Cadeautje van de natuur: deze 8 prachtige planten zaaien zichzelf uit

Planten die zichzelf uitzaaien zijn de opportunisten van de plantenwereld. Als je ze lekker hun gang laat gaan, kun je je voor volgend seizoen verheugen op veel heerlijke nieuwe planten waar je zelf niets voor hoeft te doen.

Veel tuiniers zijn een beetje bang voor planten die uit het niets opduiken. Maar dat hoeft echt niet! Plantjes die op de verkeerde plek arriveren, kun je eventueel verplaatsen of weggeven. En in het ergste geval kan uittrekken ook altijd nog.

Planten zaaien zichzelf niet alleen uit, ze worden vaak ook op andere manieren geholpen. Wellicht heeft een vogel een besje opgegeten en via de ontlasting het zaad verspreid. Of ze blijven hangen in vacht, veren of kleding. En sommige zaden katapulteren zich of laten zich meenemen door de wind.

Planten die zichzelf uitzaaien zijn een cadeautje van de natuur aan tuiniers – ze maken je tuin een stuk spontaner. Ontvang de volgende indringers met open armen:

Het blad van de bodembedekkende plant vrouwenmantel (Alchemilla mollis) is onweerstaanbaar. Het voelt fluweelzacht aan en dauwdruppels blijven als pareltjes op het blad blijven liggen. Het is een vruchtbare zelfzaaier met lichtgroene bloemen die onmisbaar is bij het verzachten van borderranden.

De inheemse beemdooievaarsbek (Geranium pratense) is een avonturier die zich graag nestelt tussen andere planten in borders. De inheemse plant heeft blauwe bloemen, maar zelfzaaiers kunnen ook roze, paars of wit zijn. Kom je hem tegen op een ongewenste plek, knip hem dan eerst terug en verplaats hem in de herfst of lente.

Groot sterrenscherm of Zeeuws knoopje (Astrantia) verspreidt zich makkelijk. Het is vaak eenvoudiger om wat zaadjes rondom de moederplant te verzamelen dan om doelbewust te zaaien. Exemplaren met donkere bloemen produceren vaak nageslacht met donkerdere rode bloemen.

Deze varen zaait zich eigenlijk niet uit, want hij vermeerdert zich via sporen. Je vindt hem terug aan de voet van muren, onder bomen of op open plekken. Hij heeft zelfs geen moeite met droge grond en overal waar hij staat, is hij een echte blikvanger. Onze inheemse mannetjesvaren is Dryopteris filix-mas. Probeer ook eens Dryopteris wallichiana, afkomstig uit bergachtige gebieden.

Deze fraaie voorjaarsbloeier en familie van de pronkerwt is gewoonlijk magenta, maar kan ook meer blauw (Lathyrus vernus ‘Cyaneus’) of roze (Lathyrus vernus ‘Alboroseus’) zijn. Voorjaarslathyrus bloeit precies wanneer je wat vrolijkheid kunt gebruiken en hij blijft je tuin jaar na jaar opfleuren.

Dun slaapbollen ofwel bolpapaver (Papaver somniferum) uit om ze genoeg ruimte te geven. Ze bloeien in de kleuren karmozijn, roze, rood, wit of zwart. Het is verleidelijk om ze uit te trekken wanneer ze verwelken, maar haal alleen het grote blad weg. Dan kunnen ze zich uitzaaien. Schud aan de zaadkoppen wanneer je ze hoort rammelen om ze een handje te helpen.

De geweldige muurfijnstraal, die menig muur opsiert, kan voorzichtig geïntroduceerd worden op nieuwe plekken. Dat doe je door de kleine zaadjes aan hun kleine parachuutjes te mengen met een beetje grond en dit voorzichtig in scheurtjes en gaatjes in muren te wrijven.

Verbena bonariensis, ofwel stijf ijzerhard, kan zelfs de meest uiteenlopende planten bij elkaar laten passen. Hij is bovendien een erg vruchtbare zelfzaaier. Als zijn ambities uit de hand dreigen te lopen, kun je hem gemakkelijk verwijderen. Je kan hem wellicht transplanteren door de lange stelen voor het herplanten terug te snoeien, maar de kans op succes is matig. Kweken uit zaad is dus een betere optie.