Zo hou je jouw vijver ijsvrij (en waarom dit nodig is)

Als je een (kleine) vijver in de tuin hebt, dan kan het zomaar dat kikkers of salamanders onderwater de winter doorbrengen, naast waterinsecten en eventueel vissen. Vriest de vijver dicht? Dan kan dit gevaarlijk zijn voor hen. Zo zorg je dat de vijver (deels) ijsvrij blijft en dat je tuindieren veilig kunnen overwinteren.

Als de vijver kortstondig helemaal bevroren is dan hoeft dit geen probleem te zijn. Is er een langere periode van kou verwacht? Dan is het wél belangrijk iets te doen, zeker bij vijvers met weinig watervolume, zoals kleine of ondiepe vijvers.

Als er ijs op het water ligt, dan is er geen gasuitwisseling meer mogelijk en hopen schadelijke gassen (door afbraak van dood materiaal en bijvoorbeeld CO2 door ademhaling) zich op in het water: dieren kunnen hierdoor overlijden.

Deze tips kun je toepassen om te voorkomen dat je vijver volledig bevriest.

Komt (nacht)vorst eraan? Probeer dan te voorkomen dat de vijver in zijn geheel bevriest. Dit kan door een bos riet in het water te zetten of een beluchtingspompje te plaatsen.

Is de vijver al dichtgevroren? Probeer dan voorzichtig een wak te maken, bijvoorbeeld door een gat te boren en een stuk uit te zagen. Je kunt ook een pan met kokend water erop zetten en wachten tot het ijs is gesmolten. Probeer in geen geval een gat te hakken; de drukgolven kunnen dieren onderwater doden.

Door veel vijverplanten met holle stengels te plaatsen (of een stukje met riet), kun je al deels zorgen voor natuurlijke beluchting. Door de holle stengels is er nog wel gasuitwisseling mogelijk. Iets om te proberen voor het komende jaar!

Je kunt ook piepschuimen ringen met deksel verkrijgen, wat voorkomt dat het water wat eronder zit bevriest. Zorg wel dat het piepschuim niet beschadigt en afbrokkelt, zodat dit in het water terecht komt.

Het is belangrijk dat je jouw vijver op een van bovenstaande manieren ijsvrij houdt of maakt. Onderstaande manieren kunnen juist meer schade aanrichten.

Een gat maken met grof geweld veroorzaakt onderwater drukgolven die erg sterk zijn en serieuze schade kunnen aanrichten aan vissen en amfibieën. Drukgolven kunnen zwemblazen en holtes met lucht doen scheuren en bijvoorbeeld ook het gehoor van de dieren (tijdelijk) beschadigen. Boor dus een gat of gebruik een pan met heet water om een gat te maken.

Als het wateroppervlak stroomt, zal deze minder snel bevriezen, maar door het gebruik van deze pompen kan het diepere water sterk afkoelen en daardoor juist gevaarlijk zijn voor overwinterende dieren.