Lees verder onder de advertentie
Lindeboom
Tilia

Lees verder onder de advertentie
De lindeboom (Tilia) is al heel lang aanwezig in Nederland en België: vroeger zag je voornamelijk linde en niet zoals tegenwoordig eiken en beuken. We hebben het niet over één soort lindeboom: in totaal zijn er drie inheemse soorten (zie verderop). Lindebomen lenen zich goed voor tuinen en zijn enorm belangrijk voor de biodiversiteit. Wij vertellen je hoe je hem plant, verzorgt en hoe je hem kunt snoeien, indien nodig.
Headerfoto: Hans / Pixabay.
Ga naar
-
Wat is linde voor een boom?
-
Biodiversiteit en de lindeboom
-
Folklore en de lindeboom: een boom vol mythen
-
Voordelen en nadelen van de lindeboom
-
Standplaats Linde
-
Hoe kun je een lindeboom planten
-
Verzorging van de lindeboom
-
Lindeboom snoeien: zo doe je dat
-
Soorten lindebomen
-
Problemen oplossen bij lindebomen
-
Advies bij het kopen van lindebomen
Wat is linde voor een boom?

De lindeboom is onderdeel van de kaasjeskruidfamilie (Malvaceae). Je herkent de linde aan de hartvormige bladeren en hangende trossen met geelgroene bloemen (ook bekend van lindebloesemthee). Deze produceren na de bestuiving kleine ronde vruchtjes. De lindeboom is bladverliezend en kan goed tegen vorst én tegen hitte, wat hem zeer geschikt maakt voor klimaatbestendige tuinen. Een volwassen linde wordt tussen de 24 en 37 meter hoog en kan een omtrek bereiken van 8 meter: hier doet hij natuurlijk wel lang over.
Met name de Hollandse linde, wat een hybride is tussen de winter- en zomerlinde, is een populaire keuze voor in de tuin. Deze leent zich goed als solitaire boom maar ook als lindeleiboom.
Ontvang wekelijks praktische planteninspiratie
Lindebomen worden zeer oud

Lindebomen zijn grote bomen die al zeer lange tijd voorkomen in onze omgeving. Zo’n 8500 jaar geleden zijn ze teruggekeerd na de laatste ijstijd en zijn altijd geliefd geweest bij mensen. Zo geliefd zelfs, dat ze door gebruik bijna volledig verdwenen waren in de middeleeuwen. Gelukkig is hij sinds die tijd veelvuldig aangeplant en kom je hem veel tegen in dorpen, parken, lanen en tuinen. De bomen worden zeer oud, gemiddeld tussen de 300-400 jaar: de oudste boom in de Lage Landen staat in Sambeek en is geplant tussen 1580-1630.
Biodiversiteit en de lindeboom

De linde is een ster voor de biodiversiteit in de tuin. Vooral bladluizen zijn dol op lindebomen: ze voeden met het sap uit de bladeren. Ze scheiden vervolgens honingdauw uit, waar mieren en sommige bijen van eten. Deze beestjes lokken tuinvogels, maar ook lieveheersbeestjes.
Ook komen vele nachtvlinders, zoals de lindepijlstaart, voor op Tilia-soorten, maar ook wantsen, kevers, (blad)wespen, galmuggen en -mijten en (roof)mijten. De bloemen worden bezocht door bestuivers, zoals wilde bijen. Op de linde komen ook veel korstmossen voor en vormen verschillende soorten paddenstoelen een symbiose met linde. Kortom, als je iets wilt doen voor dieren in de tuin dan is de lindeboom een zeer grote aanwinst!
Folklore en de lindeboom: een boom vol mythen

