Olijfboom snoeien: hoe en wanneer doe je dat?

Olijfbomen (Olea europaea) zijn prachtige bomen en onmisbaar als je een tuin in mediterrane stijl hebt. Ze kunnen vrij fors worden en met de juiste verzorging ook erg oud. Wij leggen je uit hoe je de boom goed kunt snoeien én wanneer je dit het beste kunt doen.

De olijfboom komt uit warme, mediterrane landen en kan niet goed tegen kou. Zeker na het snoeien wil je niet dat de boom wordt blootgesteld aan eventuele vorst. Dit betekent dat je een olijfboom zeker niet snoeit in de winter, in de maanden december t/m maart. Je olijfboom snoeien in september of later in de herfst wordt ook niet aangeraden, aangezien de plant hierdoor gevoelig wordt voor de winterkou. Een enkele zieke of dode tak wegnemen kan wel in september of oktober, maar snoei dan zeker niet veel.

Het einde van de lente tot aan het begin van de zomer is de beste snoeitijd voor olijfbomen, oftewel vanaf halverwege april, mei en juni. Zorg dat je gesnoeid hebt voordat de bloemen volledig zijn geopend. Neem je liever het zekere voor het onzekere? Wacht dan tot na de IJsheiligen, de periode van 11 t/m 14 mei, waarin we doorgaans de nachtvorst achter ons hebben gelaten.

Nu ben je natuurlijk benieuwd: hoe kort mag je een olijfboom snoeien en hoe ga je precies te werk? Omdat de olijfboom een relatief langzame groeier is, is het (zeker bij jonge bomen) belangrijk dat je niet te veel takken in één keer snoeit. Houd als stelregel aan dat je niet meer dan eenderde van de kroon van de olijfboom snoeit, om te voorkomen dat je de plant permanent beschadigt. Volg het onderstaande stappenplan voor het snoeien van een grote of kleine olijfboom:

Het is belangrijk dat je een scherpe snoeischaar of boomzaag gebruikt. Een schone wond zal sneller en beter genezen.

Verwijder de takken die tegen elkaar aan schuren of elkaar kruisen. Deze kunnen elkaar beschadigen. Reeds beschadigde en dode takken snoei je weg. Je voorkomt hiermee ziekten en zorgt voor een gezondere boom.

Te dichte groei kun je ook het beste weghalen, zodat genoeg lucht en zon de binnenkant van de boom kan bereiken. Dun met name takken in het hart van de kroon uit, om de luchtcirculatie te verbeteren.

Vervolgens kun je je boom verder in vorm snoeien. Voor de esthetiek kun je eventueel lange, opstaande takken verwijderen. Te lange, horizontale takken kun je inkorten. 

Waterloten zijn sterk opgaande scheuten vanuit de stam, waar geen zijtakken en ook geen olijven aan groeien. Het is zonde als je boom hier veel energie in steekt. Knip de ongewenste scheuten weg tot dicht op de basis.

Olijfbomen kun je zodanig snoeien dat hij een kale stam van uiteindelijk zo’n 1 tot 1,5 meter krijgt en van daaruit vertakt. Kies hierbij drie of vier zijscheuten voor het gestel. Met talloze vertakkingen ontwikkelt de kroon vervolgens tot een mooie bol. In de loop van de zomer kun je de vorm nog eens bijpunten, als je dat mooi vindt. Jonge scheuten op de stam, snoei je weg.

Is je olijfboom verwilderd geraakt? Een verwaarloosde olijfboom kun je in het voorjaar terugsnoeien. Je doet er goed aan om een rigoureuze snoei op te delen in stappen van meerdere jaren, door steeds maximaal eenderde van de plant weg te snoeien. Zo raakt de plant niet in één keer te verzwakt. Houd er rekening mee dat je een (nieuwe) harttak kiest of laat de plant teruggroeien in een meerstammige, bossige vorm.

We zien wel eens dat mensen hun olijfboom snoeien zoals het knotten van wilgen. Dat wil zeggen dat je een aantal dikke takken heel kort terugsnoeit, zodat er ‘stompjes’ op de stam ontstaan. Houd er rekening mee dat een olijfboom niet snel groeit, waardoor het soms wel enkele jaren duurt voordat je boom hiervan herstelt. Deze snoeitechniek zouden we dus niet aanraden.

Niks is verleidelijker dan op vakantie prachtige planten mee te nemen mee naar huis. Toch willen we je waarschuwen dat dit zeer ernstige gevolgen kan hebben voor je tuin en de natuurlijke leefomgeving om je heen.

Dit heeft alles te maken met bepaalde ziekten en plagen die rondgaan in Zuid-Europa, maar het hier ook prima naar hun zin hebben. Voor olijfbomen (en ook lavendel en rozemarijn) is bijvoorbeeld de bacterie Xylella fastidiosa vaak een doodvonnis en deze is niet te bestrijden. Koop dus altijd planten met een Europees plantenpaspoort en bij voorkeur in Nederland gekweekt. Lees meer over (geen) planten meenemen uit het buitenland.