Appelboom snoeien: wanneer en hoe doe je dat?

Fruitbomen zoals appelbomen hebben een regelmatige snoeibeurt nodig om goed te kunnen groeien, en natuurlijk voor een rijke en smakelijke oogst! Daarnaast voorkom je ziektes als je op de juiste manier snoeit. In dit artikel lees je hoe en wanneer je een appelboom het beste kunt snoeien.

Appelbomen snoei je het beste in het rustseizoen, van november tot maart, voordat de boom begint uit te lopen. De sapstromen liggen dan stil, dus dit is het perfecte moment om je ‘gewone’ appelboom of een appelboom in pot te snoeien.

Heeft jouw appelbomen een specifieke vorm, zoals leivorm, waaier of laagstam? Dan kan je deze het beste in de zomer nog een tweede keer in vorm snoeien. Dit kan tussen half juni en eind augustus. In de zomer kun je ook overmatige scheuten wegnemen.

Voor elke appelboom geldt dat je in de zomer best wat mag snoeien, maar niet te veel. Dit zou de boom te veel energie kosten in het groeiseizoen. Hetzelfde geldt voor snoeien in april of op een ander moment in de lente: de appelboom is dan net sappen en knoppen aan het aanmaken. Zou je dan flink snoeien, dan zou dit té belastend zijn voor de boom.

Let op: snoei nooit met nat weer, om de kans op infecties van snoeiwonden te verkleinen.

Door je appelboom te snoeien in de winter oogst je later in het jaar lekkerder fruit. Door overtollige takken weg te snoeien, kan de boom zijn energie namelijk steken in het produceren van betere appels.

Tijdens de wintersnoei verbeter je meteen de luchtcirculatie, door overbodige (kruisende, zwakke, dode, zieke) takken weg te nemen. En dat voorkomt op zijn beurt dat plagen en ziekten een kans krijgen. Je boom wordt hier alleen maar sterker van!

Omdat er nog geen bladeren aan de boom zitten, kun je in de winter goed de vorm van de boom zien en bepalen welke takken je weg wilt halen. Ook waterloten verwijder je in de winter. Je kunt flink terugsnoeien, zodat de boom in het voorjaar zijn energie kan steken in het ontwikkelen van de overgebleven takken en het produceren van fruit.

Probeer elke winter tien tot twintig procent van de kruin van de appelboom te verwijderen. Werk rondom en snoei overal evenveel weg. Doe dit wel met scherp en schoon gereedschap, waarmee je zuivere snijvlakken maakt. Met de volgende 5 stappen kan het niet misgaan.

Kijk in welke levensfase jouw boom zit (zie hieronder), dit bepaalt hoe je de boom gaat snoeien.

Verwijder eerst alle dode, beschadigde of zieke takken. Kijk dan naar de gezonde takken die erg dicht op elkaar staan of tegen elkaar schuren. Snoei terug tot op een hoofdtak of een gezonde, naar buiten gerichte knop.

Verwijder takken en uitlopers die richting het midden van de boom groeien. Dit verbetert de luchtcirculatie in de kruin, wat helpt om ongedierte en ziektes te verminderen. Kort ook meteen de takken in waar je niet meer bij kunt.

Verwijder in volwassen bomen oude, zwakke en overtollige vruchtsporen. Vruchtsporen zijn korte, knobbelige scheuten met dikke knoppen. Snijd deze zo dicht mogelijk bij de hoofdtak af.

Snoei de sterke scheuten die het afgelopen seizoen zijn gekomen terug tot de helft. Snijd ze net boven een naar buiten gerichte knop af. Dit stimuleert de groei van nieuwe scheuten die vruchtsporen zullen produceren.

Appelbomen snoei je in de zomer om voor voldoende luchtcirculatie en zonlicht te zorgen voor de ontwikkelende vruchten. Zo voorkom je bijvoorbeeld schimmel op jouw appelboom, zoals meeldauw en loodglans. Ook is dit een goed moment om je geleide appelboom in een specifieke vorm terug te brengen.

