Waarom zijn sommige bonte kamerplanten zo duur?

Kamerplanten zijn erg in trek, en terecht. Ze veranderen onze leefruimtes in de mooist groene jungle en hoe meer je over ze weet, hoe interessanter ze worden. Hoe komt het dat sommige kamerplanten zo duur zijn? Wat is daar de geschiedenis van? En welke bonte exemplaren zijn wél betaalbaar?

Marieke van der Eerden (plantenkenner en -verzamelaar, stekt en zaait zo veel mooie planten dat ze zelfs in een lokale winkel verkocht worden) en Rogier van Vugt (conservator van de kassen van de Hortus Botanicus Leiden en plantenkenner pur sang) gaan in gesprek.

Marieke: Bonte planten! Planten ‘met een foutje’ zijn al een paar jaar een rage onder liefhebbers van kamerplanten. Zoek voor de grap op #houseplantsofinstagram en je struikelt erover. Een bonte plant is een plant die normaal gesproken geheel groen is, maar door een genetische fout witte of gele vlekken in het blad krijgt. Soms veel, soms slechts een paar puntjes. Vooral de bonte gatenplant (Monstera deliciosa variegata) prijkt in foto’s van menig ‘urban jungle’. Plantenliefhebbers bejubelen een nieuw blad dat meer wit bevat dan het vorige. Met een dergelijke bonte kamerplant scoor je likes op social media. Is dat iets van de laatste tijd?

Omring jezelf jaarrond met groen, met kamerplanten! Hoe verzorg je ze? Op welke plek zet je welke plant, en hoe kun je ze zelf stekken of zaaien? Samen met Rogier en Marieke maakten we bij Gardeners’ World de speciale uitgave ‘Complete gids voor kamerplanten’, met antwoord op al deze vragen. Op naar een indoor jungle!

Rogier: Meer dan tweehonderd jaar geleden waren bonte planten al populair in Oost-Azië. Ook toen waren bepaalde cultivars zo exclusief dat deze gepaard gingen met een zekere sociale status. Een mooi voorbeeld zijn de Fuukiran. Dit zijn geselecteerde vormen van de Furan (windorchidee of Vanda falcata). Normaal gezien heeft deze soort smalle groene blaadjes en witte bloemen met een lange spoor. Soms echter ontstaan er afwijkingen zoals een andere bloemvorm of bont blad. Deze afwijkingen mochten alleen door een zekere elite worden gekweekt en kregen zo de naam Fuukiran, wat ‘edele orchidee’ betekent. Tegenwoordig mag iedereen deze plantjes hebben, maar zelfs vandaag de dag kunnen exemplaren soms meer opbrengen dan een auto. 

En natuurlijk mogen we onze eigen tulpenmanie tijdens de gouden eeuw niet vergeten. Ook toen gingen mensen bizar ver in het bemachtigen van planten die vooral werden aangeschaft om te laten zien hoe welvarend je was.

Marieke: Het lijkt erop dat we wederom in een dergelijke manie zijn beland: een snelle blik op Marktplaats laat me zien dat ik voor 295 euro een stekje van bonte Monstera adansonii kan bemachtigen. Voor de geelgroene variant (Monstera adansonii variegata aurea) vraagt iemand zelfs bijna 800 euro! Die maakt het wel héél bont … Laten we ons niet veel te veel meeslepen? Bonte kamerplanten enkel voor ‘het perfecte plaatje’? 

Rogier: Als mensen planten als statussymbool gaan zien, kan dat heel negatieve gevolgen hebben. Je moet een plant altijd aanschaffen, omdat je het zélf mooi vindt. Niet omdat je verwacht dat anderen erdoor naar je op gaan kijken. Want dergelijke status is van korte duur en uiteindelijk onhoudbaar. Het is op de lange termijn juist veel interessanter om te investeren in je eigen kennis en ervaring en dat hoeft zeker niet duur te zijn. Toch heeft deze hype ook een positieve kant. Ineens is het verzamelen van planten een heel geaccepteerde hobby geworden waar veel mensen over kunnen meepraten. Ik denk dat van ons beiden onze contactencirkel enorm is gegroeid. 

Marieke: Klopt, en dat is ook hartstikke leuk! Er kleeft wel een groot nadeel aan deze bonte eyecatchers: het is moeilijker ze gezond te houden in je woonkamer. Blij met een geheel wit blad? Niet voor lang. Wit in bladeren bevat weinig tot geen chlorofyl. En chlorofyl is wat de plant nodig heeft voor fotosynthese. De witte stukken in een plant zijn dus nutteloos. Hoe witter een blad, hoe eerder de plant het zal afstoten. 

Kijk maar naar de foto van mijn Philodendron ‘Birkin’: de witte bladeren sterven nagenoeg meteen af. Daar komt bij: omdat de plant minder chlorofyl heeft, heeft ‘ie meer licht nodig. Maar omdat hij veel wit heeft, verbrandt het blad snel … Je kunt je voorstellen hoe liefhebbers wanhopig het juiste plekje trachten te vinden in hun woonkamer. 

Rogier: Trouwens, niet alle planten met getekend blad zijn ook echt bont. Heel veel planten hebben van nature een tekening als vorm van camouflage. Deze patronen zijn vaak stabieler van patroon en op ieder blad min of meer gelijk. Voorbeelden van dit soort planten zijn het tiengebodenplantje (Maranta) en juweelorchideeën zoals Ludisia en Macodes. Deze planten kunnen echter wel bont worden en dan krijg je dus de bonte strepen dwars door het natuurlijke patroon. Op de foto hierboven zie je een Piper met getekend blad en een Philodendron met bont blad.

Wil jij graag een bonte plant maar ook nog je boodschappen kunnen betalen? Dit zijn een paar mooie, makkelijke alternatieven.

Een sterke hangplant die met wat minder licht toe kan. 

Met wat minder licht krijg je als het goed is geen geheel witte bladeren … Leuk extraatje: de witte strepen zijn geribbeld, je vóélt ze dus ook. De plant vind je ook wel onder de namen ‘White Wave’ of ‘White Measure’.

Deze hoya wordt ook wel ‘tricolor’ genoemd. Het is een groenwitte wasbloem waarbij jonge bladeren ook roze in zich hebben. 

Deze plant wordt vaak foutief Philodendron ‘Cobra’ genoemd. Monstera standleyana vergt iets meer aandacht. Geef hem genoeg licht en laat de plant klimmen. 

Een makkelijke ficus met stevig, groot blad. 

Liever een plant met een (kleurrijk) patroon? Zoek dan op Calathea, Marantha of Aglaonema.

Meer plantenpraat? Volg Rogier en Marieke op Instagram: @rogiervanvugt en @nimmaplants. Meer tips voor bonte kamerplanten? Kijk op www.nimmaplants.com/nl/bont 

Foto’s van Rogier en Marieke: Petra Sonius.