Planten met kale wortels, wat zijn dat en wat heb je eraan?

Tegenwoordig kun je het hele jaar door zo’n beetje alle planten kopen die je maar wilt. Maar vroeger werden bijna alle planten in het rustseizoen bij de kwekerij opgegraven en vervolgens uitgeplant met kale wortels – ook wel blote wortels of wortelgoed genoemd. Ontdek wat dergelijke planten precies zijn en waarom ze zo geweldig zijn.

Planten met kale wortels worden verkocht zonder de gebruikelijke kluit aarde die je krijgt als je planten in potten koopt. Ze overleven dankzij hun ingebouwde reserves: ze zijn in rust, dus de sapstroom is gestopt, en ze hebben (bijna) geen bladeren meer.

Na het opgraven worden de plantenwortels schoongemaakt en meestal verpakt in vochtig materiaal (bijvoorbeeld mos of een vochtige doek), om te voorkomen dat de wortels uitdrogen, want dat is funest. Zodra je de plant ontvangt, kun je hem dan ook het beste zo snel mogelijk uitplanten.

Iedere week dit soort handige (moes)tuintips, checklists en inspiratie in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Omdat bomen, struiken en ander wortelgoed eerst in rust moeten zijn voordat ze uit de grond gehaald kunnen worden, koop je deze planten in het rustseizoen. Dat loopt grofweg van eind oktober tot begin maart.

Groenblijvende planten worden overigens meestal in het voorjaar geplant zodat ze meteen kunnen gaan groeien. Ze worden niet met kale wortels maar in pot of met wortelkluit verkocht.

Waarom zou kiezen voor planten met kale wortels in plaats van hun tegenhangers in potten? Dit zijn enkele voordelen:

Wortelgoed is goedkoper dan wanneer dezelfde plant in een pot zou zijn opgekweekt – dat kost immers meer grondstoffen (pot, aarde …) en verzorging. Als je een groot aantal planten nodig hebt voor een groter project (zoals een haag), kun je dankzij planten met kale wortels veel geld besparen.

Bij planten met kale wortels kun je de wortels duidelijk zien. En dus kun je vooraf (mits je ze niet online koopt) controleren of ze gezond en stevig zijn. Bij planten in potten is dat een stuk lastiger.

Blote wortel planten passen zich vaak sneller aan hun nieuwe omgeving aan dan potplanten, zeker als je ze in het najaar in de grond zet. De wortels zullen zich sneller verspreiden en op zoek gaan naar voedingsstoffen, zodat ze vanaf de eerste groeispurt in het voorjaar de snelle groei kunnen bijbenen.

Het is niet moeilijk om wortelgoed uit te planten, mits je je aan een paar spelregels houdt. Zo pak je het aan:

De sleutel tot succes voor alle planten met kale wortels is: voorkom dat ze uitdrogen. Dompel hun wortels voordat je gaat planten altijd een nacht onder in een emmer water en voorkom na het planten dat de grond uitdroogt.

Graaf een redelijk groot gat en verrijk de grond waarin je gaat planten, bijvoorbeeld met compost. Druk de verrijkte grond rond de wortels goed aan. Plant rozen zó dat de entplek (waar de stam van de variëteit op de onderstam is geënt) een centimeter of vijf onder de grond terechtkomt. Dit geeft meer stabiliteit.

Een boom die hoger dan een meter is, moet je een steunpaal geven die je onder een hoek van 45 graden in de grond slaat. Bind de boom aan met een boomband om hem bij harde wind rechtop te houden.

Meer lezen: Wel of geen boompaal plaatsen? Dit moet je weten

Geef na het planten voldoende water. Dit helpt om de wortels te vochtig te houden en de overgang naar de nieuwe omgeving te vergemakkelijken. Voorkom echter dat de grond te doorweekt raakt. Het toevoegen van mulch rond de basis van de plant kan helpen om vocht vast te houden.

Na een jaar hebben de wortels zich genoeg verankerd en mag je de steunpaal weghalen, behalve bij heel hoge bomen.

Tip: Plant bomen met kale wortels die kleiner zijn dan 1,80 meter, want die slaan beter aan dan de hogere exemplaren en hebben minder verzorging nodig.

Meer lezen: Dit is waarom grote planten kopen (meestal) niet de beste keuze is

Er zijn veel verschillende soorten planten die met blote wortel worden verkocht. Dit zijn enkele populaire keuzes:

Dit zijn misschien wel de veerkrachtigste struiken, met een groot vermogen om verstoring te overleven. En als wortelgoed zijn rozen veel goedkoper dan in de pot gekweekt.

Kies vooral jongere exemplaren die nog niet zijn aangebonden. Grotere leibomen kun je het beste in potten kopen. 

Aalbessen, kruisbessen en frambozen slaan goed aan en kosten met kale wortels een fractie van exemplaren in potten. Ook aardbeien met kale wortels doen het prima.

Haagplanten met kale wortels zijn verreweg de meest voordelige manier om een heg aan te schaffen, vooral als je een lange heg wilt.

Bladverliezende bomen (zoals Japanse esdoorns) worden vaak ook met kale wortels verkocht en zijn een mooie aanvulling zijn op je (voor)tuin, bijvoorbeeld om te zorgen voor meer privacy en schaduw.