Plan Boom: de kracht van onze wilde bomen

Partnerbijdrage LandschappenNL
Plan Boom

10 miljoen extra bomen door heel Nederland. Dat is in het kort het doel van het project Plan Boom. Bomen helpen om de hoeveelheid CO2 te verminderen en zorgen voor verkoeling. Bovendien maken ze onze leefomgeving mooier, groener, frisser en gezonder. In vier jaar tijd planten we samen met de rest van Nederland 10 miljoen bomen in tuinen, bermen, plantsoenen, parken, bedrijventerreinen en in het buitengebied in heel Nederland.

De kracht van inheemse bomen en planten

Zwarte els

Stefan Pronk is projectleider/specialist biodiversiteit bij Landschapsbeheer Drenthe en betrokken bij het project Plan Boom. “Iedereen kan meedoen aan Plan Boom en helpen met het planten van bomen! We werken samen met bewoners met erven en stadstuinen, we vergroenen bedrijventerreinen en hebben contact met woningcorporaties. Het is mooi om te zien hoe enthousiast iedereen is om met elkaar aan dit doel te werken. De betrokkenheid van bewoners is onmisbaar om ons doel van 10 miljoen bomen in vier jaar tijd te behalen.”

Wilde bomen

Fagus sylvatica

10 miljoen bomen planten in Nederland, dat hebben we zo gedaan met zijn allen toch? Zo simpel ligt het helaas niet. “Wist je dat de meeste bomen en struiken die je nu om je heen ziet staan van origine niet uit Nederland komen? Ongeveer 3% is nog inheems”, vertelt Stefan.

“De laatste jaren is hier steeds meer aandacht voor. Ook binnen het project Plan Boom richten we ons op inheems, autochtoon plantmateriaal. Dat is een hele mond vol, maar het gaat om bomen en planten die genetisch gezien uit Nederland komen – ook wel wilde bomen en planten. De laatste jaren zijn ze helaas in aantallen erg sterk achteruit gegaan. Als we niet uitkijken sterven de wilde bomen en planten in Nederland uit.”

Biodiversiteit

perenboom

Het uitsterven van wilde bomen en planten zou geen goed nieuws zijn voor de biodiversiteit in ons land. Wilde bomen en planten hebben twee grote voordelen ten opzichte van exemplaren uit andere landen. “Wilde bomen uit Nederland zijn aangepast aan de omstandigheden in ons land en kunnen door een grote variatie in genen zich beter aanpassen aan klimaatverandering. De exemplaren uit andere landen zijn een stuk kwetsbaarder en ook gevoeliger voor ziekten en plagen”, vertelt Stefan.

Plan in je eigen tuin

Maar welke inheemse bomen of planten zijn nu goed voor jouw tuin of stukje groen in de buurt? Stefan Pronk geeft een aantal tips voor het planten van bomen:

Tips bij een (stads)tuin

Heb je een gemiddelde tuin? Dan doen de volgende bomen en planten het altijd goed:

Geoorde wilg (Salix aurita)

Wilg

Wilgen vormen in het vroege voorjaar (maart) één van de belangrijkste voedselbronnen voor wilde bijen. De geoorde wilg blijft redelijk compact en past in vrijwel iedere tuin.

Eenstijlige meidoorn (Crataegus monogyna)

Eenstijlige meidoorn

Deze struik bloeit in mei-juni en krijgt bezoek van vlinders en allerlei wilde bijensoorten. De bessen worden in het najaar gegeten door vogels!

Vuilboom (Frangula alnus)

Vuilboom

Deze struik heeft geen uitbundige bloei, maar is daarentegen heel belangrijk voor veel insecten. Naast de vele zoemende bezoekers die de struik trekt, is het een waardplant van de citroenvlinder.

Halfstam appel- of perenboom

Appelboom

Wil je niet alleen de natuur een handje helpen, maar ook zelf weleens vruchten kunnen plukken? Plant dan een halfstam appel- of perenboom. Kies een soort die geschikt is voor jouw tuin of erf qua bodem­omstandigheden. Kies daarbij een zelfbestuivende soort, zodat je verzekerd bent dat er appels of peren gaan komen.

Tips bij een grotere tuin of een erf

Ga jij een groot stuk grond vergroenen met de buurt of bijvoorbeeld je boerenerf (her)inrichten? Dan is het aan te raden om contact op te nemen met een landschaps­beheer­organisatie bij jou in de provincie voor tips en advies. Zij hebben vaak mogelijkheden om de situatie te bekijken en advies te geven over de keuze van soorten bomen en struiken. Daarbij letten ze op het landschapstype en de bodemomstandigheden en geven tips voor het vervolgbeheer.

Omgeving/landschapstype

Plan Boom

In welk landschapstype ligt de tuin of het erf? Vooral in het buitengebied is dit een belangrijke vraag. In Drenthe zijn er bijvoorbeeld veel esdorpen, welke een kenmerkende beplanting hebben op erven en in het omringende landschap. Bij de keuze van beplanting is het belangrijk om hier rekening mee te houden.

Omstandigheden plantlocatie

De omstandigheden van de plantlocatie bepalen welke bomen en struiken je kunt kiezen en gaan planten. Gaat het bijvoorbeeld om een voedselrijke, vochtige bodem of juist een droge bodem? Is het een zonbeschenen plek of is er halfschaduw? Is er voldoende ruimte voor een boom om uit te groeien of is het toch verstandiger om voor een wat kleinere boomsoort te kiezen? Door hier vooraf goed over na te denken, krijg je uiteindelijk het beste resultaat met gezonde bomen waar je vele jaren plezier van zult hebben.

Vervolgbeheer

plan boom

Bij de keuze van bomen en struiken, is het belangrijk om rekening te houden met eventueel vervolgbeheer. In droge jaren is het soms nodig om jonge aanplant water te geven. Oudere bomen en struiken moeten misschien worden gesnoeid. En voor een geslaagde oogst van fruitbomen is het toedienen van compost soms aan te raden. Door met het vervolgbeheer rekening te houden, zorg je ervoor dat de bomen en struiken een duurzame toekomst tegemoet gaan en vele tientallen jaren kunnen blijven groeien en bloeien.

Plan Boom

Partners Plan Boom

Plan Boom is een initiatief van de Natuur- en Milieufederaties. Samen met LandschappenNL, De Gezonde Stad, Duurzaam Den Haag, Milieucentrum Rotterdam, Stichting wAarde, LSA bewoners, Trees for All en heel veel vrijwilligers. Gemeenten, bewonersgroepen en bedrijven haken aan. Het project Plan Boom wordt mede mogelijk gemaakt door de steun van de deelnemers van de Nationale Post­code Loterij.

Magazine van Gardeners’ World 03/2024

Gardeners’ World 03/2024

Bestel nu