Help, bladluis! Dit kun je er (natuurvriendelijk) tegen doen

Bladluis bestrijden staat zodra de temperaturen in het voorjaar stijgen hoog op de agenda van veel (moes)tuiniers. Maar voordat je met allerlei middeltjes in de weer gaat: roep de hulp van de natuur in bij de bestrijding én het voorkomen van bladluis.

Eigenlijk kun je niet spreken van ‘de bladluis’, want alleen al in Europa komen meer dan 800 soorten van deze sapzuigende insecten voor. Ze variëren in kleur van groen en zwart tot wit, geel, bruin en oranje, en in grootte van circa 1 mm tot 4 mm lang. De beestjes hebben warmte nodig om zich goed te kunnen ontwikkelen, dus in de tuin zie je ze vooral in de lente en zomer. In huis kun je ze echter het hele jaar tegenkomen.

Bladluizen horen, net als planten, gewoon thuis in je tuin. Ze worden pas een probleem als ze in grote aantallen voorkomen. Dan kunnen ze je planten verzwakken, bladeren krullen of de groei remmen. Sommige bladluissoorten brengen zelfs ziektes tussen planten over. Er zijn veel virussen die allerlei symptomen kunnen veroorzaken, van verwelkt of misvormd blad tot zwakke groei.

Nog een probleem veroorzaakt door bladluis is dat ze een plakkerige substantie achterlaten, ook wel bekend als honingdauw. Daarom kan zwarte schimmel goed groeien, waardoor er geen fotosynthese meer mogelijk is en de plant stopt met groeien.

Iedere week dit duurzame tips voor je tuin in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Bladluizen hebben over het algemeen een voorkeur voor zachte, jonge aanwas, maar veel soorten bladluis voeden zich alleen met specifieke planten. Dus dat ze op de ene plant voorkomen, wil niet zeggen dat ze zich zullen uitbreiden naar al je planten.

Controleer je planten regelmatig om ervoor te zorgen dat je problemen snel kunt aanpakken. Een van de eerste tekenen van luizen in de kas en in huis is een plakkerig laagje honingdauw op het blad. Buiten rennen vaak mieren over de stengels van aangetaste planten. Zij ‘melken’ luizen om van hun zoete honingdauw te snoepen.

Zie je een paar bladluizen in je tuin, dan is dat meestal geen probleem. De vogels pikken ze snel weg om aan hun jongen te voeren. Maar in de moestuin (waar vaak veel van dezelfde soorten planten bij elkaar staan) of in huis (waar geen natuurlijke vijanden zijn) moet je wél snel reageren.

Zeker vroeg in het seizoen zijn er misschien al meer bladluizen dan hun natuurlijke vijanden. In dat geval moet je misschien zelf maatregelen nemen tegen deze sapzuigertjes. Maar gebruik daarvoor geen pesticiden, want die komen ook terecht bij de dieren die van bladluis leven, waaronder jonge vogeltjes. De beste manieren om zelf de luizen te bestrijden, zijn eigenlijk heel primitief:

Als je deze twee methoden regelmatig herhaalt zodra je bladluis ziet verschijnen, houd je de plaag onder controle tot er genoeg natuurlijke vijanden zijn om je een handje te helpen.

Bladluis is een belangrijke voedselbron voor veel diersoorten en dus staat het ook op de menukaart van diverse natuurlijke vijanden, zoals vogels, lieveheersbeestjes, zweefvliegen, sluipwespen, gaasvliegen en oorwormen.

Lieveheersbeestjes, zweefvliegen en gaasvliegen leggen eitjes op planten met veel bladluizen en hun larven eten die vervolgens in grote hoeveelheden. Ook wespen zijn dol op luizen, dus beschouw ze niet als vijand! Laat ze met rust en ze helpen je van veel soorten plaagbeestjes af.

Voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Gelukkig zijn er een aantal simpele dingen die je kunt doen om te voorkomen dat bladluizen je tuin overnemen.

Sterk ruikende planten zoals salie, uien, knoflook schrikken bladluizen af, dus plant die naast planten die gevoelig zijn voor luizen. Je kunt ook Oost-Indische kers (foto) planten naast luisgevoelige planten. Deze plant trekt juist luizen aan, waardoor ze niet zullen omkijken naar je andere planten.

Maak je tuin zo aantrekkelijk mogelijk voor vogels en andere natuurlijke vijanden van de bladluis. Wees dus minder opgeruimd in de winter, zodat lieveheersbeestjes een plekje hebben om te overwinteren. Lok meer vogels met klimplanten, bessenstruiken voor de voedselvoorziening en dichte struiken waarin ze kunnen schuilen en nestelen. Zet ook een vogelbadje en voederhuisje neer.

Tip! Larven van lieveheersbeestjes koop je bij Biogroei.

Bladluizen houden van zachte, jonge plantendelen. Gebruik dus plantenvoeding met zo min mogelijk stikstof, want dat bevordert juist dat de aangroei van deze zachte delen.

Bladluis bestrijden doe je ook door goed schoon te maken. Maak kassen en serres dus een of twee keer per jaar grondig schoon. Verwijder alle planten en plantenresten zoals gevallen blad, was oppervlakken en stellages goed af en bewaar potten niet bij je planten, want daarin kan ongedierte zich verstoppen.

Dit artikel is geschreven door de onafhankelijke redactie van Gardeners’ World. Het bevat gesponsorde links en wij ontvangen hiervoor een vergoeding. Hierdoor kunnen we je ook in de toekomst blijven voorzien van de beste tuintips en stap-voor-stap uitleg zodat je tuin er het hele jaar prachtig bijligt.