Inheemse plant: gevlekt longkruid (Pulmonaria officinalis)

Gevlekt longkruid is een waardevolle inheemse plant, die een goede toevoeging is aan je tuin. Niet alleen bloeit hij vroeg in het jaar (fijn voor insecten), ook het blad is prachtig. Echt een aanrader voor op een schaduwrijke plek.

Met inheemse planten help je de biodiversiteit enorm. Ze zijn prachtig, maar helaas niet zo bekend. In deze rubriek stellen we een inheemse plant zich aan je voor, in de hoop dat ze een plekje in jouw tuin krijgen. Ze zullen je niet teleurstellen!

Gevlekt longkruid is een aantrekkelijke en langdurig bloeiende plant voor schaduwrijke plekken. Deze vaste plant wordt 10 tot 30 cm hoog en behoort tot de ruwbladigenfamilie (Boraginaceae).

Iedere week tips over biodiversiteit in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

De bladeren zijn donkergroen met (zilver)witte vlekken en zijn, net zoals de stengel, behaard. De botanische naam Pulmonaria stamt van het Latijnse woord pulmo, wat long betekent. Het verwijst naar het historische gebruik bij de genezing van onder andere longkwalen. De soortaanduiding officinalis is afkomstig van het Latijnse woord officinale in de betekenis van geneeskrachtig of als verwijzing naar een werkplaats, in het bijzonder de apothekerswerkplaats. De Nederlandse naam longkruid verwijst ook naar de specifieke medicinale toepassing. 

Gevlekt longkruid groeit bij voorkeur in de halfschaduw op vochthoudende bodems die lemig, voedzaam en humusrijk zijn. Op een vochtige bodem kan de plant ook zonniger staan. In Zuid-Limburg komt Pulmonaria officinalis voor in vochtige loofbossen en holle wegen en onder heggen. Elders in Nederland is de plant verwilderd, met name op buitenplaatsen waar hij tot de zogenaamde stinzenflora behoort.

Andere plantensoorten die je in zijn natuurlijke habitat kunt tegenkomen zijn onder andere daslook, slanke sleutelbloem, grote muur, maarts viooltje, glad walstro en bosanemoon. 

Gevlekt longkruid is ook een fantastische tuinplant vanwege de vroege bloei van maart tot en met mei, en vooral ook vanwege de prachtige verkleuring van de bloemen. De trompetvormige bloemen zijn eerst rozerood, maar verkleuren naar paarsblauw. Wanneer de bloei voorbij is, verschaft het gevlekte blad nog een prachtige bodembedekking. 

Voor insecten is gevlekt longkruid een belangrijke plant, aangezien de bloeitijd is afgestemd op het verschijnen van de eerste wilde bijen. Met name voor vroeg vliegende wilde bijen, zoals gewone sachembij en tweekleurige zandbij en diverse soorten hommels is het een belangrijke voorjaarsbron van nectar en stuifmeel.

Onder aan de zaden (nootjes) zitten vlezige aanhangsels, zogeheten mierenbroodjes. Mieren worden hierdoor gelokt. Ze verslepen de zaden en dragen zo bij aan de verspreiding van gevlekt longkruid. Daarnaast breidt de plant zich ook uit via de horizontale wortelstok. Je kunt de plant dan ook goed vermeerderen door middel van scheuren, bij voorkeur in oktober.