De lindeboom heeft sinds de steentijd een belangrijke symbolische en praktische rol gehad voor de mens. Als symbool van vruchtbaarheid en verbinding met Freya en later Maria, werd de linde vaak geplant bij nederzettingen, dorpspleinen, kruispunten en boerderijen. De boom werd gebruikt als ontmoetingsplek, dansboom, grensmarkering en rechtspraaklocatie. De lindeboom had vaak een geliefd thema in romantische liederen.
Het zachte hout van de boom was en is populair bij beeldsnijders en de bladeren werden ook gebruikt als veevoer. Hierdoor is de linde bijna verdwenen als echte bosboom. Door de vele aanplant blijft de culturele en historische betekenis zichtbaar in het landschap, zoals lindelanen en bij kerken en kapellen in vele dorpen.
Voordelen en nadelen van de lindeboom

Bomen in de tuin zijn vaak een goed idee. Niet alleen voor schaduw, sierpracht, dieren, maar ook om zichtlijnen in de tuin te doorbreken en hoogte te brengen in je ontwerp. We zetten een aantal voor- en nadelen van de lindeboom voor je op een rij:
Voordelen van een lindeboom
Dit zijn enkele voordelen van een linde voor de tuin:
- Het is een klimaatbestendige boom en kan goed tegen hitte en droogte, maar tegelijkertijd ook goed tegen nattigheid en kou. Zo kan de winterlinde of kleine linde (Tilia cordata) tegen temperaturen tussen de +44°C en -45°C.
- Heeft een heerlijke zoete geur in juni, wanneer de boom bloeit
- Biedt schaduw in de tuin.
- Voor heel veel dieren (groot tot klein) een bron van voedsel en schuilplaatsen
- Je kunt linde goed gebruiken als leiboom (leilinde).
- Maak je eigen thee van lindebloesem
Nadelen van een lindeboom
Dit zijn mogelijke nadelen van een linde voor de tuin:
- De bomen kunnen met de tijd zeer groot worden, dus je moet ruimte hebben voor de boom als je hem helemaal wilt laten uitgroeien.
- Onder de linde kun je last hebben van honingdauw, wat alles wat eronder staat plakkerig kan maken.
Standplaats Linde

Elke grondsoort wordt door de Linde gewaardeerd en kan goed tegen vocht en droogte. Langdurig natte voeten zijn niet aan te raden. De boom is ook minder geschikt voor kustgebieden omdat deze minder houdt van zoute wind en zout in de bodem. De lindeboom kan in de schaduw, halfschaduw en zon staan. Volwassen bomen floreren het beste in de zon.
Onder een linde kan het ‘regenen’ met plakkerig spul (honingdauw), dit komt van de vele bladluizen die graag in de boom vertoeven. Als je hier niet van houdt, dan is het aan te raden de boom niet naast het terras of de oprit te zetten.
Hoe kun je een lindeboom planten

Plant een lindeboom zoals je elke andere boom zou planten. Met deze stappen plant je succesvol een lindeboom:
- Graaf een vierkant gat en maak de randen los met een tuinvork.
- Controleer de diepte van het gat voordat je de linde aanplant: zorg ervoor dat de bovenkant van de wortelkluit gelijk ligt met de bovenkant van het gat. Bij kaal wortelgoed kijk je goed of je kunt zien waar de oude ‘grondlijn’ zichtbaar is. Houd deze hoogte aan bij het aanplanten. Vul het gat met aarde en druk voorzichtig aan.
- Ondersteun je boom met een paal en boombanden.
Verzorging van de lindeboom

Zorg dat lindebomen de eerste twee jaar ondersteuning hebben, zodat ze een stevig wortelstelsel kunnen maken. Geef de boom in de eerste weken na het planten water om hem te laten vestigen Is dat eenmaal gelukt, dan hoef je alleen tijdens zeer droge periodes water te geven in de eerstkomende twee jaar. Daarna is water geven helemaal niet meer nodig.
Lindeboom snoeien: zo doe je dat

