Van grasveldje met coniferen naar een inheems paradijs: de tuin van Ward Wijndelts

Linda Passies
|
14/02/2023
Ward Wijndelts inheemse tuin

In de tuin van Ward Wijndelts maakten 8500 stenen plaats voor 75 soorten inheemse bomen, heesters en planten. Niet dat dit vanaf het begin al de bedoeling was – Ward en zijn vrouw Maartje hadden eerst hun zinnen gezet op een tuin geïnspireerd door Piet Oudolf. “Kijk, deze pluimen zijn daar nog een overblijfsel van”, wijst Ward aan bij zijn voordeur.

inheemse planten uitplanten

Foto’s: Ward Wijndelts.

Een bijdrage leveren tegen klimaatverandering

inheemse tuin aanleggen

Maar na twee perkjes besloten ze dat het roer om moest. Klimaatverandering en zorgen voor de toekomst maakten dat ze hun tuin niet wilden inrichten vanuit een esthetisch oogpunt, maar vanuit het belang voor insecten en de natuur. Net zoals veel mensen maakt Ward zich zorgen om de toekomst. Maar in tegenstelling tot veel andere mensen ging hij naast zijn baan als hoofdredacteur van Vrij Nederland milieukunde studeren. “Ik wilde de klimaatverandering écht snappen. En handelingsperspectief krijgen, want ik voelde zoveel onmacht. Bovendien: als mijn kinderen later vragen wat ik gedaan heb, wil ik oprecht kunnen zeggen dat ik mijn best heb gedaan.”

Wekelijks tuininspiratie in je mail

Iedere week tuininspiratie in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Ontvang elke week de handigste tips, verse tuininspiratie en speciale aanbiedingen.

Zelfgemaakte tuinbijbel

inheemse tuin in bloei

Over het verduurzamen van zijn tuin vertelt hij aan de keukenbar in zijn huis in Badhoevedorp. In een trui, want als experiment staat de verwarming uit. Op de bank ligt een stapel dekentjes en de deur naar de gang valt automatisch dicht door een dranger. Alles om het energieverbruik te beperken: om een gepeperde rekening te voorkomen, maar vooral voor het milieu. Op de bar ligt Wards tuinbijbel: een grote map vol informatie over de planten in zijn tuin, inclusief per plant een plattegrond en ingetekende locaties.

Teek-away

border in inheemse tuin

In 2017 kwam Ward met zijn gezin wonen in Badhoevedorp, nadat ze in Amsterdam jarenlang alleen een dakterras als buitenruimte hadden. De tuin was nog in jaren 70-stijl, vol coniferen en gras. Zelfs onder een deel groen bleken nog stenen te liggen. “Die coniferen zogen alles leeg”, vertelt Ward. “Er was verder vrij weinig mogelijk. De kippenren stond eerst bij de coniferen, en dat noemde ik altijd de ‘teek-away’. Ik zag de dieren altijd pikken naar de teken.”

De coniferen moesten eruit dus. Sterker nog, Ward haalde de hele tuin leeg, op een berk, treurberk en vlinderstruiken na. “Die vlinderstruiken zijn niet inheems, maar we zagen dat ze zo druk bezocht worden door insecten, dat we die graag wilden laten staan.”

Structuur in de tuin

palen en bakken in de inheemse tuin van Ward Wijndelts

Ward kwam in contact met Wibo van Noort, een tuinontwerper die is aangesloten bij de ecologische vakgroep Wilde Weelde. De kastanjehouten palen die veel in zijn ontwerpen terugkomen, zien we ook in de tuin van Ward. Ze bieden klimplanten steun, maar zorgen ook voor structuur. En dat is prettig, nu de bomen en heesters die voor hoogte moeten zorgen nog boompjes en heestertjes zijn. Op drie plekken in de tuin zijn ze te vinden en uiteindelijk worden ze vier tot zes meter hoog. Bijvoorbeeld de tamme kastanje (Castanae sativa), zwarte walnoot (Juglans nigra), sleedoorn (Prunus spinosa) en het krentenboompje (Amelanchier lamarckii).

Eigenwijze mensen voor verandering

staptegels met klaver
Staptegels met klaver.

