Klimhortensia

Een klimhortensia is een perfecte klimplant voor een muur, hek of schutting op het noorden of oosten. De plant fleurt de schaduw op en geeft in juni, juli en augustus bloemen.

De klimhortensia is, zoals je al verwacht, familie van de bekende ‘gewone’ hortensia. De meestvoorkomende klimhortensia is Hydrangea anomala subsp. petiolaris. Deze heeft grote witte bloemen in de vroege zomer. Het hartvormige, donkergroene blad kleurt in de herfst geel. Klimhortensia’s zijn bladverliezende heesters. Dus nadat het blad geel is geworden, valt het af. Maar de plant is wel winterhard, en redelijk makkelijk te kweken.

De juiste standplaats voor klimhortensia’s is in de schaduw of halfschaduw. Het allerliefst staan ze in gevlekte schaduw: niet té zonnig en niet te veel schaduw. Hydrangea petiolaris groeit wel in de zon, maar de bloemen blijven dan niet lang mooi. Omdat de jonge scheuten gevoelig zijn voor vorstschade, kun je ze beter niet op vorstgevoelige of winderige plekken planten.

Klimhortensia’s doen het goed in de meeste grondsoorten, inclusief zure en basische grond. De planten houden van vochtige maar goed doorlatende grond. Laat de grond niet uitdrogen, vooral niet bij warm weer. Mulchen in het voorjaar met oude mest of compost is een goed idee, waardoor de grond vocht beter kan vasthouden.

De beste tijd om klimhortensia’s te planten is in het voorjaar of de herfst: april, mei, september en oktober. Dan is de grond warm en vochtig. Planten in de zomer kán wel, maar dan moet je goed in de gaten houden dat de grond vochtig blijft.

Het planten van klimhortensia is niet ingewikkeld als je deze stappen volgt.

Het blad van Hydrangea petiolaris kan je huid irriteren, dus draag handschoenen (en lange mouwen) als je met de plant aan de slag gaat. Is je grond arm? Meng dan compost of oude stalmest door de grond, voordat je de klimhortensia plant. Geef de plant ook flink wat water, ongeveer een uur voordat je hem plant.

Let erop dat je een hortensia niet dieper plant dan hoe de plant in de originele pot stond. Geef de klimhortensia na het planten veel water en verdeel mulch (het liefst bladaarde) rondom de plant. Zorg voor genoeg water in de eerste lente en zomer dat de plant op z’n nieuwe plek staat.

De klimhortensia kan zelf klimmen, maar je moet hem wel even op weg helpen. Na het eerste groeiseizoen gaat de plant zijn eigen weg, omdat hij hechtwortels ontwikkelt. Daarom moet je hem in eerste instantie opbinden aan een trellis of gegalvaniseerde draden. Zet je de plant tegen een hek? Zorg dan dat deze sterk genoeg is; klimhortensia’s worden zwaar naarmate ze ouder worden.

Klimhortensia’s hebben geen voeding nodig. Te veel voedsel stimuleert de groei van blad, maar de plant ontwikkelt minder bloemen. Wel is het verstandig om elke lente mulch te verspreiden rondom de wortels. 

Hortensia’s hebben de neiging om te verwelken in warm weer. En omdat planten tegen muren meestal niet genoeg water krijgen tijdens een regenbui, is het heel belangrijk om de plant van veel water te voorzien bij warm weer.

Het kan een aantal jaar duren voordat de plant echt is aangeslagen. Groeit de plant de eerste jaren niet echt veel, dan is dat dus niets om van op te kijken. Maar, zoals gezegd, houd wel in de gaten of de plant wel genoeg water krijgt. 

Het duurt dus ook een paar jaar voordat de plant bloeit. Krijgt een volwassen plant weinig of geen bloemen? Dat kán komen doordat de plant niet goed is gesnoeid. 

Hortensia snoeien doe je het beste in de lente, maar dat geldt niet voor klimhortensia’s. Klimhortensia’s snoei je in de zomer, na de bloei. Grofweg in augustus of september. Hydrangea petiolaris snoei je maar lichtjes, want de meeste bloemknoppen ontstaan bovenaan de plant. De plant bloeit aan de scheuten van vorig jaar. De scheuten die gebloeid hebben, snoei je terug tot een nieuw paar van knoppen. 

Hydrangea seemannii en Hydrangea serratifolia snoei je na de bloei in de zomer. Je knipt ze terug tot ze goed op hun plek passen. Je wil deze planten niet te veel terugsnoeien. 

