Bijzondere vetplanten: hoe verzorg je ze het beste?

Kamerplanten zijn erg in trek, en terecht. Ze veranderen onze leefruimtes in de mooist groene jungle en hoe meer je over ze weet, hoe interessanter ze worden. Bijvoorbeeld bijzondere vetplanten. Wat betekent het als ze heel langgerekt groeien? En hoeveel water hebben ze nou écht nodig?

Marieke van der Eerden (plantenkenner en -verzamelaar, stekt en zaait zo veel mooie planten dat ze zelfs in een lokale winkel verkocht worden) en Rogier van Vugt (conservator van de kassen van de Hortus Botanicus Leiden en plantenkenner pur sang) gaan in gesprek.

Marieke: Een vetplantje met deels doorzichtige blaadjes! Ik kreeg het van Rogier na onze eerste ontmoeting. Deze kleine Haworthia cooperi was een ‘pup’, een kleintje dat aan de moederplant was gaan groeien. Deze moederplant was door een kennis van Rogier verzameld (met toestemming) in het Bolo Nature Reserve in Zuid Afrika.

Mijn liefde voor vreemde snuiters in de plantenwereld borrelde meteen op. En er is nog veel meer leuks te ontdekken aan vetplanten, ofwel succulenten! 

Rogier: Dit was onze eerste ontmoeting, Marieke. En deze glas-haworthia behoren nog steeds tot mijn favoriete planten. Zelf ben ik er ooit aan begonnen omdat ik vooral een hele luie watergever ben, maar toch iets heel aparts wilde hebben op de vensterbank. 

Omring jezelf jaarrond met groen, met kamerplanten! Hoe verzorg je ze? Op welke plek zet je welke plant, en hoe kun je ze zelf stekken of zaaien? Samen met de allerbeste experts maakten we bij Gardeners’ World de speciale uitgave ‘Complete gids voor kamerplanten’, met antwoord op al deze vragen. Op naar een indoor jungle!

Succulenten zijn dan planten waar je snel bij terechtkomt. Ze zijn zo vreselijk divers. Succulent is dan ook een verzamelnaam voor een breed scala aan planten die niet per se aan elkaar verwant zijn. Het zijn planten die bovengronds, in hun bladeren of stengels, water opslaan en zo in gebieden kunnen overleven waar het regelmatig erg droog is. Veel cactussen zijn bijvoorbeeld succulenten. 

Maar niet elke succulent is een cactus, want cactussen zijn een bepaalde plantenfamilie en dus wel aan elkaar verwant. Zo zijn er cactussen die geen succulent zijn maar toch een cactus, simpelweg omdat ze tot de cactusfamilie behoren. 

Marieke: Vaak worden vetplanten inderdaad aangeprezen als makkelijke kamerplanten: ze hebben weinig water nodig, weinig tot geen voeding en je hoeft ze niet snel te verpotten. Als dat bij jou past, is het inderdaad de ideale kamerplant. Tenminste: als je een lichte plek voor ze hebt. Soms zie ik mensen met enige trots hun ‘snelgroeiende vetplant’ tonen op social media. In plaats van een gezonde, dikke plant zie je een dunne spriet die wanhopig op zoek is naar licht. Strekken noemen we dat. Het gebeurt vaak in de winter, als er minder licht is, maar mensen de vetplanten in de warme huiskamer wél water blijven geven. 

Beter is het de watergift deze maanden te minderen en – indien mogelijk – je vetplanten wat kouder te zetten, bijvoorbeeld in de slaapkamer. 

Rogier: Ja, oeps! Succulenten zijn echte overlevers, maar met een paar goedbedoelde groene vingers kunnen ze zomaar het loodje leggen. Te weinig licht is vaak de reden. Het goede van kunnen overleven op een plek waar de concurrentie dat niet kan, is dat er niet veel planten zijn die schaduw geven. Veel licht is dus essentieel. Ook is een constant vochtige grond iets waar deze planten niets mee kunnen. De wortels kunnen dan makkelijk rotten en vervolgens lijkt je plantje uit te drogen terwijl hij kleddernat staat. Maar de brandende zon in de zomer en bijna nooit water is ook niet goed. Vooral achter glas krijg je dan een situatie die zelfs voor een woestijnplant te veel wordt. 