“Wibo is een beetje eigenwijs, en zulke mensen heb je echt nodig als je verandering wil”, lacht Ward. Zo bracht hij dingen in het tuinontwerp waarvan Ward en zijn vrouw in eerste instantie niet overtuigd waren. Zoals geen bodembedekker tussen de staptegels, maar klaver. “En planten waarvan ik niet wist dat het kon, zoals een specifieke soort paardenbloem.” Met als resultaat een buurvrouw die kwam kijken en zei: “O, dat zijn juist planten die ik eruit zou halen.”

Vijfduizend liter regenwater opvangen

wadi
De wadi.

Ook Wibo’s ‘schuld’: een wadi die het regenwater van de ene helft van het dak opvangt. De andere helft van het regenwater komt terecht in een ondergrondse watertank van vijfduizend liter. “Zo is ons huis afgekoppeld van de riolering, wat overstroming bij hevige regenval voorkomt. Als je je tuin helemaal leeghaalt, kan ik je een watertank absoluut aanraden. Met een dompelpompje kun je heel gemakkelijk je tuin sproeien. En het is dat we net ons huis verbouwd hebben, anders zou ik ook een aansluiting maken om er mijn toilet mee door te spoelen.”

ondergrondse watertank graven
De ondergrondse watertank wordt gegraven.

Inheemse bloemen

kippenren met inheemse heesters

De kippen kregen een nieuw onderkomen en een ren vol heesters. En behalve wat zitplekken voor het gezin is de tuin vooral voor de insecten. Grote verhoogde bedden gemaakt van hergebruikte terrastegels geven ruimte aan een bloementuin vol inheemse bloeiers – denk aan echte koekoeksbloem (Silene flos-cuculi), beemdkroon (Knautia arvensis) en duizendblad (Achillea millefolium). In oktober staat hij vol witte bloemen, terwijl hij een paar maanden eerder blauw bloeide. De inheemsekruidentuin bevat bijvoorbeeld wilde marjolein, grote tijm en echte valeriaan.

Alle planten zijn in samenhang met elkaar gekozen, zodat de tuin een lange tijd bloeit en er genoeg waardplanten voor insecten zijn. “Het is voor insecten fijn dat ze heel lang nectar kunnen drinken, en voor ons heel leuk dat er altijd wat in bloei staat en er veel leven is. Zelfs in oktober zie ik nog hommels.”

Rondje door de tuin

Ward Wijndelts in tuin

Loop je met Ward door zijn tuin, dan wijst hij om de paar passen iets anders aan. Een plant waarvan hij twijfelt of die er wel hoort, of niet. “Zo’n opkomende plant waarvan ik dan niet weet of die de tuin gaat overnemen, of dat hij daar bedoeld is. Dat moet ik nog aan Wibo vragen.”

Vervolgens laat hij zien hoe de nestkasten voor mussen bij elkaar hangen, omdat die graag samen nestelen. De meesjeskast hangt echter aan de andere kant van de tuin, want de mees stelt geen prijs op gezelschap. “Kijk, deze plant was van de zomer spannend, want daar hadden we een meeldauw-achtige situatie.”

Spannende zomer

water geven sproeien in de zomer

Sowieso was de zomer spannend voor de splinternieuwe tuin. In juni 2022 gingen de jonge plantjes in de grond, en door de hittegolf was het een grote uitdaging om te zorgen dat alles zou wortelen. Twee uur per dag sproeien was geen uitzondering. “En in het veld voor ons huis leven nu heel veel slakken die wij van de planten hebben geplukt. Het bracht een enorm verantwoordelijkheidsgevoel met zich mee: al die kleine plantjes waarvoor je moet zorgen.”

Maar het was het waard: “Binnen een week zagen we mussen, die hadden we al die jaren nog niet gezien. Bovendien heb ik in de afgelopen maanden meer insecten in de tuin gezien dan alle jaren ervoor samen. Ik ben zo gelukkig geweest in de tuin. Al is de vraag met klimaatverandering wel of deze inheemse planten op de lange termijn een goede keus zijn.”

Lees meer over inheemse planten:

Linda PassiesLinda kreeg liefde voor planten en natuur met de paplepel ingegoten door haar vader, die tuinman is. Later besloten ze hun krachten te bundelen voor een eigen blog, en combineerde Linda hobby en werk met elkaar als redacteur bij Gardeners' World.
Magazine van Gardeners’ World 04/2024

Gardeners’ World 04/2024

Bestel nu