectief is, verwijder dan zwaar aangetaste bloemstelen en spoel de planten af met een krachtige waterstraal. Bekijk meer biologische bestrijdingsmiddelen tegen bladluis.

Omdat lupine een goede en zeer gewaardeerde tuinplant is, zijn er behoorlijk wat variëteiten ontwikkeld. Lupine staat ook mooi in combinatie met echinacea-soorten. Hieronder vind je een aantal suggesties.

Lupines kunnen slap hangen door te veel of te weinig water, of na recente verplaatsing. Controleer de grond – als deze droog is, geef dan een flinke hoeveelheid water. Als deze nat is, wacht dan een paar dagen met water geven. Na verplaatsing moet je de plant een paar dagen dagelijks water geven tot er nieuwe groei zichtbaar is.

Lupines hebben volle zon tot halfschaduw nodig. Als ze gezond lijken maar niet bloeien, krijgen ze mogelijk niet genoeg licht. Probeer ze naar een zonnige plek te verplaatsen op een bewolkte dag en geef goed water om de verplaatsing soepel te laten verlopen.

Mogelijk is de plant uitgeput door de bloei of heeft hij onvoldoende water of voedingsstoffen gekregen. Geef de grond een goede watergift en mulch eromheen – de plant kan volgend jaar terugkomen. Het is normaal dat de plant bruin wordt en afsterft na de eerste vorst.

Als de bloeiaren en sommige bladeren rechtop blijven staan, maar de onderste bladeren plat op de grond liggen, is dat geen probleem. Dit kan gebeuren in droge zomers of door overbemesting, wat zwakke groei veroorzaakt. Geef de plant voldoende water en verminder indien nodig de bemesting. Verwijder eventueel de onderste bladeren die op de grond liggen om slakken en naaktslakken minder kans te geven.