Inheemse plant: ruig klokje (Campanula trachelium)

De meeste tuiniers kennen Campanula of klokjesbloem als een leuke plant die altijd wel ergens bij past. Ken je de inheemse, wilde variant ook?

Met inheemse planten help je de biodiversiteit enorm. Ze zijn prachtig, maar helaas niet zo bekend. In deze rubriek stellen we een inheemse plant zich aan je voor, in de hoop dat ze een plekje in jouw tuin krijgen. Ze zullen je niet teleurstellen!

Iedere week plantentips, -advies en -inspiratie in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

De grote klokvormige bloemen van het ruig klokje zijn mooi blauwlila van kleur. De rechtopstaande stengels en deels hartvormige bladeren zijn ruig of ruw behaard, vandaar de Nederlandse naam. De bloemen zijn van binnen wit behaard, en soms komen ook witte bloemen voor. Het ruig klokje behoort tot de klokjesfamilie (Campanulaceae) en wordt 60 tot 90 cm hoog. 

De botanische naam van ruig klokje is Campanula trachelium. Het eerste deel verwijst naar de vorm van de bloem. Campanula is een verkleinwoord van het Latijnse ‘campana’, wat klok betekent. De plant werd in de middeleeuwen gebruikt als medicinaal kruid bij de behandeling van ontstekingen van de keel en de amandelen, maar tegenwoordig niet meer.

In Nederland komt ruig klokje in het wild hoofdzakelijk voor in Zuid-Limburg, op andere plekken (het rivierengebied, Rijk van Nijmegen en de Achterhoek) is de plant zeldzaam tot zeer zeldzaam. In Nederland is het dan ook een wettelijk beschermde soort die op de Rode Lijst staat.  

Vergeleken met wilde soortgenoten zoals het grasklokje, rapunzelklokje of groot spiegelklokje is het ruig klokje een wat forsere klokjessoort, net als het prachtklokje (Campanula persicifolia) en het breed klokje (Campanula latifolia). Klokjes worden ook veel als sierplant gekweekt in tientallen verschillende (kleur)variëteiten. 

Campanula trachelium is een echte zomerbloeier en bloeit rijk van eind juni tot en met augustus. Bij voorkeur groeit de plant op licht vochtige, schrale tot enigszins voedselrijke bodems die wat humus- en kalkhoudend zijn, in lichte schaduw tot halfschaduw. In het wild is de plant daarom vaak te vinden in (lichte) loofbossen, aan bosranden, in heggen, houtwallen en struwelen en aan waterkanten. 

In tuinen is het ruig klokje goed te combineren met onder andere avondkoekoeksbloem, wilde akelei, betonie, muskuskaasjeskruid, gewone brunel, beemdooievaarsbek en blauwe knoop. 

Ruig klokje zaait gemakkelijk uit zonder te woekeren. 

De bloemen bevatten nectar en witachtig stuifmeel. Ze worden voornamelijk bestoven door hommels en wilde bijen, zoals de grote bladsnijder, de grote en kleine klokjesbij en de klokjesdikpoot. Deze drie bijensoorten en de gewone klokjeszandbij zijn specifiek aangewezen op het campanulageslacht. Het is ook ook de waardplant van onder andere de boksbaardvlinder, gele granietuil en de klokjesdwergspanner.

Stichting NL Bloeit! kweekt bijzonder aantrekkelijke inheemse planten, soorten waar de wilde bijen, vlinders en heel veel andere insecten dol op zijn. In Nederland zijn er nog maar weinig van deze planten in het wild te vinden en jij kunt helpen door juist de inheemse planten in je tuin te zetten. Op een paar vierkante meter kun je al een prachtige wilde weelde creëren.