Pioenroos

Wie houdt er niet van pioenrozen (Paeonia)? Ze bloeien weliswaar kort, maar zijn zo wonderschoon dat je er wel naar kunt blijven kijken. We vertellen je alles over de bloeitijd, beste standplaats, verzorging, de mooiste (winterharde) soorten en meer. Kortom: alles over de pioenroos!

Pioenrozen zijn technisch gezien geen rozen, maar planten uit de Paeoniaceae-familie, met elk hun eigen voorkeuren qua verzorging en standplaats. Er bestaan honderden verschillende variëteiten, grofweg te verdelen in twee soorten die allebei goed winterhard zijn:

Sterven elke winter bovengronds af, maar komen elk jaar weer terug. Een populaire keuze in sierborders.

Dit zijn struikachtige pioenrozen die wat hoger en houtiger zijn. Ze behouden hun takkengestel in de winter.

Plant een pioenroos in voedingsrijke, vochtige en goed drainerende grond in de volle zon. Van natte voeten houden ze niet. De meeste pioenrozen houden van een neutrale of licht-alkalische grond, al zijn boompioenen ook niet vies van ietwat zure grond. Boompioenen plant je het beste op een beschutte plek in de tuin.

De beste tijd om pioenrozen te planten is in het najaar of in de lente. Plant ze niet dieper dan de diepte die ze in hun kweekpot hebben en meng voldoende compost of goed verteerde stalmest door het plantgat. Duw de grond na het planten aan en geef meteen water, maar voorkom dat hij te nat komt te staan.

Tip! Zorg voor een plantafstand van ongeveer 90-120 cm tussen elke pioenroos, aangezien ze flink kunnen uitdijen. 

Pioenrozen bloeien één keer per jaar ongeveer twee weken lang/kort, en dat is meestal in mei of juni. Sommige soorten bloeien echter al halverwege april. Tip: plant variëteiten met verschillende bloeimomenten zodat je planten op verschillende momenten bloeien en elkaar zo opvolgen.

Als je pioenroos niet bloeit, kijk dan eerst naar de standplaats. Staat de plant in de volle zon en enigszins beschut, zoals hij het liefste heeft? Is de grond wellicht te arm of te zwaar? Het kan ook zijn dat je de pioenroos te diep hebt geplant. Let goed op dat je de ‘ogen’ (de roze of rode knoppen) niet dieper dan 5 cm onder de grond plant. Een boompioen plant je juist wel voldoende diep. Lees meer in het stappenplan voor pioenroos planten.

Met een jonge pioenroos moet je na het aanplanten even geduld hebben: het kan enkele jaren duren voordat hij zijn bloemen laat zien.

Een pioenroos is een makkelijke plant die weinig verzorging vraagt. Zodra de plant opkomt, kun je eventueel bemesten met wat universele plantenvoeding of mest met een laag stikstofgehalte. De natuur doet de rest. Het kan handig zijn om je plant te ondersteunen, aangezien de bloemen van sommige soorten erg groot en zwaar kunnen worden.

Pioenrozen hebben geregeld last van schimmelziekten en bladvlekken. Zo kan de schimmel Botrytis paeoniae ervoor zorgen dat de stengels gaan rotten. Plant pioenen liever niet te dicht op elkaar. Verwijder bladeren met donkere vlekken, om de schimmel de kop in te drukken. Als je kruidachtige soorten in de herfst terugknipt, ruim het blad dan goed op om herbesmetting te voorkomen. 

Een kruidachtige pioenroos heeft baat bij een jaarlijkse snoeibeurt in oktober. Deze mag je tot op de grond terugsnoeien, waarna de plant in het voorjaar weer uitloopt. Boompioenen hoef je niet te snoeien, tenzij je plant zieke of dode stengels heeft, of je plant te dicht is gegroeid. In de herfst mag je de uitgebloeide zaadhoofden weghalen.

Let op: pioenrozen zijn technisch gezien geen rozen. Lees dit artikel over rozen snoeien als je snoeitips voor echte rozen zoekt.

Kruidachtige pioenrozen kun je vermeerderen door ze te delen. Het beste kun je dit doen in het najaar. Knip het verwelkte blad terug en graaf de plant uit de grond. Verwijder zo veel mogelijk grond van de kluit en snijd vervolgens de wortelkluit in delen. Elk deel moet minstens drie scheuten en voldoende wortels bevatten. Herplant de losse stukken meteen weer in de tuin.

Boompioenen kun je op een andere manier vermeerderen, namelijk via afleggen. Of je kunt ze zaaien in september (met veel geduld).

Van subtiel en zacht van kleur tot rijk bloeiende knalkleuren: er zijn wel honderden verschillende pioenrozen. Van kruidachtige pioenrozen tot boompioenen én hybriden. Bekijk 7 mooie soorten hieronder.

Kruising tussen kruidachtige pioenroos en boompioen. Grote, gerafelde, gele bloemen die een vleugje roze tonen rond een krans van felgele meeldraden. De bloemen hebben een subtiele citrusgeur. Soms bloeit deze soort in september nog een tweede keer. Hoogte: 90 cm.

Een erg populaire kruidachtige pioenroos met felroze buitenste bloemblaadjes en een geel hart. Bloeit in mei in juni. Hoogte: 90 cm.

Bloeit vroeg in het seizoen en is ook erg geschikt als snijbloem. De halfgevulde bloemen zijn dieprood van kleur en steken mooi af tegen het donkergroene blad. Hoogte: 90 cm.

Bloeit in juni en verandert van kleur terwijl de bloem opengaat. Ze begint zalmroze, kleurt dan langzaam naar oranje en eindigt uiteindelijk in geel. De plant heeft stevige stelen, wat haar heel geschikt maakt voor in de border. Hoogte: 90 cm.

Het spectaculair gesneden blad van deze boompioen vormt een frisse achtergrond voor de felgele bloemen. Groter dan de meeste boompioenen, dus geef hem de ruimte. Hoogte: 3 meter

Europese soort die het goed doet in perken en borders. In tuinen zie je meestal de sterke maar sierlijke cultivar ‘Rubra Plena’, met gevulde bloemen in kersenrood tot karmozijn. Hoogte: 60 cm.

Grote, dubbele, bleekroze bloemen in mei. Deze kruidachtige soort ruikt lekker en is een goede snijbloem. Hoogte: 90 cm.