Tuinproject: de bouw van een pergola-kas

Roy van Vilsteren, hoofdredacteur van de VARA-gids, raakte zo geïnspireerd na het kijken van Gardeners’ World op tv (en dat begrijpen wij volledig) dat hij zijn nieuwe tuin enthousiast helemaal onder handen nam. Het grootste project: het bouwen van een pergola-kas. Hij vertelt hoe hij die enorme klus aanpakte.

Roy vertelt hoe hij de tuin in coronatijd behoorlijk had platgewalst, want het was erg verwilderd toen hij het huis met de tuin kocht. “Alles stond door elkaar, in elkaar … alles was onbegrensd doorgegroeid en verstrengeld. De lockdown was een mooie periode om dat op te lossen door er zo’n beetje alles uit te trekken (behalve de Noorse esdoorn, die ineens een waardig podium kreeg).”

Maar, geeft Roy aan, zoals iedereen die Gardeners’ World leest weet: een platte tuin is ook een erg saaie tuin. “We waren wel héél rigoureus te werk gegaan – een beginnersfout (we wáren ook beginners). Hoe konden we hier wat hoogte (en daarmee: diepte) aanbrengen? Ik maakte het terras korter en daardoor gezelliger.”

Het patroon van de grindtegels, afgekeken van Mien Ruys en haar vakkentuin uit 1974, werd veranderd naar een simpel patroon met een ruime voeg met gras. En Roy bouwde deze ­pergola over de breedte van de tuin, als een soort doorzichtige muur.

Het hele idee (en de vorm) is óók geïnspireerd op de tuinen van Mien Ruys. “Ik herinnerde me de pergola waar ik ooit onderdoor had gelopen in Dedemsvaart,” vertelt Roy, “met grote vierkante ruimtes tussen de palen en dwarsliggers die niet op maar in de pergola liggen en zo één geheel vormen.” Het werd een gevaarte van 18 meter lang en 1,5 meter breed. In de twee laatste elementen kwam een tuinkas. Het gereedschap: een gehuurde grondboor, een goede cirkelzaag, een goede beitel en een ratelsleutel. En een soort plastic strip met teer om de palen, rond het maaiveld.

De zoektocht naar bouwmaterialen kon beginnen. “Het hele werk is één grote online-­veiling-Marktplaats-extravaganza, met douglas palen en padouk hardhouten palen, bevestigd op betonranden die ik niet meer gebruikte.” De polycarbonaatplaten komen ook van een online veiling (“tuinkas-materiaal is véél te koop via die veilingen”, tipt Roy). “Ze waren wel heel smerig en een paar hadden gaten en waren ongeschikt, maar evengoed extreem veel goedkoper (en leuker en duurzamer) dan nieuwe platen.” De stoeptegels voor in de kas haalde hij via Marktplaats gratis op bij een man die er vanaf wilde, twee kilometer verderop. “Er worden zoveel stoeptegels gratis op Marktplaats aan­geboden dat de verkoop van nieuwe stoep­tegels verboden zou moeten worden.”

Iedere week dit soort tips en tuininspiratie in je mailbox? Meld je dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief!

Toen de pergola-kas klaar was, was er één vraag die iedereen bleef stellen aan Roy: welke planten zet je er tegenaan? “Alsof een pergola alleen een medium voor planten kan zijn en geen kunstwerk op zich. Terwijl ik er ook trots op was. Ik keek er enkele maanden tegenaan en besloot toen (na een aflevering Gardeners’ World op tv) om er vier clematissen tegenaan te zetten.”

Al met al heeft dit hele project ruim een halfjaar aan Roys vrije weekenden gekost, plus een klusvakantie. “Het hele project duurde uiteindelijk nét te lang, vond ik in de laatste weken van de bouw”, vertelt hij. “Dat ben ik over een jaar gelukkig allang vergeten, anders zou ik nooit beginnen aan een werkkamertje (volgend jaar) en een grote vijver (ooit nog eens).”

De pergola-kas is in ieder geval af, komende winter kan onder meer de laurierplant er overwinteren. Aan het plafond van de kas hangt een lamp. “Als je die in de duisternis aanzet, lijkt het alsof een ruimteschip in de tuin is neergedaald.”