Droogte? Veel regen? Zo ziet je tuin er altijd prachtig uit

Wil je planten in je tuin die goed zijn voor de natuur, dan hoef je zeker niet in te leveren op schoonheid. Dit jaar nemen Bio-Kultura en Kwekerij van Houtum je mee in allerlei thema’s rondom tuinieren met de natuur mee – ofwel zorgen voor de bodem en haar bewoners, en de tuin zien als een stukje natuur waar iedereen verantwoordelijk voor is. Dit keer vertelt Marcelle van Houtum hoe je in je tuin omgaat met een klimaat dat steeds extremer wordt.

(Alle foto’s: Marcelle van Houtum, tenzij anders vemeld)

Het ene jaar is het gortdroog en heet, terwijl het jaar erop de regen met bakken uit de hemel komt. Het is in een veranderend klimaat met steeds meer extremen een hele uitdaging om je tuin er het hele jaar door mooi uit te laten zien. Maar of het nou langdurig droog is of veel regent, met de volgende slimme tips en creatieve ideeën ligt je tuin er altijd prachtig bij – wat het weer ook doet.

Dit voorjaar hoorden we massaal van mensen dat ‘mediterrane’ soorten zoals rozemarijn, lavendel en Nepeta’s niet meer opkwamen. Deze soorten overleefden de enorm natte winter niet – ze houden nou eenmaal niet van natte voeten. Net zoals dat sommige plantensoorten lange droge periodes weer niet goed kunnen doorstaan. Het zijn net mensen …

Als je nieuwe planten in je tuin gaat zetten is het dus goed om vooraf (globaal) te bedenken waar een plant behoefte aan heeft. Het is natuurlijk niet nodig om dat voor iedere plant helemaal precies te doen; tuinieren is wat mij betreft ook gewoon experimenteren en niet té veel nadenken. Maar als je het dan over mediterrane planten hebt die liever geen natte voeten krijgen, kan een soort rotstuintje of een verhoogde border/bak een mooie oplossing zijn. Ze staan dan wat hoger (en dus droger) en stenen nemen bijvoorbeeld warmte op van de zon, ook in de koudere maanden van het jaar.

Gelukkig zijn er ook mer dan genoeg planten die veel regen niet erg vinden, zoals bijvoorbeeld veel bosbewoners. Planten die van nature beter onder bomen of aan de bosrand gedijen, vinden het prettig om in een humusrijke bodem met dus veel organisch materiaal, zoals versnipperd blad, te staan en wat meer gefilterd licht te krijgen. Op een heel natte plek – waar er bijvoorbeeld water van een schuurtje gutst, of op een laag punt in je tuin – zoek je weer beter naar planten die graag aan slootkanten staan zoals kattenstaart (Lythrum).

Je hoeft echt niet allerlei kunstgrepen uit te halen, maar je een beetje verplaatsen in een plant en zijn natuurlijke habitat kan helpen om planten langer in je tuin te houden en ervan te kunnen genieten. Laat daarnaast vooral je creativiteit de vrije loop!

Iedere tuin heeft bodembedekkende soorten nodig. Naast dat ze gewoonweg thuishoren in een mooie beplanting, zijn ze ook heel functioneel. Ze onderdrukken het onkruid (waardoor je minder hoeft te wieden), maar houden ook de bodem langer vochtig. Dat laatste is in droge zomers natuurlijk heel belangrijk! Veel mensen denken bij bodembedekkers aan lage kruipende soorten als Geraniums (foto) of Vinca. Die zijn heel functioneel en ook mooi, maar er zijn nog veel meer plantensoorten die met hun groeiwijze de bodem bedekken. Er is echt heel veel mogelijk.

Hier zijn 5 soorten planten waar je misschien niet zo snel aan denkt, maar die wel uitstekende bodembedekkers zijn:

Aster ‘Silverspray’, die laat in het jaar bloeit, is een prima keuze voor de lichte schaduw.

Persicaria-soorten ofwel duizendknoop zijn eigenlijk allemaal bodembedekkend en praktisch onverwoestbaar. Ze kunnen zowel in lichte als wat donkerdere omstandigheden groeien.

Rabarber is erg geschikt voor een zonnige plek. Het grote blad bedekt de bodem en vangt regenwater op het blad, waar insecten en vogels weer van kunnen drinken

Hoewel Sanguisorba ofwel pimpernel heel ‘luchtig oogt en bloeit, bedekt het blad aan de onderkant de bodem. Zet hem op een (half)zonnige plek.

Sedum-soorten maken al vroeg in het jaar mooie grote pollen en bloeien pas laat. Hij vraagt een zonnige plek.

Onverharde paden voeren bij overvloedige regen het water veel sneller af dan bijvoorbeeld tegels. Door je onverharde paden in de tuin bijvoorbeeld met houtsnippers te bedekken, doe je de dieren ook een plezier. Zo wroeten de vogels fanatiek naar beestjes op het paadje dat ik met houtsnippers heb bedekt.

Houtsnippers die zijn samengesteld uit verschillende houtsoorten zijn een erg aantrekkelijke leefomgeving voor allerlei nuttige beestjes. En ook vormen ze voeding voor schimmels die onmisbaar zijn voor het bodemvoedselweb.

Mulchen helpt bij het vasthouden van vocht, het onderdrukken van onkruid en het verbeteren van de bodemstructuur. Breng jaarlijks een laag mulch van ongeveer 5-7,5 cm dik aan. Laat daarbij de basis van planten vrij. Gebruik voor het mulchen organische materialen zoals compost, houtschors of bladeren. Mulch in het voorjaar of de herfst voor de beste resultaten. Voor meer tips over mulchen: zo pak je dat goed aan.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar schapenwol is een uitstekende mulch die helpt bij het vasthouden van vocht, het onderdrukken van onkruid en het verbeteren van de bodemstructuur. Het is volledig biologisch afbreekbaar en verrijkt de bodem met voedingsstoffen zoals stikstof, kalium en fosfor. Schapenwol heeft ook isolerende eigenschappen, waardoor het ideaal is voor winterbescherming van planten. En: je kan het direct rond de basis van planten leggen zonder de wortels te verstikken.

Bio-Kultura maakt biologische potgrond, tuinaarde-compost en mestcompost met hart voor plant, mens, dier en milieu. Bio-Kultura inspireert ons op Gardeners’ World met interessante informatie over onder andere het bodemleven. En daar zijn we trots op, want Bio-Kultura is een bedrijf waar we als tuiniers blij van worden. Wij kweken met liefde onze planten in en met de biologische, turfvrije tuinaarde-compost en mestcompost van Bio-Kultura. Bovendien test de kwekerij met vervangers van turf en veen in potgrond.