Coniferen snoeien: wanneer en hoe doe je dat?

In bijna elke tuin staat wel een conifeer – als losse boom of als coniferenhaag. Hij biedt dan ook veel voordelen: hij groeit snel, geeft privacy en de meeste soorten zijn het hele jaar groen. Maar om ze in toom te houden, moet je regelmatig je coniferen snoeien. Wanneer en hoe doe je dat eigenlijk? En hoe vaak moet het?

Even goed om te weten: een ‘conifeer’ is niet één specifieke boom, maar een groep van meer dan 600 soorten. De naam betekent letterlijk ‘kegeldrager’ (conus = kegel). Bekende coniferen in de tuin zijn bijvoorbeeld taxus, en de zogeheten schubconiferen zoals cipressen en levensbomen (Thuja). Maar niet alle soorten coniferen moet je snoeien. Denk aan naaldconiferen zoals dennen en sparren. Kijk dus altijd goed welke soort conifeer jij hebt staan voor je de schaar erin zet.

Iedere week dit soort handige snoeihulp, (moes)tuintips, checklists en inspiratie in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Coniferen groeien snel en kunnen al gauw te groot of te breed worden. Daarmee kunnen ze veel schaduw werpen in jouw tuin of die van je buren – met mogelijk een burenruzie tot gevolg. Om de grootte in te perken, moet je regelmatig je coniferen snoeien. Daarmee verwijder je dode en zieke takken, verbeter je de luchtcirculatie en krijg je een vollere, mooiere haag of boom.

Coniferen snoeien doe je meestal meerdere keren per jaar. Afhankelijk van de soort conifeer en wat er precies moet gebeuren, snoei je op verschillende momenten, maar grofweg trim je coniferen tussen april en eind augustus. Snelgroeiende coniferen (zoals de leylandcipres) hebben wel drie tot vier knipbeurten per jaar nodig, terwijl je een taxus in principe slechts één keer per jaar hoeft te snoeien.

Veel bomen snoei je in de winter, maar coniferen snoeien in februari is geen goed idee, omdat ze dan niet topfit zijn. Beter kun je wachten tot eind voorjaar, na IJsheiligen. Dan is de plant sterk en verschijnen veel jonge, groene scheuten. Rond deze voorjaarssnoei af voor de langste dag, 21 juni. Midden in de zomer kun je beter niet snoeien, want dan kunnen er door verschroeiing lelijke bruine plekken ontstaan in je coniferen.

Het bijknippen van coniferen doe je vanaf eind zomer tot begin najaar, in augustus of uiterlijk in september. Door je coniferen in deze periode te trimmen, heeft hij de tijd om nog voor de winter goed te herstellen van het snoeien en ligt je coniferenhaag er de hele winter strak bij.

Het snoeien van een coniferenhaag is eigenlijk heel eenvoudig. De grootste uitdaging is vooral om de haag netjes recht te snoeien.

Controleer voordat je begint altijd eerst of er geen vogels in je conifeer nestelen. Anders moet je het snoeien uitstellen. Zorg ook altijd dat eventuele ladders stevig staan en dat je zelf voldoende houvast hebt voor je aan de slag gaat. De veiligheid staat altijd voorop!

Leg een doek op de grond om al het snoeisel op te vangen. Om de bovenkant recht te kunnen snoeien, steek je twee lange bamboestokken in de haag. Span daartussen een touw strak en controleer of die waterpas loopt. Dit is je richtlijn.

Snoei de bovenkant van de haag door de heggenschaar horizontaal met beide handen vast te houden en het touw als richtlijn te gebruiken. Draag een veiligheidsbril en handschoenen en zorg er bij hoge hagen voor dat je stevig staat op een ladder of een steiger.

Knip de zijkanten van de haag met het touw als richtlijn. Houd de elektrische heggenschaar verticaal en maak lange, vegende bewegingen voor een gelijkmatig resultaat.Met een handmatige schaar knip je steeds van beneden naar boven.

Verwijder de stokken en het touw en beoordeel je werk. Gebruik de heggenschaar om de bovenranden waar nodig verder te fatsoeneren en ruim vervolgens je snoeiafval op.

Het snoeien van verwaarloosde coniferen kan een hele uitdaging zijn. Begin met het verwijderen van dode of zieke takken. Snoei dan geleidelijk over een periode van meerdere jaren, waarbij je elk jaar niet meer dan ongeveer een tiende van het levende groen verwijdert. Begin met het snoeien van de boven- en zijkanten om de gewenste hoogte en breedte te bereiken.

Veel coniferensoorten lopen niet opnieuw uit als je in het oude hout snoeit, dus knip ze niet te ver terug! De taxus is hierop een uitzondering: die kan vanuit oud hout weer uitlopen. Het kan enkele jaren duren voordat een verwaarloosde coniferenhaag weer volledig in vorm is, dus heb geduld! Is de haag extreem verwilderd, roep er dan eventueel een professional bij of vervang de haag – bijvoorbeeld door je coniferen te stekken.

Vind je je coniferenhaag te breed, bepaal dan eerst welke breedte hij moet krijgen. Gebruik vervolgens touwen en stokken om de nieuwe breedte aan beide zijden van de haag te markeren. Ga geleidelijk te werk: snoei in fasen over meerdere groeiseizoenen. Elk jaar verwijder je dan niet meer dan een derde van de overtollige breedte. Zo voorkom je dat je coniferen bruin worden of kale plekken krijgen.