Als je de lindeboom in zijn natuurlijke vorm wilt laten groeien, is snoeien niet nodig. Je kunt wel in de eerste paar jaar alleen beschadigde of kruisende takken verwijderen, of om een ongewenste vorm te verwijderen. Doe dit alleen als het noodzakelijk is en snoei in de rustperiode van november t/m maart.
Snoei, indien gewenst, de waterloten rond de basis van de boom weg tijdens de rustperiode.
Leilinde snoeien

Als je vormsnoei wilt toepassen, dan kun je de lindeboom goed toepassen als leiboom. Deze bomen vormen vaak een straatbeeld in dorpen, maar ook in tuinen kun je ze goed toepassen. Lees hier hoe je leilinde kunt snoeien.
Soorten lindebomen
Over de hele wereld komen ongeveer 150 soorten lindebomen voor. In Nederland en België hebben we 3 inheemse soorten, maar ook aangeplante exoten. Soms zijn er ook meerstammige bomen te vinden. We beschrijven er een aantal. Aangegeven afmetingen van de bomen zijn afhankelijk van standplaats.
1. Winterlinde (Tilia cordata)

Ook wel de kleinbladige linde of kleine linde genoemd. ‘Kleine linde’ is een relatief begrip, hij kan nog steeds zeer hoog worden, net zoals andere lindebomen. Doorgaans kleinere bladeren dan de zomerlinde.
Maximale hoogte x breedte: 20m x 10m.
2. Zomerlinde (Tilia platyphyllos)

Ook wel grootbladige linde genoemd. Deze heeft meestal grotere bladeren dan de winterlinde, maar dat is niet altijd het geval. Produceert geen waterloten aan de voet van de boom.
Maximale H x B: 35m x 25m
3. Hollandse linde (Tilia x europaea)

Ook wel de gewone linde genoemd. Dit is een natuurlijke hybride van de twee bovenstaande soorten, met een meer uniforme vorm. Deze boom wordt meestal als leilinde gebruikt.
Maximale H x B: 35m x 25m
Problemen oplossen bij lindebomen
Lindebomen ondervinden eigenlijk maar weinig problemen. Het zal vaker zo zijn dat men last kan hebben van grote hoeveelheden honingdauw dat geproduceerd wordt door vele bladluizen. Dit zorgt voor een plakkerige laag op autolak en tuinmeubilair. Als de boom niet op een terras of bij de oprit staat, zul je hier geen last van ondervinden. De bladluizen zijn niet echt te bestrijden en vormen een waardevolle voedselbron voor vogels en allerlei insecten.
Wortelscheuten rond voet van de boom

Onderaan de stam zie je vaak vele scheuten (of waterloten) ontstaan bij de Hollandse linde (Tilia x europaea) en de winterlinde (Tilia cordata). Deze kun je jaarlijks in de winter verwijderen met de snoeischaar.
Lindehoorntjesmijt (Eriophyes tiliae)

De ‘hoorntjes’ die je ziet op bladeren worden veroorzaakt door microscopisch kleine galmijten die overwinteren in de schors van lindebomen en in het voorjaar naar de onderkant van de bladeren kruipen om zich te voeden met het sap van de bladeren.
De mijten scheiden bepaalde stoffen uit in de bladeren, waardoor de bladeren deze bijzonder uitziende hoorntjes krijgen. Hierin bevinden zich de mijten. De lindehoorntjesmijt beïnvloedt de gezondheid van de bomen niet en er is geen manier om ze te bestrijden. Lekker laten zitten dus en laat je vooral fascineren dat zoiets bestaat in de natuur.
Advies bij het kopen van lindebomen
- Kies je lindeboom zorgvuldig – de Hollandse linde is de meest populaire keuze, maar winter- en zomerlindes zijn ook goede opties voor een grote tuin.
- Koop altijd bomen bij een betrouwbare, duurzame of biologische kweker.
- Controleer je boom op tekenen van schade of ziekte voordat je hem koopt en voordat je hem aanplant. Beschadigde en zieke takken kun je verwijderen.