Is je plant te groot geworden en wil je hem daarom snoeien? Dan moet je misschien wat bloemen opofferen de komende jaren, door in de herfst of lente wat meer terug te snoeien.

De makkelijkste manier om een klimhortensia te vermeerderen, is door afleggen. We leggen je hieronder uit hoe je dit doet. In de lente zoek je een jonge, gezonde tak uit die je aan de grond kunt vastpinnen. Neem vervolgens deze stappen:

Gebruik een mes of snoeischaar om de bladeren van de stam te verwijderen en een oppervlakkige snee te maken in de stam. Doe dit net onder een knop in het jongste deel. Dit stimuleert de tak om wortels aan te maken. Verbeter vervolgens de grond met turfvrije potgrond

Gebruik een stuk (ijzer)draad met een haak om de kale tak naar de grond te buigen. Geef de plek waar de tak de grond raakt water, en leg een stuk steen (of iets anders zwaars) op de tak om hem op z’n plek te houden. De tak zal nu wortels gaan ontwikkelen.

Na verloop van tijd zal een aardig wortelstelsel zich hebben ontwikkeld aan de tak. Je kunt dan de aflegger afsnijden van de moederplant en de verse plant verplaatsen naar zijn nieuwe bestemming. Dit doe je het beste in september of oktober.

Je kunt ook hortensia stekken, en dus ook bij de klimhortensia. Bij deze plant doe je dit in de lente. Het liefst verwerk je deze stekken direct, maar je zou ze ook nog kort kunnen bewaren in een plastic zakje op een koele plek.

Zoek ‘s ochtends naar jonge scheuten zonder bloemen, die drie setjes van bladeren hebben.

Verwijder de vier onderste blaadjes en kort de stam van de stek in. Knip net onder een node.

Vervolgens plaats je de stekken in een pot met stekgrond. Je kunt meerdere stekken in één pot zetten (bij voorkeur aan de rand), zolang de bladeren elkaar niet raken. Geef de stekken voldoende water en en bedek met doorzichtig plastic. Het liefst plaats je de pot(ten) in een koude kas. Zie je de stekken groeien? Verplaats ze dan naar een plekje in de schaduw. 

Alle klimhortensia’s zijn groeikrachtige planten, maar het kan een paar jaar duren voordat ze goed zijn aangeslagen en bloeien. Maak je dus geen zorgen als je klimhortensia nog niet bloeit. Wanneer ze verschijnen zal dat zijn van ongeveer juni t/m augustus

Het is goed om je plant veel ruimte te geven: Hydrangea petiolaris kan wel 12 meter hoog en 8 meter breed worden na 10 tot 15 jaar. De groenblijvende varianten blijven iets kleiner: 10 meter hoog en 3 meter breed.

Klimhortensia’s zijn sterke planten, maar kunnen soms wel last krijgen van schimmels en ‘plaagdiertjes’.

Als het warm en vochtig is, met weinig luchtcirculatie, kunnen bruine plekken op het blad ontstaan. Dit is een schimmel. Verwijder aangetaste bladeren zodra je ze ziet. Om dit te voorkomen kun je erop letten om de plant alleen aan de basis water te geven (voorkom sproeiers) en de luchtcirculatie te verbeteren door wat bij te snoeien.

In de vroege zomer kun je eitjes van de hydrangeadopluis of hortensiadopluis (Pulvinaria hydrangeae) tegenkomen. Ze zitten bedekt in wit, waxachtig materiaal op de takken of de onderkant van de bladeren. De volwassen dopluizen zien eruit als bruine dopjes. Onder andere vogels en lieveheersbeestjes zijn de natuurlijke vijanden van deze insecten, dus het bevorderen van biodiversiteit in de tuin kan dit probleem verminderen.

In serieuze situaties kan het voor bladverlies en gebrek aan groei zorgen. Dat komt omdat de insecten het sap uit de hortensia halen. Heb je te maken met een flink probleem, probeer de dopluis dan te verwijderen door een mengsel van water en groene zeep, maar vermijdt chemicaliën, gif en azijn.

Er zijn twee soorten klimhortensia’s die wel groen blijven in de winter: Hydrangea seemannii en Hydrangea serratifolia. Deze wintergroene soorten hebben een beschut, warm plekje nodig om goed te gedijen.

Twijfel je nog welke soort klimhortensia je in je tuin wil zetten? Deze 6 soorten zijn prachtig.