De zomersnoei is een onderhoudssnoei en dit doe je tot uiterlijk eind augustus bij appelbomen. Zorg ervoor dat je een scherpe, schone snoeischaar gebruikt. Je krijgt op deze manier schone sneden die snel genezen. Gebruik liever geen takkenschaar, omdat deze de stelen kan kneuzen. Dit geldt ook wanneer je andere fruitbomen gaat snoeien.

Volg onderstaande 4 stappen om jouw appelboom weer lucht te geven en in vorm te brengen in de zomer.

Bepaal wat je snoeidoel is (zie hieronder). Is het een jonge, volwassen of oude appelboom? Pas op basis hiervan het snoeien aan.

Bekijk de hele boom goed en bedenk wat je wilt snoeien. Begin met het verwijderen van alle takken die duidelijk weg moeten: alles wat dood, ziek of beschadigd is. Snoei ook de krachtige, rechtopstaande scheuten die boven de bovenste laag takken groeien.

Houd met het snoeien rekening dat je de knoestige vruchtsporen ongeveer 10 cm uit elkaar wilt houden. Vruchtsporen zijn korte, knobbelige scheuten met dikke knoppen. Het uitdunnen van overvolle sporen doe je het beste in de winter, maar indien nodig kun je nu al wat uitdunnen om meer zon op het rijpende fruit te laten vallen.

Je snoeit enkel de scheuten van hetzelfde jaar. Dit zijn meestal zijscheuten van de hoofdtakken en zijn ongeveer 18-23 cm lang. Knip deze terug tot drie à vier bladeren van de groei van vorig jaar. Waar nieuwe scheuten zijn ontstaan uit zijscheuten die vorig jaar zijn gesnoeid, knip je de groei van dit jaar terug tot één blad.

Snoei schuin weg, net boven een bladknoop. Kort alle zijscheuten in, waarbij je alleen de scheuten laat zitten die nodig zijn om de hoofdstructuur van de boom uit te breiden.

Bekijk voor het snoeien welk snoeidoel je hebt met jouw appelboom. Ook de leeftijd van de boom speelt hierin mee. Voor het snoeien zelf heb je een scherpe snoeischaar en een snoeizaag nodig. Je snoeit de scheuten van het huidige jaar, wanneer het onderste derde deel van elke scheut houtachtig en stevig is geworden. 

Als de boom jong is, tot en met 3 jaar, zul je vooral willen dat de boom groter groeit. Je zult dus prioriteit willen geven aan vormsnoei en takken inkorten. Het inkorten van takken bevorderd de groei. Je doet dit in de winter en laat de boom in de zomer met rust. Jonge appelbomen zullen nog geen fruit dragen, dit kan een aantal jaren duren, afhankelijk of je kortstambomen wilt of dat je hem laat uitgroeien tot hoogstam.

Appelbomen worden meestal gehouden voor hun fruitproductie, dit is dan ook het doel van het snoeien. Door in de zomer een onderhoudssnoei te doen, zorg je voor zo veel mogelijk gezond fruit. Je neemt daarbij vooral hele takken weg, meestal waterloten.

Oude appelbomen, verwilderde of verwaarloosde bomen, zul je in de winter en zomer moeten snoeien om ze weer in vorm te krijgen. Het snoeidoel is de verjongingsgroei van de boom en het herstellen van de groeivorm. Je zult vooral grote takken en vruchthout weg willen nemen. De grote snoeibeurt gebeurt in de winter, in de zomer kun je onderhoudssnoei verrichten, door bijvoorbeeld waterloten te verwijderen.

Waterloten zijn vaak recht omhoog groeiende takken. Deze ontstaan vaak bij oude snoeiwonden. Door deze in de zomer te snoeien komen de gesnoeide waterloten niet meer terug. De boom is al over de sterke groeifase van het jaar heen.

Waterloten produceren zelden vruchten en door ze weg te halen, kan de energie gestopt worden in de vruchten en het hoofdgestel. Ook in de winter kun je prima waterloten verwijderen.