Cadeautips voor tuiniers: zelfgemaakte potten

Breek je je ook elk jaar het hoofd over wat je een tuinliefhebber die alles al heeft nog kunt geven? De redactie van Gardeners’ World besloot om zelf potten te gaan maken voor het ultieme, persoonlijke en duurzame cadeau.

Dit artikel verscheen (in een iets andere vorm) ook in ons nieuwste magazine. Bestel ons december-nummer in onze webshop. Foto’s: Liesbeth Disbergen.

Iedere week dit soort inspiratie in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Bij het woord ‘klei’ denken de meeste tuiniers onwillekeurig aan de grond in hun tuin. Maar klei is meer dan een grondsoort die ’s zomers keihard wordt en in de winter verwordt tot een modderpoel. Want dezelfde eigenschappen die klei in de tuin soms lastig te bewerken maken, zijn precies wat je nodig hebt als je schalen, bakjes, kannen en potten wilt bakken.

Vele duizenden jaren was het maken van keramiek handwerk. Pas later, vanaf de Industriële Revolutie, werd aardewerk op industriële schaal vervaardigd. Toch is het handwerk nooit helemaal verdwenen en inmiddels hebben veel mensen de keramiek herontdekt. Wij begrijpen inmiddels zelf waarom: het is namelijk een ontzettend leuke, ontspannende en creatieve bezigheid – net als tuinieren.

Om te leren wat er zoal bij keramiek komt kijken en om ons te helpen bij het maken van onze eerste pot, klopten we aan bij Carien Koldeweij van C’s Keramiek in Lent. Zij is zelf een begenadigd keramist en geeft daarnaast ook cursussen aan mensen die het ambacht van A tot Z willen leren. Hoewel we slechts één dag de tijd hadden, wist Carien ons kennis te laten maken met de belangrijkste basisbeginselen van het pottenbakken. Later heeft ze onze creaties prachtig voor ons geglazuurd.

“Ter voorbereiding op onze workshop keek ik een aantal afleveringen van het Britse tv-programma ‘The Great Pottery Throw Down’. Daar kreeg ik al snel spijt van. Niet omdat ik er niets aan vond, maar omdat ik doorkreeg dat mijn voornemen om voor mijn eerste pottenbaksel een Noorse trol te maken iets te hoog gegrepen was.

“Daarnaast werd nog eens pijnlijk duidelijk dat de pottenbakscène uit de speelfilm ‘Ghost’ niets, maar dan ook niets met de werkelijkheid te maken heeft. Die werkelijkheid was namelijk dat er veel meer komt kijken bij pottenbakken dan ik dacht! Alleen al je klei precies in het midden van de draaischijf houden, terwijl je hem in een vorm probeert te krijgen, bleek een enorme uitdaging. Aan het einde van een leuke en leerzame sessie lukte het me om uiteindelijk een vaasje voor mijn mini-kerstster en een potje te bakken.”

“Toen we door de tuin van Carien liepen (“o jeetje, krijg ik de hele redactie van Gardeners’ World op bezoek, dus ik heb wel even gewied hoor!”) viel mij al snel haar prachtige vijgenboom op. De bladeren zijn zo sprekend. Ik kwam daardoor op het idee om een schaaltje van een vijgenblad te maken. Niet om Adam en Eva-taferelen te gaan nabootsen in de tuin, maar om te gebruiken voor het drogen van zaden. Ik heb mooie droogrekjes voor de grotere planten en zaden, maar die hele kleine papaverzaadjes gaan altijd alle kanten op.

“Ik drukte het blad stevig in de klei, sneed om het blad heen, en hing het resultaat voorzichtig over een bakje om er wat diepte in te krijgen. In de winter zullen mooie bijenwaskaarsen hier ook niet op misstaan. Vervolgens maakte ik met hulp van Carien een potje op de draaischijf met een opstaande rand. Ik drukte er voor een mooi reliëf wat blaadjes in, waardoor mijn potje – inmiddels liefdevol omgedoopt tot ‘kneusje’ – een beetje scheef is geworden. Ik moet eerlijk zeggen dat ik hem daardoor extra leuk vind. Je kunt zien dat ik hem zelf gemaakt heb en ik geef hem, goed gevuld met strobloemen, cadeau aan mijn dochter.”

“Het lijkt zo makkelijk: kwak wat klei op een draaischijf, por er een beetje in met je vingers en klaar is kruik. De realiteit is iets weerbarstiger. Ten eerste is het al een hele kunst om ervoor te zorgen dat de klomp klei niet alle kanten op wiebelt (mijn angstbeeld van klei tegen het plafond kwam gelukkig niet uit). En voordat er dan ook echt iets uit de klei verrijst dat daadwerkelijk lijkt op een potje, ben je zo weer een uur verder. Maar wat is het verslavend om te doen! Hypnotiserend ook, zo’n stuk klei dat tijdens het rondjes draaien steeds als een Barbapapa van vorm verandert.

“Met flink wat hulp van Carien ben ik uiteindelijk gekomen tot een ontzettend schattig kruikje met een bol buikje waarin ik volgend jaar hopelijk mijn eerste plukbloemetjes uit mijn nieuwe moestuin kan zetten. Een makkelijkere klus was het maken van een schaaltje voor vetplantjes. Na het uitrollen van de klei (spierballen kweken!) en het draperen van de plak over een mal, was de basis van de schaal snel gemaakt. Met wat blaadjes uit de prachtige tuin van Carien voorzag ik de schaal van wat extra tuin-gevoel. Ik kan niet wachten om mijn creaties een mooie plek in huis te geven!”

“Stekken: ik krijg er maar geen genoeg van. Het blijft zo magisch om van mijn kamerplant meerdere kamerplanten te maken. Wordt mijn plant te groot of te lang, dan splits ik hem of knip ik de scheuten af. En ik kan het niet over mijn hart verkrijgen om die plantendelen weg te gooien. En beloont een plant mijn goede zorgen met pups of stekjes, dan geef ik die heel graag een eigen onderkomen. Uiteraard met als doel ook een deel weg te geven, want de ruimte in mijn huis is niet onbeperkt.

“Maar al die kleine potjes met plantjes erin hebben nog wel een sierpotje nodig – het moet er natuurlijk wel een beetje gezellig uitzien. Daarom wilde ik met het pottenbakken graag een klein potje maken. Mooi voor bij mij op de vensterbank, maar ook als ik het stekje vervolgens weggeef. Een tijdje geleden ontdekte ik de pottery-filmpjes op social media. Het lijkt me een droom om ooit mijn eigen servies te maken (inclusief bijpassende bloempotten!).

“Maar gelukkig hadden wij Carien om ons te helpen. Eerlijk gezegd: Carien deed het overgrote deel bij mijn gedraaide pot. Het is niet voor niets een echt vak – en op social media lijken dingen altijd makkelijker dan ze zijn. Dat was dus even met de neus op de feiten. Het gaat nog lang duren voordat dat eigen servies er ooit is. En in de tussentijd oefen ik nog maar even met luchtdrogende klei, ook al is dat niet waterdicht. Leuk voor vetplantjes.”

Het kan niet anders dan dat je nieuwsgierig bent naar de resultaten van onze dag pottenbakken.