
Wisselteelt: het klinkt misschien technisch, ingewikkeld en vooral als iets voor grote moestuinen. Toch hoeft het zeker niet moeilijk te zijn! Of je nu kweekt op een vierkante meter moestuin of in potten en bakken, elke moestuin heeft baat bij het afwisselen van gewassen om de grond gezond te houden. Deze richtlijnen voor wisselteelt op een kleine moestuin helpen je op weg bij het plannen van je moestuin voor volgend jaar.
Lees verder onder de advertentie
Wat is wisselteelt?

Bij wisselteelt wissel je eenjarige gewassen op een stuk grond af om de bodem gezond te houden. Het ene jaar kweek je groente uit de ene groep op een bepaalde plek, zoals aardappelen. Het volgende jaar wissel je die af met bonen – en zo roteer je de gewassen. Op die manier put je de voedingstoffen in de grond niet uit en geef je plagen en ziektes minder kans.
Tip!

Over snoeien, je pluktuin, de 100 beste planten en meer! Vol praktische tips en stap-voor-stap uitleg voor jouw tuin.
Wekelijks handige tuintips in je mail
Iedere week dit soort praktische tips in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!
Wisselteelt op een kleine moestuin
Wisselteelt op een kleine moestuin heeft dezelfde voordelen als op een groter stuk grond, alleen moet je soms iets creatiever zijn met hoe je jouw gewassen roteert. Je hebt namelijk wellicht niet een gewas in elke groep om te roteren. In een kleine tuin kun je daarom bepaalde categorieën van groenten samenvoegen.
Wisselteelt op een kleine moestuin in 4 groepen

Op grotere moestuinen kom je soms wisselteeltschema’s tegen met zes categorieën of meer (bijvoorbeeld aardappelen, peulgewassen, koolgewassen, bladgewassen, vruchtgewassen en wortelgewassen). Houd voor wisselteelt op een kleine moestuin ruimere categorieën aan, bijvoorbeeld vier of zelfs drie groepen. Op de afbeelding hierboven zie je deze vier categorieën:
- Nachtschade- en vruchtgewassen
aardappelen, tomaten, aubergines, paprika’s, courgettes, komkommers, pompoenen … - Peulgewassen
tuinbonen, erwten, sperziebonen, snijbonen … - Kool- en knolgewassen
bieten, broccoli, bloemkool, boerenkool, koolrabi, radijsjes … - Wortel- en bladgewassen
wortelen, bieten, pastinaak, schorseneren, uien, knoflook, andijvie, bleekselderij, prei, sla …
In de afbeelding tonen de pijlen aan hoe je de gewassen het beste kunt roteren. Volg nachtschade- en vruchtgewassen op met peulgewassen, peulgewassen met kool- en knolgewassen en die laatste categorie met wortel- en bladgewassen. Dan begint de cirkel opnieuw.
Wisselteelt in potten en bakken

Kweek je moestuingroenten in potten of bakken? Dan past een schema met drie categorieën wellicht beter bij jouw tuin. Houd daarvoor deze categorieën aan:
- Groenten die veel stikstof gebruiken
aardappelen, tomaten, kool, bladgroenten, courgettes, komkommers, prei … - Groenten die weinig stikstof gebruiken
wortelgewassen, bieten, uien … - Groenten die stikstof teruggeven aan de bodem
peulvruchten zoals erwten, bonen …
De volgorde werkt hetzelfde als bij het eerdere wisselteeltschema. Volg groenten die veel stikstof gebruiken op met groenten die weinig stikstof gebruiken. Daarna zet je groenten die stikstof teruggeven aan de bodem in (zoals bonen) om de grond te verrijken. Dan is het tijd voor een nieuwe ronde met groenten die veel stikstof nodig hebben.
Extra tips voor een gezonde kleine moestuin

Behalve het toepassen van wisselteelt op een kleine moestuin zijn er ook andere dingen die je kunt doen om je bodem en oogst te helpen. Een gezonde moestuin en een rijke oogst beginnen namelijk al bij hoe je de moestuin inricht.
1. Oefenen met wisselteelt: zet je planten door elkaar
Een laagdrempelige manier om te beginnen met wisselteelt op een kleine moestuin is door je plantensoorten door elkaar te zetten. Wissel leden van verschillende categorieën met elkaar af in je indeling en zet het jaar erna een groente uit een andere categorie op de plek van de vorige. Zolang je een groentesoort kiest uit een andere categorie, ben je eigenlijk al bezig met een vorm van wisselteelt!
Tip! Zet eventueel op de naambordjes erbij in welke categorie je groente hoort, bijvoorbeeld met een afkorting of door gekleurde bordjes te gebruiken.
2. Wissel gewassen met verschillende zaaitijden af

Deze tip helpt je ook om je kleine moestuin optimaal te benutten: wissel gewassen met verschillende zaai- en oogsttijden af. Het vergt wat planning, maar zo eet je wel het jaar door uit je eigen tuin.
3. Houd rekening met de zon en de hoogte van je planten
Als laatste tip is het bij wisselteelt op een kleine moestuin ook verstandig om rekening te houden met hoe de zon in jouw tuin valt en hoe hoog jouw gewassen worden. Het liefst wil je goed bij je gewassen kunnen en dat ze alle zon krijgen die ze nodig hebben. Zet hogere gewassen achteraan en lagere gewassen vooraan. Zo houd je makkelijker het overzicht, bereikt de zon al je planten en kun je makkelijker bij je oogst.