Het is lastig alle succulenten over één kam te scheren, want zelfs in arctische gebieden kun je succulenten vinden. Maar je kunt ervan uitgaan dat wat bij een tuincentrum te koop is ook echt in een huis te kweken is. Het is wel veel leuker om deze plantjes van een gespecialiseerde kweker te kopen. Dan zit er vaak een naam bij en kun je de herkomst en exacte wensen van het plantje opzoeken. 

Marieke: Vetplanten vermeerder je heel makkelijk via bladstekken. Je breekt een blaadje af en legt het op een schaaltje op een lichte plek. Vervolgens moet je dat doen wat voor fanatieke plantenliefhebbers nog wel eens lastig is: negeren. Na een tijdje komen de eerste wortels uit het blaadje. Wacht nog iets langer en het nieuwe plantje begint te groeien! 

Toch is het zááien van vetplanten ook een geweldige bezigheid. Met een groeilamp kun je het zelfs het hele jaar doen. Wanneer het werk in de tuin stil ligt kun jij binnen aan de slag met je vetplanten. Een hoge temperatuur is niet nodig. Veel vetplanten komen uit gebieden met hete, droge zomers, maar dat is uiteraard niet de tijd dat ze kiemen. Pas in de koudere, nattere periode kiemen ze. Twintig graden en een lichte, vochtige plek is alles wat je ze hoeft te bieden. Het is prachtig om te zien hoe de kleine groene puntjes heel langzaam hun volwassen vorm krijgen. 

Geduld is daarbij wel een vereiste; bij de meeste vetplanten duurt het jaren voor ze hun volwassen vorm hebben aangenomen. 

Rogier: Er zijn echter ook vetplanten die maar een of enkele jaren oud worden. Dus die moet je keer op keer zaaien. Klinkt als gedoe maar het is eigenlijk leuk omdat je vrij snel de ontwikkeling van deze planten ziet. Een super bijzonder voorbeeld is Aichryson dumosum. Online kun je voor veel geld zaadjes kopen van dit vetplantje dat alleen maar voorkomt op een piepklein stukje van Madeira. Ik ben zelf ooit met een paar zaadjes begonnen en heb er nu een heleboel die ik aan mensen kan uitdelen. Op deze manier kunnen bedreigde planten een steuntje in de rug krijgen en kunnen ze niet zomaar uitsterven, mocht het in de natuur ooit mis gaan. 

Marieke: Ook aan mij heeft Rogier ze uitgedeeld. Uiteraard koester ik die zaailingen: wat tof dat ik in mijn huiskamer een steentje bij kan dragen aan het behoud van deze soort! Hopelijk gaan ze enthousiast bloeien, zodat ik ze kan bestuiven en de zaadjes ook uit kan delen. 

Ondertussen is de Haworthia cooperii-pup die ik van Rogier kreeg flink gegroeid. Ze is druk bezig om zelf pups te maken. Binnenkort kan ik op mijn beurt dus iemand blij maken met een fascinerende vetplant en hopelijk de liefde voor deze plantengroep aanwakkeren!

Deze planten kun je op veel plekken vinden:

Dit zijn goede adressen: 

Pas op met obscure online aanbiedingen op veilingsites die planten in onwerkelijke kleuren beloven.

Meer plantenpraat? Volg Rogier en Marieke op Instagram: @rogiervanvugt en @nimmaplants. Meer tips voor vetplanten of waar je zaden kun kopen? Kijk op www.nimmaplants.com/nl/vetplanten.

Foto’s van Rogier en Marieke: Petra Sonius.